Serge Haroche: Ο νομπελίστας γάλλος φυσικός, σε μια διάλεξη στο Megaron Plus

Το Megaron Plus φιλοξενεί σειρά διαλέξεων του College de France, την οποία ανοίγει ο νομπελίστας γάλλος φυσικός Serge Haroche με μια ομιλία με θέμα “Παράξενα και παράδοξα του κβαντικού κόσμου“, την Τρίτη 4 Φεβρουαρίου 2014.

Σε συνεργασία με το Collѐge de France, τη Γαλλική Πρεσβεία στην Αθήνα και το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος στο πλαίσιο του προγράμματος Ελλάς Γαλλία Συμμαχία 2014

Ο διαπρεπής Καθηγητής (έδρα Κβαντικής Φυσικής) και Διοικητής του Collège de France, καθώς και Καθηγητής της École Normale Supérieure στο Παρίσι θα παρουσιάσει και θα εξηγήσει στο κοινό τα «Παράδοξα και παράξενα του κβαντικού κόσμου». Η διάλεξη θα γίνει στα γαλλικά (με ταυτόχρονη μετάφραση). Συντονίζει ο Λεωνίδας Ρεσβάνης, τέως Καθηγητής της Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Η ομιλία του Σερζ Αρός πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Collège de France, τη Γαλλική Πρεσβεία στην Αθήνα και το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος στα πλαίσια του προγράμματος Ελλάς Γαλλία Συμμαχία 2014.

Ο Σερζ Αρός θα αναφερθεί στην κβαντική θεωρία, η οποία γεννήθηκε στις αρχές του προηγούμενου αιώνα και αποτελεί αναμφίβολα την πιο ισχυρή σύλληψη του ανθρώπινου πνεύματος• μια θεωρία που μας διαφωτίζει σχετικά με τους νόμους της φύσης: από αυτούς που εξηγούν τον μικρόκοσμο έως αυτούς που διέπουν την εξέλιξη του σύμπαντος στο σύνολό του. Χάρη στη βαθιά γνώση που μας έδωσε σχετικά με τα φαινόμενα του μικρόκοσμου, η θεωρία αυτή άνοιξε τον δρόμο για την ανάπτυξη πολλών τεχνολογιών του σύγχρονου κόσμου, οι οποίες έφεραν επανάσταση στην καθημερινή μας ζωή, όπως το λέιζερ και ο υπολογιστής.

Στη συνέχεια, ο διακεκριμένος πανεπιστημιακός διδάσκαλος και πολυβραβευμένος ερευνητής θα εστιάσει το ενδιαφέρον του στην παραδοξότητα που παρουσιάζει για τον απλό, κοινό νου η Κβαντική Φυσική, καθώς οι νόμοι της αντιβαίνουν στη διαίσθηση του πνεύματός μας, το οποίο έχει μάθει να παρατηρεί τον συνηθισμένο, μακροσκοπικό κόσμο. Η αρχή της υπέρθεσης καταστάσεων και ο δυισμός κύματος-σωματιδίου βρίσκονται στην καρδιά της συγκεκριμένης θεωρίας, αποδίδοντάς της έναν χαρακτήρα μυστηριακό στα μάτια του μη ειδικού. Επί μακρόν, η κβαντική ιδιαιτερότητα αναλύθηκε μέσω των εμπειριών της σκέψης, έτσι όπως τις φαντάστηκαν οι θεμελιωτές της θεωρίας, οι γνωστότεροι από τους οποίους είναι οι Αϊνστάιν, Μπορ και Σρέντινγκερ. Ο Σερζ Αρός θα περιγράψει ορισμένες από αυτές τις εμπειρίες, οι οποίες συνίστανται στον χειρισμό των μεμονωμένων κβαντικών συστημάτων που έχουν διαμορφωθεί από ορισμένα άτομα ή φωτόνια, συστήματα που παρέμεναν σε εικονικό επίπεδο μέχρι σχετικώς πρόσφατα. Θα μιλήσει ακόμη για την τεχνολογική πρόοδο που τα έχει πλέον καταστήσει αληθινά, ανοίγοντας τον δρόμο για τον χειρισμό και τον άμεσο έλεγχο της κβαντικής ιδιαιτερότητας, αλλά και για τις συναρπαστικές προοπτικές της στο μέλλον.

