Σε μια από τις πλέον δημοφιλείς και ιστορικές Εκθέσεις Σύγχρονης Τέχνης που ξεκίνησε πριν 22 χρόνια, 10 Επιμελητές Εκθέσεων, Ιστορικοί & Θεωρητικοί της Τέχνης, επιλέγουν από έναν πρωτοεμφανιζόμενο καλλιτέχνη και τους παρουσιάζουν στην Aίθουσα Tέχνης Καππάτος. Συμμετέχουν 10 καλλιτέχνες με εικαστικές, ηχητικές, φωτογραφικές εγκαταστάσεις, ζωγραφικά έργα, γλυπτά, projects, performances.Οι καλλιτέχνες παρουσιάζονται σε δωμάτια και το περιβάλλον του δωματίου μεταμορφώνεται σε ένα προσωπικό χώρο του καλλιτέχνη.
Δίνεται έτσι η δυνατότητα να αναδειχθούν και να καταγραφούν οι σύγχρονες τάσεις και προτάσεις στον εικαστικό χώρο και να δημιουργηθεί ένας ουσιαστικός και γόνιμος διάλογος. Σήμερα στην Έκθεση ROOMS 2020, έχουμε ξανά την ευκαιρία να ανακαλύψουμε και να κατανοήσουμε τη σκέψη και το δημιουργικό έργο των καλλιτεχνών και θεωρητικών τέχνης, να προβάλλουμε το σημαντικό και ουσιώδες και να διευρύνουμε τα όρια της εμβέλειας και υποδοχής της Σύγχρονης Τέχνης.
Η Ιστορία της Έκθεσης
Η πρώτη παρουσίαση της Έκθεσης 4 ROOMS έγινε το 1999, στον χώρο της γκαλερί στην οδό Αγίας Ειρήνης, όπου τα 4 δωμάτια της γκαλερί καθόρισαν και τον αριθμό των συμμετοχών. Στη συνέχεια, λόγω του ενδιαφέροντος για περισσότερες συμμετοχές, αναζητήσαμε χώρο για να παρουσιάσουμε μεγαλύτερο αριθμό προτάσεων. Η επιλογή ενός ξενοδοχείου για τη παρουσίαση αυτής της έκθεσης, ταυτόχρονα με το ζητούμενο για περισσότερες συμμετοχές, ήταν συνάρτηση της επιλογής για αυτόνομες παρουσιάσεις καλλιτεχνών στον ίδιο χώρο αλλά και της ανάγκης το σύγχρονο έργο τέχνης να διεκδικήσει και να καταλάβει τον δικό του προσωπικό, ιδιωτικό και ταυτόχρονα δημόσιο χώρο, σε πλήρη αντιστοιχία και αρμονία με τον χαρακτήρα και το νόημα του σήμερα.
Σε όλη την διάρκεια αυτών των εκθέσεων, αυτή η προσπάθειά μας έχει δείξει και την αντοχή της αλλά και την αναγκαιότητα και χρησιμότητά της ως ένας τόπος συνάντησης και επικοινωνίας, μια πλατφόρμα διαλόγου και ανάδειξης προβληματισμών. Ένας χώρος δικός μας, έρευνας και στοχασμού, ένας χώρος όπου η ελεύθερη δημιουργική σκέψη βρίσκει έδαφος να υπάρξει από κοινού, να παράγει δημόσιο λόγο και να προσεγγίζει ένα ευρύ κοινό πολιτών που αναζητά την επαφή με την πνευματική και καλλιτεχνική δημιουργία.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Σε αυτή τη διερευνητική, ευρεία ανίχνευση των σύγχρονων «τόπων», ζητάμε τη συνεργασία όσο το δυνατό περισσότερων επιμελητών, νεώτερων όπως και καθιερωμένων, ώστε το αποτέλεσμα να συγκεντρώνει και να αποκαλύπτει αρκετές από τις υπάρχουσες τάσεις της θεωρητικής σκέψης στον χώρο της τέχνης. Οι καλλιτέχνες που στη συνέχεια προτείνονται, πιστεύουμε ότι αποτελούν σαφείς ενδείξεις της σημερινής εικαστικής πραγματικότητας στη νέα σύγχρονη τέχνη καθόσον η σύγχρονη δημιουργική θεωρητική σκέψη βρίσκεται σε μια αντίστοιχη και παράλληλη πορεία έρευνας του περιεχομένου της και αναζήτησης του αντικειμένου της με την σύγχρονη καλλιτεχνική δημιουργία. Καταδεικνύεται έτσι ο πλουραλισμός των εκφραστικών μέσων, η ανεξαρτησία, ο χαρακτήρας, η διαφορετικότητα, οι ιδιομορφίες, η μορφοπλαστική ποικιλία της καλλιτεχνικής δημιουργίας όπως διαμορφώνεται στην αυγή του εικοστού πρώτου αιώνα και όπως ενδεχομένως θα εξελιχθεί.
