Σεμπάστιαν & Vanitas: Ένα παραστασιακό δίπτυχο από τη Nova Melancholia στο ΠΛΥΦΑ

Πρόκειται για δύο διακριτά μέρη που λειτουργούν συμπληρωματικά με κοινές αναφορές στην Ιστορία της τέχνης αλλά και σε κινηματογραφικούς αστέρες. Δύο παραστάσεις με “camp” διάθεση που περιπαίζουν τον θάνατο, από τη Nova Melancholia.

Σεμπάστιαν

Η παράσταση είναι το σύνολο των πολιτισμικών αναφορών της. Αναδιφώντας στην παράδοση του μαρτυρίου του Αγίου Σεβαστιανού, όπως αυτή αναδιατυπώνεται μέσα από την πυκνή εικονιστική αναπαράσταση στη Δυτική τέχνη από την πρώιμη Αναγέννηση και μετά, εστιάζουμε σε έννοιες / αισθήσεις / σύμβολα, που αγγίζουν τη δική μας ευαισθησία και το φαντασιακό. Ο Σεβαστιανός είναι ένα πολυπρισματικό αρχέτυπο, ένα καλειδοσκόπιο, ένα άβαταρ επιθυμιών και διαθέσεων. Διαβάζουμε ποιήματα, αναπαριστούμε πίνακες, ακκιζόμαστε, ποζάρουμε, τραγουδάμε, χορεύουμε, εμπνεόμαστε από την παράδοση ενός έκκεντρου, πειραματικού κινηματογράφου. Μας ενδιαφέρουν οι συν-αισθηματικές και ενσώματες πρακτικές μέσω των οποίων εμείς σήμερα μπορούμε να σχετιστούμε με ένα τέτοιο σύμβολο.

Ο Σεβαστιανός συσχετίζεται με τη νεότητα, την ομορφιά, τον αθλητισμό, την τοξοβολία, τον σαρκικό πόνο, την ηδυπάθεια, τον ομοερωτισμό, τον μαρτυρικό θάνατο. Μία πρωταρχική συνυποδήλωση γύρω από τον Άγιο Σεβαστιανό (ήδη από τα Μεσαιωνικά χρόνια) είναι η Πανούκλα, ο Μαύρος θάνατος. Συσχετίζουμε την παράδοση του ομοερωτισμού γύρω από τη μορφή του Σεβαστιανού, με την ασθένεια του AIDS που θεωρήθηκε ένα είδος «πανούκλας των ομοφυλόφιλων». Όπως οι άνθρωποι στην αυγή της ευρωπαϊκής νεωτερικότητας, έτσι κι εμείς σήμερα καταφεύγουμε στον Άγιο Σεβαστιανό ως αποτροπαϊκό του κακού σύμβολο. Η παράσταση αφιερώνεται σε όσους παίρνουν το ρίσκο να περάσουν από το όραμα στο βίωμα, από την αναπαράσταση στην παράσταση διακινδυνεύοντας το παρανάλωμα της ύπαρξης.

Συντελεστές

Σύλληψη, οργάνωση: Βασίλης Νούλας και Κώστας Τζημούλης
Σκηνοθεσία: Βασίλης Νούλας
Σκηνικά, κοστούμια: Κώστας Τζημούλης
Βοηθός σκηνοθέτη: Ελισάβετ Ξανθοπούλου

Περφόρμερς: Χάρης Δούμουρας, Χριστίνα Καραγιάννη, Pierre Magendie, Νίκος Ντάσης, Χριστίνα Ράινχαρντ

Μια παραγωγή της Nova Melancholia © 2023
Με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού

Στην παράσταση ακούγονται ποιήματα και κείμενα των: Ανδρέα Αγγελάκη, Jean Cocteau, Allen Ginsberg, Jean Genet, Bernard-Marie Koltès, Ζακ Κωστόπουλου, Yukio Mishima, Αλέξη Μπίστικα, Frank O’Hara, Pier Paolo Pasolini, Derek Jarman, Georg Trakl, Νίκου Αλέξη Ασλάνογλου, Ντίνου Χριστιανόπουλου, Tennessee Williams

