Σημείον Αντιλεγόμενον: Ένα βιβλίο για τον Χριστιανισμό από τον Σαίρεν Κίρκεγκωρ

Το βιβλίο «Σημείον Αντιλεγόμενον», του Σαίρεν Κίρκεγκωρ (Soren Kierkegaard), κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Περισπωμένη.

Η ευθεία επικοινωνία είναι για το Θεάνθρωπο κάτι αδύνατο, διότι, στο βαθμό που είναι σημείο αντιλεγόμενο, δεν μπορεί να πει τον εαυτό του ευθέως […]· Μόλις πάψουμε […] να προσλαμβάνουμε την ανακοίνωση αποκλείοντας αυτόν που την κάνει, μόλις τον λάβουμε υπόψη μας, και αυτός είναι ο θεάνθρωπος, ένα σημείο, ένα σημείο αντιλεγόμενο, αμέσως η ευθεία ανακοίνωση γίνεται αδύνατη, όπως ήταν και για τους συγχρόνους του. […]

Το Πνεύμα είναι η άρνηση του απευθείας άμεσου. Αν ο Χριστός είναι αληθινός θεός, πρέπει να είναι αγνώριστος, ντυμένος την αγνωρισία, και αυτό είναι η άρνηση της ευθύτητας. Άμεσα αναγνωρίσιμο είναι το είδωλο. Οι άνθρωποι μετατρέπουν το Χριστό σε είδωλο, και νομίζουν ότι δείχνουν πόσο σοβαροί είναι. Παίρνουν την ευθεία δήλωση και φτιάχνουν με τη φαντασία τους ένα χαρακτήρα που της αντιστοιχεί (κατά προτίμηση συναισθηματικό, με ευγενικό παρουσιαστικό, φιλικό βλέμμα, ή οτιδήποτε άλλο μπορεί να σκεφτεί ένας ανόητος πάστορας), και μετά είναι απευθείας συνολικά βέβαιο ότι ο Χριστός είναι Θεός.

Τι απαίσια, συναισθηματική επιπολαιότητα! Όχι, δεν γίνεται κανείς Χριστιανός έτσι φτηνά: Είναι το σημείον το αντιλεγόμενον, και οι ευθείες δηλώσεις του είναι μόνο για να σας γίνει αναπόφευκτος και να αντιμετωπίσετε το σκάνδαλο της αντιλογίας, για να φανερωθούν οι σκέψεις της καρδιάς σας καθώς επιλέγετε αν θα πιστέψετε ή όχι.

Σαίρεν Κίρκεγκωρ

Ο υπαρξιστής φιλόσοφος Σαίρεν Κίρκεγκωρ γεννήθηκε στις 5 Μαΐου 1813 στην Κοπεγχάγη. Ήταν το έβδομο παιδί του Michael Pedersen Kierkegaard, ενός εύπορου υφασματέμπορου, και της δεύτερης γυναίκας του, Anne Lund. Το 1830 εγγράφεται στη Θεολογική Σχολή. Εντρυφώντας στην αρχαία ελληνική γραμματεία γοητεύεται από τον Σωκράτη, τον οποίο έχει πλέον ως πρότυπο. Το 1837 γνωρίζει τη Regine Olsen. Ένα χρόνο αργότερα κυκλοφορεί το πρώτο του βιβλίο, μια κριτική σε νουβέλα του Hans Christian Andersen. Οι αλλεπάλληλες οικογενειακές τραγωδίες – η μητέρα του και πέντε από τα έξι αδέλφια του πεθαίνουν από αρρώστιες ή δυστυχήματα – τον ωθούν να αφιερώσει τη ζωή του στο “τι ακριβώς σημαίνει να είσαι χριστιανός στη σημερινή χριστιανοσύνη”. Το 1841 ανακοινώνει στη Regine ότι δεν μπορούν να συνεχίσουν, επειδή “λογοδοτεί σ’ ένα ανώτερο δικαστήριο”. Υποβάλλει στη Θεολογική Σχολή το διδακτορικό του με θέμα τη σωκρατική ειρωνεία. Το 1843 γράφει με ψευδώνυμο το “Είτε-Είτε”, που σηματοδοτεί την αφετηρία του φιλοσοφικού του έργου. Ακολουθούν, με διαφορετικό πάντοτε ψευδώνυμο, τα: “Ημερολόγιο ενός γητευτή” (1842), “Επανάληψη” (1843), “Φόβος και τρόμος” (1843),”Φιλοσοφικά θρύμματα” (1844), “Έννοια της αγωνίας” (1844), “Πρόλογοι” (1844), “Στάδια στην πορεία της ζωής” (1845), “Δεκαοκτώ ευεργετικές ομιλίες 1843-1845” και “Τρεις ομιλίες για φανταστικές περιστάσεις” (1845). Η δεύτερη συγγραφική περίοδος όπου το επίθετο Kierkegaard αντικαθιστά πλέον τα ψευδώνυμα αρχίζει με τις “Ευεργετικές ομιλίες σε διάφορα πνεύματα” (1847). Ακούει για τον Δανό θεολόγο Adler, που καθαιρείται από την Εκκλησία, και γράφει το “Βιβλίο για τον Adler”. Το 1847 δημοσιεύει τα “Έργα αγάπης”, “αφιερωμένα σ’ εκείνον τον ένα που με χαρά και ευγνωμοσύνη ονομάζω αναγνώστη μου”. Ολοκληρώνει τις Χριστιανικές ομιλίες, που κυκλοφορούν το 1848, τον “πιο αποδοτικό χρόνο που έχω ζήσει ως συγγραφέας”. Γράφει το “Ασθένεια προς θάνατον” (1849), που θεωρεί το πιο σημαντικό θρησκευτικό του έργο και την “Εξάσκηση στο χριστιανισμό” (1850). Το 1851 ακολουθούν τα εξής: “H άποψη για το έργο μου ως συγγραφέα”, “Δύο ομιλίες για τη θεία κοινωνία της Παρασκευής” και “H αυτοκριτική που συνιστάται για τη σύγχρονη εποχή”. Τα τρία τελευταία χρόνια της ζωής του ο Kierkegaard βάλλει κατά του εκκλησιαστικού κατεστημένου μέσα από μια έντονα επικριτική αρθρογραφία στην εφημερίδα “Πατρίς” και στο δεκαπενθήμερο φυλλάδιο “Στιγμή”, το οποίο συντάσσει εξ ολοκλήρου. Πεθαίνει στις 11 Νοεμβρίου 1855, στα σαράντα δύο του χρόνια.

x
Το CultureNow.gr χρησιμοποιεί cookies για την καλύτερη πλοήγηση στο site. Συμφωνώ