Μέσα από την ξεχωριστή ιδιαιτερότητα και το “προσωπικό στοιχείο” του έργου τέχνης, την πολυσημία και την συμπαντικότητα του πνευματικού περιεχομένου του, την ενδελέχεια της ιστορικότητάς του αλλά και την ανάγνωσή του σαν μια πράξη ερμηνείας του λόγου του, οικειοποίησης και μεταφοράς, καταδηλώνεται αφ’ ενός η συνενοχή όσων συν-ενέχονται στην διαδικασία της εξέλιξης αυτής της πολιτισμικής αξίας και αφ’ ετέρου ο βαθμός εξάρτησης, επιρροής και αλληλεπίδρασης, καλλιτεχνικής και κοινωνικής, μεταξύ περιφέρειας και κέντρου. Εξετάζεται η ταυτότητα και η μοναδικότητα του έργου τέχνης, που ισχυροποιείται εμπεριέχοντας ταυτόχρονα σημεία και ιδιότητες πολιτισμικής ανεξιθρησκίας και υπέρ-εθνικότητας. Η εξέλιξη των σχέσεων και των προτάσεων συνέβαλε ώστε να μπορούμε να αναζητούμε και να συνυπάρχουμε ταυτόχρονα σήμερα και να δηλώνουμε ότι το φαινόμενο της Τέχνης δεν είναι ατομική υπόθεση αλλά συλλογική.
Με τη βεβαιότητα αυτή αλλά και έχοντας συνείδηση ότι η εξέλιξη των πραγμάτων οφείλεται και στην πρωτοβουλία όσων εμπλέκονται με δημιουργική διάθεση σε αυτό τον ιδιαίτερο πνευματικό χώρο, συγκεντρωθήκαμε μια ακόμη φορά, για να ανιχνεύσουμε και να παρουσιάσουμε, μέσα από αυτή την Έκθεση, τη σύγχρονη πραγματικότητα στο ευρύτερο εικαστικό περιβάλλον μας. Παρουσιάζουμε με την συνεργασία και τις προτάσεις ενός μεγάλου αριθμού επιμελητών, νέους πρωτοεμφανιζόμενους καλλιτέχνες, με τη φιλοδοξία αυτή η πρωτοβουλία μας να αποτελεί μια πλατφόρμα διαλόγου και συνύπαρξης του λόγου και του έργου. Ένα όχημα για τη συλλογική δράση, ένα κοινό δημόσιο χώρο για τα προσωπικά οράματα.
