Σιωπηλή Φύση: Έκθεση ζωγραφικής του Σταύρου Κοτσιρέα

Μια νέα εντελώς πρωτοποριακή δουλειά, η οποία διαφοροποιείται απόλυτα από το ως τώρα έργο του, παρουσιάζει ο Σταύρος Κοτσιρέας …

στο Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων «Μελίνα Μερκούρη». Η έκθεση που έχει τίτλο «Σιωπηλή Φύση» εγκαινιάζεται στις 4 Οκτωβρίου από τον πρέσβη της Ολλανδίας στη χώρα μας  κ. Kees van Rij. 

Ο διακεκριμένος Έλληνας ζωγράφος που διαμένει μόνιμα στη Μεγάλη Βρετανία, παρουσιάζει για πρώτη φορά τόσο το ζωγραφικό αποτέλεσμα, όσο και την πηγή της έμπνευσης του. Δίνει έτσι την ευκαιρία στο φιλότεχνο κοινό, να έρθει σε επαφή όχι μόνο με τον πίνακα, αλλά και το “μοντέλο” του, το οποίο αποτελεί κι αυτό ένα αυτάρκες έργο.

Ο Σταύρος Κοτσιρέας απομονώνει από το περιβάλλον τους φαινομενικά άψυχα αντικείμενα, δίνει νέα ζωή σε παλιά αγαπημένα κομμάτια, ανοίγει τα σεντούκια, σκαλίζει τις μνήμες, ξεχωρίζει θραύσματα της φύσης και ανασυνθέτοντας τις μεταξύ τους σχέσεις, δημιουργεί δυναμικές κατασκευές που «γεννούν» στη συνέχεια νέες οπτικές ζωγραφικές εμπειρίες.

Ζωγραφικό έργο και γλυπτική κατασκευή συνυπάρχουν σε ένα γόνιμο και δημιουργικό διάλογο που συνεχίζεται αδιάκοπα ακόμα και όταν έχει μπει η τελευταία πινελιά. Το ένα ωστόσο δεν αποτελεί ανατύπωση του άλλου και μίμηση του. Ο Σταύρος Κοτσιρέας περίτεχνα έχει δώσει αυτόνομη διάσταση στα δύο έργα, ζωγραφική και κατασκευή, που συνθέτουν τα δυναμικά εικαστικά του δίδυμα.

Επιλέγοντας συνειδητά να μην χρησιμοποιήσει τον όρο «νεκρή φύση», αλλά να προτιμήσει εκείνον της «σιωπηλής φύσης», ο Σταύρος Κοτσιρέας καταφέρνει τελικά να αποκρυπτογραφήσει κάθε καλά κρυμμένο μυστικό της. 

Οδηγούμενος πάντα από το υψηλό απόθεμα ευαισθησίας που διαθέτει, καθώς και τη δυνατότητα να δίνει ποιητική διάσταση στις δημιουργίες του, δίνει φωνή στα έργα του, σπάει τη σιωπή τους, ανοίγει διάλογο μαζί τους, αλλά και με το θεατή της δουλειάς του. Τα έργα του, διατυπώνουν την ειλικρινή  ανησυχία του για το περιβάλλον που ζούμε, για το αβέβαιο μέλλον που διαγράφεται μπροστά μας.

Η «Σιωπηλή  Φύση» γίνεται μια αληθινά ομιλούσα, ζώσα, παλλόμενη εικαστική τοποθέτηση αρχών, ιδεών και αξιών, καθώς ο Σταύρος Κοτσιρέας πετυχαίνει να ενεργοποιήσει μοναδικά τη σιωπή της. 

«Όταν παίρνω ένα άψυχο αντικείμενο από το φυσικό κόσμο και το τοποθετώ μέσα σε μια ρύθμιση φύσης (Σιωπηλή Φύση), σκόπιμα το απομονώνω, απογυμνώνοντας το στα βασικά χαρακτηριστικά του υλικού. Στην μορφή του, το χρώμα και τη μάζα. Αυτό μου επιτρέπει να εξερευνήσω την ουσία και το μυστήριο του αντικειμένου. Δίνοντας έκφραση σε ένα άψυχο αντικείμενο στον καμβά είναι για μένα μια ποιητική πράξη», γράφει στο εύγλωττο σημείωμα του ο Σταύρος Κοτσιρέας.

Ο τρόπος που αντιμετωπίζει τη σημερινή του δουλειά δείχνει και τη συνέπεια στις βασικές αρχές που ο ίδιος έθεσε, καθώς στο βιβλίο αποφοίτησης από τη Βασιλική Ακαδημία της Χάγης το 1989, ο ίδιος ο καλλιτέχνης έγραφε για το έργο του: «η ζωή είναι γεμάτη μυστήρια.

