Ρεσιτάλ πιάνου του Frederic Rzewski στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει το έργο The People United Will Never Be Defeated! [Λαός ενωμένος, ποτέ νικημένος!], ένα σύνολο 36 παραλλαγών του Rzewski πάνω στη μελωδία του γνωστού Χιλιανού λαϊκού τραγουδιού «¡El pueblo unido, jamás será vencido!», που θα παρουσιαστεί στο δεύτερο μέρος του ρεσιτάλ, καθώς και δύο κομμάτια του Cornelius Cardew, πολιτικοποιημένου συνθέτη και κορυφαίου εκπροσώπου της βρετανικής αβανγκάρντ, τις Thälmann Variations [Παραλλαγές Ταίλμαν] και το έργο We Sing for the Future! [Τραγουδάμε για το μέλλον!], κομμάτια που ο γνωστός σολίστ του πιάνου και συνθέτης θα ερμηνεύσει στο πρώτο μέρος της βραδιάς.

Το ρεσιτάλ πιάνου του Frederic Rzewski αποτελεί συμπαραγωγή του ΜΜΑ και της documenta 14.

Το έργο The People United Will Never Be Defeated!

Είναι μια σύνθεση για πιάνο του αμερικανού συνθέτη Frederic Rzewski [Φρέντερικ Ρζέφσκι]. Aποτελείται από 36 παραλλαγές του χιλιανού τραγουδιού «¡El pueblo unido jamás será vencido!» (1973) των Sergio Ortega [Σέρχιο Ορτέγα] και Quilapayún [Κιλαπαγιούν]. H παγκόσμια πρεμιέρα του έγινε στις 7 Φεβρουαρίου 1976. Το ερμήνευσε για πρώτη φορά η Ursula Oppens [Ούρσουλα Όππενς] στο πλαίσιο των Bicentennial Piano Series στην αίθουσα συναυλιών του John F. Kennedy Center for the Performing Arts. Ο Rzewski αφιέρωσε τη σύνθεση στην Oppens, η οποία το είχε παραγγείλει και το ηχογράφησε το 1979. Η ηχογράφηση χαρακτηρίστηκε «Δίσκος της χρονιάς» από το Record World, ενώ κέρδισε και υποψηφιότητα για βραβείο Grammy.

Το τραγούδι στο οποίο βασίστηκαν οι παραλλαγές είναι ένα από τα πολλά που είναι εμπνευσμένα από τη συμμαχία της Λαϊκής Ενότητας στη Χιλή μεταξύ 1969 και 1973, πριν από τη βίαιη ανατροπή της κυβέρνησης του Salvador Allende [Σαλβαδόρ Αλλιέντε]. Ο Rzewski συνέθεσε το έργο τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο του 1975 ως φόρο τιμής στον αγώνα του χιλιανού λαού ενάντια στο καταπιεστικό στρατιωτικό καθεστώς. Το έργο, γραμμένο σε μια μουσική γλώσσα άμεση και ξεκάθαρη, περιέχει αναφορές και σε άλλα αριστερά κινήματα της ίδιας ή της αμέσως προηγούμενης περιόδου, όπως οι παραπομπές στο παραδοσιακό ιταλικό σοσιαλιστικό τραγούδι «Bandiera rossa» και στο «Τραγούδι της Αλληλεγγύης» των Bertold Brecht [Μπέρτολντ Μπρεχτ] και Hans Eissler [Xανς Άισλερ].

Ο Frederic Rzewski

Καταξιωμένος συνθέτης και πιανίστας, έχει αναγνωριστεί τόσο για το καινοτόμο έργο του όσο και για τις ισχυρές πολιτικές του πεποιθήσεις. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της πρωτοποριακής αυτοσχεδιαστικής κολεκτίβας MEV και τα κομμάτια του συχνά γεφυρώνουν το χάσμα ανάμεσα στην κλασική μουσική και στην αβανγκάρντ τζαζ. Στο πιο γνωστό ίσως κομμάτι του, Λαός ενωμένος ποτέ νικημένος!, αλλά και σε πολλές άλλες συνθέσεις, ο Rzewski εμπνέεται από παραδοσιακά τραγούδια, αφηγήσεις και πολιτικά κείμενα προκειμένου να απευθύνει ένα μουσικό κάλεσμα για κοινωνική αλλαγή. Παρότι η ανορθόδοξη προσέγγισή του στην ερμηνεία και στη σύνθεση καθώς και η πολιτική του συνείδηση ήταν ξεκάθαρα επηρεασμένες από την επαναστατική ατμόσφαιρα της δεκαετίας του 1960, το έργο του παραμένει εξίσου επίκαιρο και στη νέα χιλιετία. Το 2005 ο David Weininger της εφημερίδας Boston Globe τον αποκάλεσε «έναν από τους σημαντικότερους Αμερικανούς συνθέτες και απίστευτα ταλαντούχο
πιανίστα».

Λίγα λόγια για τον Cornelius Cardew και τις δύο συνθέσεις του

Τα έργα We Sing For the Future! [Τραγουδάμε για το μέλλον!] και Thälmann Variations [Παραλλαγές Ταίλμαν] είναι δύο συνθέσεις –ηχογραφημένες το 2002 από τον Rzewski– του Cardew με το συγκρότημά του People’s Liberation Music από τη μαρξιστικής επιρροής περίοδο του καλλιτέχνη.

Ο Cornelius Cardew [Κορνίλιους Κάρντιου] (7 Μαΐου 1936–13 Δεκεμβρίου 1981) ήταν ένας από τους κυριότερους συνθέτες της βρετανικής αβανγκάρντ σκηνής κατά τις δεκαετίες του 1960 και του 1970 και υπήρξε ιδρυτικό μέλος ιδιαίτερα επιδραστικών σχημάτων όπως το AMM και η Scratch Orchestra.

Οι Thälmann Variations (1974) γράφτηκαν με αφορμή την τριακοστή επέτειο από τον θάνατο του Ernst Thälmann, Γενικού Γραμματέα του Γερμανικού Κομμουνιστικού Κόμματος, και βασίστηκαν σ’ ένα δημοφιλές τραγούδι του Γερμανικού Εργατικού Κινήματος (Thälmann Song [Το τραγούδι του Tαίλμαν], 1934), ενώ το We Sing For the Future! [Τραγουδάμε για το μέλλον!] είναι ένα κομμάτι για σόλο πιάνο που αντικατοπτρίζει τους αγώνες της νεολαίας σ’ έναν ιμπεριαλιστικό κόσμο. Γράφτηκε το 1981, τη χρονιά που ο Cardew –τότε ενεργό μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος– σκοτώθηκε υπό ανεξιχνίαστες συνθήκες σε αυτοκινητικό δυστύχημα στο Λονδίνο (Doxy Records).

Περισσότερες πληροφορίες για το πρόγραμμα της documenta 14 μπορείτε να δείτε εδώ.