ROOMS 2020 – Συντελεστές
Επιμελητές: Elisabeth Bargue, Δόμνα Γούναρη, Πάνος Κουτούλιας, Τάσος Κουτσουρής, Έλλη Λεβαντάκη, Ειρήνη-Μαρία Νανούρη, Μαρίνα-Σοφία Παπαντωνάκη, Φαίη Τζανετουλάκου, Αριάδνη Τζίκα, Isabelle Meiffert & Peter Ungeheuer
Καλλιτέχνες: Pirro Caridha, Εύη Ζαμπέλη, Χρήστος Καλόγερος, Βασιλική Κούκου, Constantina Crickzoni, Δήμητρα Κωνσταντινίδη, Σωτήρης Μπατζιάνας, Αθηνά Παύλου-Μπενάζη, Στρατής Ταυλαρίδης, Χριστίνα-Σύλβια Σημαντήρα
ROOMS 2020 – Τα Έργα
Η Εύη Ζαμπέλη παρουσιάζει μια ενότητα που αποτελείτε από ζωγραφικά έργα μεγάλων διαστάσεων όπου έχει σχεδιάσει απομονωμένα και ερημικά σπίτια, που δεσπόζουν με φόντο φανταστικά πολύχρωμα τοπία. Το αποτέλεσμα είναι ιδιαίτερο, μιας και η επιφάνεια των έργων της εμπνέεται από την σειρά από “μάσκες” που έχει δημιουργήσει η ίδια και οι οποίες θα εκτεθούν παράλληλα. Οι μάσκες αυτές, ενώ παραπέμπουν σε τοτέμ λόγω του σχήματός τους και των χρωμάτων, θυμίζουν παράλληλα έντονα τις πινιάτες των παιδικών πάρτι.
Η συγκεκριμένη τεχνική αποτυπωμένη στον καμβά, δίνει ένα εντελώς διαφορετικό χαρακτήρα στα, κατά τ’άλλα βιωματικά τοπία, που αντλούν την έμπνευση τους από ταξίδια ή ακόμα και περιήγηση στα socialmedia. Τα τοπία αυτά, κάτω από την πινελιά της εικαστικού, μεταμορφώνονται, με ένα πολύ προσωπικό και ιδιαίτερο τρόπο, δημιουργώντας μία ατμόσφαιρα που μεταφέρει τον θεατή σε ένα κόσμο ονειρικό, τον κόσμο της παιδικής του ηλικίας.
Καλλιτέχνης: Εύη Ζαμπέλη
Επιμέλεια: Elisabeth Bargue
*
Ο Στρατής Ταυλαρίδης είναι ένας νέος καλλιτέχνης ο οποίος τα τελευταία χρόνια έχει επικεντρωθεί στη δημιουργία εγκαταστάσεων χρησιμοποιώντας ως πρώτη ύλη μεγάλων διαστάσεων χαρτί. Πρόκειται για χειροποίητο ιαπωνικό χαρτί λίγων γραμμαρίων το οποίο αποδίδει στα έργα την αίσθηση της λεπτότητας, της ευαισθησίας και της κίνησης ενώ ταυτόχρονα δίνει τη δυνατότητα στον καλλιτέχνη να εξελίσσει και να μεταλλάσει την τεχνική του διαρκώς. Η τεχνική προσεγγίζει το papercut, μόνο που ο Ταυλαρίδης έχει αντικαταστήσει το ψαλίδι με το χειρουργικό νυστέρι με το οποίο κόβει και αφαιρεί κομμάτια χαρτιού προκειμένου να πετύχει τα επαναλαμβανόμενα συνήθως μοτίβα και σχέδια του μέσα από μια πολύωρη και επίπονη χειρωνακτική διαδικασία που απαιτεί απόλυτη συγκέντρωση, οργάνωση και αρμονία στις κινήσεις. Τα θέματά του επηρεάζονται από την καθημερινή ζωή και οι εγκαταστάσεις του παραπέμπουν συνήθως σε αντικείμενα καθημερινής χρήσης.