Στο έργο μου προσπαθώ να εκφράσω αυτά τα μυστήρια, έτσι ώστε μια συνεχή μεταμόρφωση προκύπτει από τα στοιχεία που χρησιμοποιώ».

«Ο καλλιτέχνης δεν στοχεύει σε μια ακριβή αναπαράσταση των αντικειμένων της τρισδιάστατης σύνθεσης, αλλά μάλλον να εκφράσει αυτή την έμπνευση σε καθαρά ζωγραφικούς όρους και να τους μετατρέψει σε μια νέα «σιωπηλή φύση» γράφει στο δικό του σημείωμα στον κατάλογο της έκθεσης ο ιστορικός τέχνης Chris Rεhorst (πρώην διευθυντής της Βασιλικής Ακαδημίας της Χάγης).  “Αυτός είναι ο λόγος που κάποια αντικείμενα εμφανίζονται πολλές φορές στον καμβά, ενώ άλλα παραλείπονται.

Ομοίως το χρώμα ενός αντικειμένου μπορεί να εμφανισθεί στη σύνθεση του ζωγραφισμένου καμβά, ανάλογα με το πώς ο Κοτσιρέας αισθάνεται και επιθυμεί να εκφράσει αυτό το αντικείμενο σε ένα εικαστικό περιβάλλον».

«Η προσέγγιση αυτή στη νεκρή φύση επιφέρει το σημαινόμενο ότι υπάρχει μια ιεραρχία αξιών μεταξύ της ζωγραφικής και του αντικειμένου. Με την παράθεση αντικείμενο και ζωγραφική η πραγματική αξία και η δύναμη του έργου αποκαλύπτεται ως ο χώρος μεταξύ των δύο…η δημιουργική διαδικασία», επισημαίνει από την πλευρά της στον κατάλογο της έκθεσης η ιστορικός τέχνης D.A. Hussey.

 «Τα έργα του Σταύρου Κοτσιρέα απαιτούν ανάγνωση και προτρέπουν σε ενατένιση. Ο θεατής πρέπει να αφιερώσει χρόνο, υπομονή, αλλά και περιέργεια. Το ταξίδι που διανύει ο κάθε θεατής είναι εντελώς προσωπικό», επισημαίνει στο δικό της σημείωμα στον κατάλογο της έκθεσης η επιμελήτρια εκθέσεων Τζέννυ Τσουμπρή και συνεχίζει.

«Ο Σταύρος Κοτσιρέας δεν ζωγραφίζει μόνο ό, τι μπορεί πραγματικά να δει γύρω του, αλλά και κρυφές εικόνες που αισθάνεται πως έχουν μια ιδιόμορφη και  έντονη ζωή από μόνες τους. Ζωγραφίζει τις σκέψεις και τις παρατηρήσεις του. «Ζωγραφίζει-σκέπτεται» με το χρώμα και τη φωτοσκίαση, την εκφραστικότητα της γραμμής, με τη σύνθεση, το ρυθμό και την αρμονία.».

Στο δικό του κείμενο στον κατάλογο της έκθεσης, που επιγράφεται «Η σιωπηλή φύση μέσα από την δικαιοσύνη των χρωμάτων», ο συλλέκτης Αθανάσιος Χ. Βαρλάμης προσθέτει μια διαφορετική διάσταση στη θέαση του έργου του καλλιτέχνη: «Ο Σταύρος Κοτσιρέας, πραγματικά, δρα και εκφράζεται μέσα από μια  ποιητική προδιάθεση, μέσα από την ποιητική των χρωμάτων, γι΄ αυτό και με ιεροτελεστική επίκληση αποζητά την καταγραφή των ρυθμικών παλμών της αισθητικής του συνείδησης με τη δικαιοσύνη των χρωμάτων.

Ποια είναι αυτή η δικαιοσύνη των χρωμάτων; Είναι ακριβώς η ευχή και η επιδίωξη ώστε το πέταγμα – η ποιητική συνείδηση του ζωγράφου, να αποδώσει σε ισορροπία και αρμονία αυτό, που έχει δει ο καλλιτέχνης, ώστε η μετάβαση και η μετοίκηση να γίνει σε ένα άλλο χώρο και χρόνο, σε μια άλλη διάσταση, όπου τα χρώματα δικαιώνουν τις αγωνίες, τις σκέψεις, την αισθητή, την υπερ-αισθητή και αισθητική αντίληψη των πραγμάτων.

Ακριβώς σ’ αυτήν την τελετουργία της μετάβασης από το αποδομημένο θραύσμα στη δομική σύνθεση του έργου του Σταύρου, ο συνδετικός ιστός είναι η ποιητική του δημιουργού, που εκφράζεται μέσα από τη δικαιοσύνη των χρωμάτων».