Γεννημένος το 1944 στην Καζαμπλάνκα του Μαρόκου ο Σερζ Αρός, μετά την αποφοίτησή του από την περίφημη École Normale Supérieure, σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Paris VI, από το οποίο ανακηρύχθηκε διδάκτωρ το 1971. Τέσσερα χρόνια αργότερα (1975), αφού προηγουμένως πραγματοποίησε μεταδιδακτορική έρευνα στο εργαστήριο του Arthur Schawlow στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ, επέστρεψε στο Paris VI  ως Καθηγητής Φυσικής, όπου εργάστηκε έως το 2001. Έχει διδάξει, μεταξύ άλλων, στο Πολυτεχνείο του Παρισιού, στα Πανεπιστήμια Χάρβαρντ και Γέηλ, καθώς και στο ΜΙΤ. Έχει διατελέσει μέλος του Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου της Γαλλίας και Πρόεδρος του Τμήματος Φυσικής της École Normale Supérieure, όπου πραγματοποίησε άλλωστε το μεγαλύτερο μέρος της έρευνάς του, συνεπικουρούμενος από πεπειραμένους επιστημονικούς συνεργάτες, μεταδιδακτορικούς ερευνητές και πανεπιστημιακούς αποφοίτους. Το 2012, μοιράστηκε το βραβείο Νόμπελ Φυσικής με τον Ντέιβιντ Γουάινλαντ για τις «πρωτοποριακές πειραματικές μεθόδους του που επιτρέπουν τη μέτρηση και τον χειρισμό μεμονωμένων κβαντικών συστημάτων» (μελέτη σχετικά με τα σωματίδια του φωτός [φωτόνια]).

Ο διεθνούς φήμης Γάλλος φυσικός είναι ακόμη αποδέκτης πλειάδας διακρίσεων από σημαντικούς επιστημονικούς φορείς εγνωσμένου κύρους και παγκοσμίου εμβελείας: μεταξύ άλλων, των βραβείων Jean Ricard της Εταιρείας Γάλλων Φυσικών, Einstein (επιστήμη λέιζερ), Humbold, Tomassoni του ιταλικού Πανεπιστημίου La Sapienza, Kβαντικής Ηλεκτρονικής της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Φυσικής, Townes της Οπτικής Εταιρείας των Η.Π.Α., Herbert Walter της Εταιρείας Γερμανών Φυσικών, καθώς και του βραβείου του Διεθνούς Οργανισμού Κβαντικής Επικοινωνίας, Μετρήσεων και Υπολογισμών. Ο Σερζ Αρός έχει επίσης τιμηθεί με το μετάλλιο Michelson του αμερικανικού Ινστιτούτου Franklin, καθώς και με το χρυσό μετάλλιο του Εθνικού Κέντρου Επιστημονικής Έρευνας της Γαλλίας. Επιπλέον, είναι μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας Επιστημών και της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των Η.Π.Α. (ξένος εταίρος). Λόγω της σπουδαιότητας της συμβολής του στην πρόοδο της Κβαντικής Οπτικής,  ειδικότερα της Κβαντικής Ηλεκτροδυναμικής Κοιλοτήτων-Cavity QED, και της Κβαντικής Πληροφορικής, στις οποίες επικεντρώνει εδώ και πολλά χρόνια το ερευνητικό ενδιαφέρον του, το 2009 έλαβε ειδική πενταετή χορηγία από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ερευνών. Ασχολήθηκε επί μεγάλο χρονικό διάστημα και με τη Θεωρία της Κβαντικής Αποσυνοχής. Ο μακρύς κατάλογος των δημοσιεύσεων και των άρθρων του, κατά την πεντηκονταετή ακαδημαϊκή του σταδιοδρομία, περιέχει περί τα 240 κείμενα. Στις εκδοτικές του δραστηριότητες περιλαμβάνονται η συγγραφή δύο βιβλίων στα γαλλικά («Κβαντική Φυσική») και τα αγγλικά («Εξερευνώντας το quantum: άτομο, κοιλότητες και φωτόνια»), καθώς και επιμέλειες εξειδικευμένων επιστημονικών συγγραμμάτων.

Η διάλεξη θα μεταδοθεί ζωντανά από το Εθνικό Δίκτυο Έρευνας & Τεχνολογίας https://webcast.grnet.gr/