Για την εγκατάσταση στο δωμάτιο του ξενοδοχείου πρόκειται να δημιουργήσει μια πρωτότυπη, μεγάλων διαστάσεων σύνθεση από χαρτί στην οποία τα βασικά αντικείμενα που συνήθως διακοσμούν και ντύνουν τα δομικά στοιχεία και τα έπιπλα του δωματίου ενός ξενοδοχείου πρόκειται να αντικατασταθούν από επεξεργασμένα, διάτρητα φύλλα χαρτιού, τα οποία παρόλο που θα παρουσιάζονται στο φυσικό τους περιβάλλον και οπτικά δεν θα διαφέρουν από τα πραγματικά, τουλάχιστον μέσα από μια πρώτη ματιά, ωστόσο εξαιτίας της φύσης του υλικού, πρόκειται να μεταγραφούν σε αντικείμενα με πολλαπλά περιεχόμενα και αφηγήσεις, αποκομμένα από την χρηστική τους ιδιότητα.
Καλλιτέχνης: Στρατής Ταυλαρίδης
Επιμέλεια: Δόμνα Γούναρη
*
PLAY-FANTASY WORLD
Στο “PLAY-FANTASY WORLD” («ΠΑΙΖΩ-ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ») της Βασιλικής Κούκου, η έννοια του παιχνιδιού διαδραματίζει ρόλο πρωταρχικό. Άκρως πεπεισμένη για τη σημαντικότητά του, για την αναζωογονητική και σχεδόν μαγική του ουσία, η καλλιτέχνης καταδύεται στις παιδικές αναμνήσεις της και αντλεί από αυτές, ανασυνθέτοντάς τες δυναμικά. Χρώματα λαμπερά και έντονα, διαφορετικές τεχνικές και ποικίλα υλικά επιστρατεύονται και σαρκώνουν πανηγυρικά έναν κόσμο, όπου δεκάδες ετερόκλητα φανταστικά όντα συνυπάρχουν αρμονικά. Παίζοντας και η ίδια, η Κούκου προσκαλεί και τον θεατή να παίξει, να ανακαλύψει και να επινοήσει τα δικά του παιχνίδια, τις δικές του ιστορίες• προ πάντων, να μη λησμονήσει την πηγαιότητα και τον απελευθερωτικό χαρακτήρα του παιχνιδιού.
Καλλιτέχνης: Βασιλική Κούκου
Επιμέλεια: Πάνος Κουτούλιας
*
Η ζωγραφική του Χρήστου Καλόγηρου ισορροπεί ανάμεσα στο πραγματικό και το φανταστικό, σε γεγονότα και καταστάσεις που συμβαίνουν, που φανταζόμαστε ότι έχουν συμβεί ή και ακόμα που θα επιθυμούσαμε να συμβούν. Οι επίπεδες χρωματικές επιφάνειες και τα απόλυτα σχήματα παραπέμπουν σε ένα μη πραγματικό περιβάλλον, ενώ σε μια δεύτερη ανάγνωση οι λεπτές γραμμώσεις με το γραφίτη έρχονται να συνδέσουν το θέμα με μια ατμοσφαιρική πραγματικότητα, υφαίνοντας την πλοκή μιας νέας αφήγησης. Παράδοξοι χώροι αποτελούν το περιβάλλον όπου εξελίσσεται ένα υποθετικό συμβάν που κινείται στα όρια του πραγματικού και ενός παράλληλου κόσμου.
Καλλιτέχνης: Χρήστος Καλόγηρου
Επιμέλεια: Τάσος Κουτσουρής
*
Dive
Η Αθηνά Παύλου-Μπενάζη, χρησιμοποιώντας τόσο οπτικά, όσο και ακουστικά ερεθίσματα, δίνει σε έναν εσωτερικό χώρο μια υποβρύχια διάσταση. Έργα ζωγραφικής και βίντεο καταλαμβάνουν περιμετρικά ολόκληρο το δωμάτιο, δημιουργώντας την ψευδαίσθηση στον θεατή ότι βρίσκεται μέσα στο νερό και κοιτάζει έξω από αυτό.