Προβάλλονται αποσπάσματα από ταινίες των : Jean Genet, Andy Warhol, Αλέξη Μπίστικα, Joseph L. Mankiewicz, Paul Schrader, Jean Cocteau, Pier Paolo Pasolini, Sergei Parajanov, Jack Smith, Derek Jarman, Kenneth Anger, John Walters

Ευχαριστούμε τη Νάντια Αργυροπούλου για την εμπνευστική μας συνομιλία

Vanitas

Η περφόρμανς της ομάδας Nova Melancholia είναι ένας σκηνικός στοχασμός γύρω από την έννοια vanitas. Η παράσταση αρθρώνεται μέσα από την (αντι)παράθεση της συγκινησιακής φόρτισης του ήχου της ηλεκτρικής κιθάρας και του κυνικού και συχνά αστείου λόγου του Andy Warhol. Η περφόρμανς VANITAS θέλει να γίνει ένας εφήμερος καθρέφτης της «ματαιοδοξίας» μας, της απατηλής της λάμψης. Ταυτόχρονα λειτουργεί όπως ένας σαγηνευτικός πίνακας του μπαρόκ: ξορκίζει την κόπωση των ημερών και ξαναδίνει πίστη στην ομορφιά της ζωής!

Στην ιστορία της τέχνης, vanitas ονομάζεται το συμβολικό έργο τέχνης που δείχνει την παροδικότητα της ζωής, τη ματαιότητα της ηδονής και τη βεβαιότητα του θανάτου· οι έννοιες αυτές υποβάλλονται με την αντιπαράθεση μιας νεκροκεφαλής με σύμβολα πλούτου, ευμάρειας και πολυτέλειας. Το λατινικό ουσιαστικό vanitas προέρχεται από το επίθετο vanus (κενός) και παραπέμπει στη φράση από τον Εκκλησιαστή “vanitas vanitatum, et omnia vanitas” (ματαιότης ματαιοτήτων, τα πάντα ματαιότης). Στις νεκρές φύσεις vanitas, ένα δημοφιλές είδος στη Δυτική Ευρώπη του 16ου και 17ου αιώνα, συχνά απεικονίζονται πολυτελή σκεύη πάνω σε πλούσια υφάσματα, μουσικά όργανα, βιβλία, επιστημονικά όργανα, σύνεργα καπνίσματος -ό,τι μπορεί να προσφέρει χαρά κι απόλαυση στον άνθρωπο- μαζί με κλεψύδρες, εύθραυστα αντικείμενα από γυαλί, νεκροκεφαλές. Όλα αυτά υποδηλώνουν τη ματαιότητα του πλούτου, το περαστικό της ομορφιάς, το αναπότρεπτο του χρόνου. Οι πίνακες αυτοί καλούν σε περισυλλογή, λειτουργούν ως ένα memento mori (υπόμνηση θανάτου). Ωστόσο, η άλλη όψη της vanitas θα μπορούσε να είναι το carpe diem (άδραξε τη μέρα). Μια γιορτή του εφήμερου και των αισθήσεων, μια κατάφαση στην αβεβαιότητα της ύπαρξης, ένα memento vitae (υπόμνηση ζωής).

Συντελεστές

Σύλληψη, οργάνωση: Βασίλης Νούλας & Κώστας Τζημούλης
Σκηνοθεσία: Βασίλης Νούλας
Σκηνικά, κοστούμια: Αναστασία Δούκα
Βοηθός σκηνοθέτης: Ελισάβετ Ξανθοπούλου

Με την: Βίκυ Κυριακουλάκου
Μουσικός επί σκηνής, πρωτότυπη σύνθεση: Γιάννης Αράπης

Μια παραγωγή της Nova Melancholia © 2023
Με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού

Τα κείμενα της παράστασης προέρχονται από το βιβλίο του Andy Warhol: Η φιλοσοφία του Άντυ Γουόρχολ (Από το Α στο Β και πάλι από την αρχή) (1975)
σε μετάφραση της Ιουλίας Ραλλίδη, εκδόσεις Τσαγκαρουσιάνος 2006.

Οι στίχοι των τραγουδιών “The Emblem of Death” και “Young Man Holding a Skull” είναι του Βασίλη Νούλα και βασίζονται στην περιγραφή δύο γνωστών πινάκων vanitas.