Η εικαστικός αντιλαμβάνεται τη διαδρομή της ύπαρξης σαν μια εσωτερική και μοναχική διαδικασία, η οποία πραγματώνεται στα βάθη του ανθρώπινου ψυχισμού και έρχεται αντιμέτωπη με έννοιες όπως η μνήμη, η ρευστότητα και η φθορά του χρόνου. Ο θεατής καλείται να βυθιστεί σε αυτό το περιβάλλον και να πραγματώσει νοητά το προσωπικό του ταξίδι.
Καλλιτέχνης: Αθηνά Παύλου-Μπενάζη
Επιμέλεια: Έλλη Λεβεντάκη
*
Ring
Μέσα από την διαρκή πάλη της καθημερινότητας, από τον αγώνα που κάνει ο καθένας από εμάς για επιβίωση, γεννιούνται πολλές φορές ερωτήματα, αμφιβολίες, ιδέες. Η εικαστικός Χριστίνα-Σύλβια Σημαντήρα κινείται πρακτικά και αιθεροβατεί πνευματικά μεταξύ τέχνης και αθλητισμού και συνειδητοποιεί τους κοινούς τόπους ανάμεσα στον εξωραϊσμό που υφίσταται ο καλλιτέχνης κατά τη διάρκεια της δημιουργίας με την εξάντληση που έχει ο νικητής ή ο νικημένος αθλητής μετά τον αγώνα και ο σύγχρονος άνθρωπος στο τέλος της μέρας ενώ καταλήγει τελικά να μεταμορφώσει τις συνθήκες αβεβαιότητας που βιώνει, σε πνευματική εξέλιξη.
Καλλιτέχνης: Χριστίνα-Σύλβια Σημαντήρα
Επιμέλεια: Ειρήνη-Μαρία Νανούρη
*
“ὕδωρ”
Η Δήμητρα Κωνσταντινίδη (Ηράκλειο,1996) διερευνά το στοιχείο του νερού και δημιουργεί έργα εμπνευσμένα από ποιήματα, ιδιωματισμούς και παροιμιακές εκφράσεις, μέσω της παραδοσιακής τεχνικής του κεντήματος.
Το νερό, σύμβολο και στοιχείο ζωής, άμεσα συνδεδεμένο με τον άνθρωπο και τη φύση, αποτυπώνεται μ’ ένα μοναδικό τρόπο. Τα έργα της Δ. Κ. είναι σταγόνες που ξέφυγαν από τον κύκλο του νερού, είναι το αποτύπωμα των ήχων και της μουσικής του, είναι λέξεις που αναδύθηκαν από μικρές και μεγάλες ανθρώπινεςιστορίες, είναι η ίδια η ζωή.
Καλλιτέχνης : Δήμητρα Κωνσταντινίδη
Επιμέλεια: Μαρίνα-Σοφία Παπαντωνάκη
*
Ο καλλιτέχνης περιδιαβαίνει τις αλλόκοτες περιοχές γύρω από μία μεταλλαγμένη νέα πραγματικότητα όπου η φύση έχει αναστραφεί, με το ζωγραφικό αποτέλεσμα να παρουσιάζει μία γοητευτικά αλλοιωμένη εικόνα. Ο καλλιτέχνης μεταφέρει στον καμβά τοπία που ακροβατούν μεταξύ ονείρου και εφιάλτη, ενώ δίνει έμφαση στην εξέλιξή τους μέσα στο φυσικό περιβάλλον αλλά και στο ανθρώπινο θυμικό, ψάχνοντας για ίχνη ζωής που διατρέχουν αυτήν την μετα-ανθρώπινη χωροταξία, μία ανθρώπινη σιλουέτα, ένα ανθρωπομορφικό πέτρωμα, μια στιγμιαία αύρα από το ταραγμένο πέταγμα ενός πουλιού..
Μεταφέροντας το Υψηλό του Caspar David Friedrich και τον Νατουραλισμό του 19th αι., σε ένα δυστοπικό σήμερα, αναβιώνει το ζωγραφικό μέσο μέσα από υπερ-ρεαλιστικές εικόνες που αποπνέουν ειρωνεία, υπαρξιακό angst και ανείπωτη ανησυχητική ομορφιά.
Καλλιτέχνης: Σωτήρης Μπατζιάνας
Επιμέλεια: Φαίη Τζανετουλάκου
*
Brostakalli
Η σύνθεση των τεσσάρων αυτών έργων έχει ως αφετηρία το εργαστήριο που πραγματoποιήθηκε στα πλαίσια της ομαδικής έκθεσης Brostakalli με βασικό ερώτημα τη θέση του σώματος στo δημόσιo χώρο και ειδικότερα στον ψηφιακό κόσμο. Έτσι, το επόμενο βήμα ήταν η απομόνωση ενός μόνο καλλιτέχνη που η πρακτική του εξετάζει τη ζώνη ασφαλείας του δυνητικού χώρου και χρόνου του διαδικτύου, όπου οι συνθήκες του ανήκειν και της ταυτότητας διεκδικούνται με μια άλλη δυναμική. Ο καλλιτέχνης χρησιμοποιώντας chat πλατφόρμες και live streaming ως μέθοδο προσέγγισης της διαδικτυακής κοινότητας έχει ως στόχο να δημιουργήσει έργα που παροτρύνουντον θεατή να αναλογιστεί τα όρια της αυτοέκφρασης στον μη ψηφιακό και τον ψηφιακό χώρο και τις πολλαπλές γεωγραφίες που δημιουργούνται μέσα από αυτόν. Αν και θα μπορούσε να ειπωθεί πως εκπροσωπεί κυρίως την αντρική ματιά, ο ίδιος ο καλλιτέχνης φρόντιζει να αλληλεπιδρά διαδικτυακά χωρίς περιορισμό στο φύλο του συνομιλητή.
Καλλιτέχνης: Pirro Caridha
Επιμέλεια: Αριάδνη Τζίκα
*
Ο αναμάρτητος, ας ρίξει πρώτος την πέτρα.
Τι συνιστά σήμερα αμαρτία και ποιος ορίζει τους κανόνες; Μια ερώτηση που δεν μπορεί εύκολα να απαντηθεί μέσα από ένα γενικό πρίσμα και η οποία οδηγεί σε αμφιλεγόμενες και αμφίθυμες απαντήσεις. Η Κωνσταντίνα Κρικζώνη στα έργα της εξετάζει την φιγούρα και προσεγγίζει το θέμα του πειρασμού, θέτοντας το ζήτημα της αθωότητας εναντίον της ενοχής και αμφισβητώντας τους συμβατικούς ρόλους των φύλων.
Η ασάφεια κυριαρχεί στην καλλιτεχνική της προσέγγιση – οι απεικονίσεις των φιγούρων (κυρίως ανθρώπων, αλλά και ζώων) παρουσιάζουν συχνά ανατομικά παράδοξα. Η γλώσσα του σώματος έρχεται πολύ συχνά σε αντίθεση με την κατά το πλείστον ουδέτερη έκφραση του προσώπου. Η αμφισημία των έργων της μπορεί να αποτυπωθεί σένα σώμα που ταυτόχρονα κοιτάει μπροστά αλλά και πίσω και αυτό είναι που κάνει το έργο της αγαστό και καινοφανές. Αυτή η ποικιλία προοπτικών δίνει στον θεατή την ευκαιρία να προβληματιστεί για τα πρόσωπα. Η τέχνη της αποδομεί τα έμφυλα και κοινωνικά στερεότυπα, σε μια προσπάθεια να ανοίξει τους ορίζοντες του θεατή σχετικά με τις συμβάσεις και την κανονικότητα.
Καλλιτέχνης: Constantina Crickzoni
Επιμέλεια: Isabelle Meiffert & Peter Ungeheuer
Κεντρική φωτογραφία θέματος: Σωτήρης Μπατζιάνας (λεπτομέρεια)