Το δέρμα, επιφάνεια διεπαφής δύο κόσμων, σώματος και πραγματικότητας δεν αποτελεί ακριβές όριο, αμετάβλητη συνθήκη μεταξύ βιολογικού και δημόσιου κόσμου∙ “επεκτείνεται”. Η φανερή ορατότητα των πραγμάτων επενδύεται μέσα στο σώμα με μια μυστική ορατότητα∙ ξυπνά μια ηχώ∙ αυτή η ηχώ, την οποία το σώμα υποδέχεται, γεννώμενη από τη σύνθεση ενδότερου κι εξώτερου κόσμου αποτελεί εδώ, την πρώτη ύλη για έρευνα∙ η μετάβαση από το δέρμα, την “επιφάνεια” των πραγμάτων, στο βάθος, την ουσία τους συνιστά το κυρίαρχο συστατικό συζητήσεων στις σύγχρονες αισθητικές και κριτικές θεωρίες περί τέχνης. Η διάδραση φυσικού και κοινωνικού σώματος, ως εκ τούτου, η σχέση σωματικού-κοινωνικοπολιτικού θα αποτελέσει το σημείο εστίασης της παρούσας διαδρομής.
Το έργο των προσκεκλημένων ομιλητών, ως βιωματική συνάρτηση της προαναφερθείσας συνθήκης θα συγκροτήσει τη βάση για ανάλυση της σύνδεσης του εμπειρικού και πνευματικού μέρους της δημιουργίας τους.
Εισηγήτρια: Χαρά Πιπερίδου, εικαστικός
Ονόματα προσκεκλημένων ομιλητών: Αποστόλης Αρτινός, Σταύρος Γασπαράτος, Γιώργος Ζώης, Έκτορας Λυγίζος, Εύα Μανιδάκη, Μιχαήλ Μαρμαρινός, Έφη Μπίρμπα, Έλλη Παπακωνσταντίνου, Θάνος Παπακωνσταντίνου, Ρένα Παπασπύρου, Παντελής Χανδρής, Poka Yio
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Πρόγραμμα
– 1ο Μάθημα (22/11) : Εικόνα – γλώσσα – δέρμα – πεδίο δράσης της ορατότητας – έκλαμψη
Εισαγωγή στις κυρίαρχες κατευθύνσεις της σύγχρονης τέχνης· σύμπραξή της με τη φιλοσοφία και την επιστήμη. Η εξέλιξη της τέχνης ως διαλεκτική μεταξύ αισθητού (μορφής) και Ιδέας (περιεχομένου).
Ακολουθεί ομιλία. Προσκεκλημένος ομιλητής: Αποστόλης Αρτινός, επιμελητής εκθέσεων, συγγραφέας
– 2ο Μάθημα (29/11): Προσθήκη του μη παρατηρήσιμου· η οντολογική ιδιαιτερότητα του έργου τέχνης
Θεσμική θεωρία της Τέχνης· το έργο τέχνης ως μία μεταμορφωτική αναπαράσταση. Αναπροσανατολισμός των στόχων της τέχνης και οι νέοι όροι πρόσληψής της.
Ακολουθεί ομιλία. Προσκεκλημένος ομιλητής: Poka Yio, εικαστικός, Αναπληρωτής Καθηγητής στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών, καλλιτεχνικός διευθυντής της Biennale Αθήνας
– 3ο Μάθημα (6/12): Πολυαισθητηριακή ένταξη στον κόσμο
Eπαναφορά των αισθήσεων. Η πορεία προς την πολυαισθητηριακή τάση της σύγχρονης τέχνης. Νέα Μέσα: αποϋλοποίηση ή ενσωμάτωση;
Ακολουθεί ομιλία. Προσκεκλημένος ομιλητής: Παντελής Χανδρής, εικαστικός, Αναπληρωτής Καθηγητής στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών
– 4ο Μάθημα (13/12) : Η αναζήτηση του ουσιώδους
Νευροφυσιολογία της όρασης. Σχέση τέχνης και εγκεφάλου. Η “προς τα έσω οπτική”.
Ακολουθεί ομιλία. Προσκεκλημένος ομιλητής: Μιχαήλ Μαρμαρινός, σκηνοθέτης, ηθοποιός, Αναπληρωτής Καθηγητής Σκηνοθεσίας και Υποκριτικής στο Τμήμα Θεάτρου της Σχολής Καλών Τεχνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου.
– 5ο Μάθημα (20/12) : Tο Σώμα ως ενεργός κατασκευαστής και πλαισιοθέτης της “εικόνας”
Το σώμα ως κεντρικό θέμα στην ιστορία της τέχνης (από την Αναγέννηση έως σήμερα), με έμφαση στη διαφοροποίηση των στόχων, που αφορούν στην εικαστική έρευνα, την εκάστοτε εποχή.
Ακολουθεί ομιλία. Προσκεκλημένος ομιλητής: Θάνος Παπακωνσταντίνου, ηθοποιός, σκηνοθέτης
– 6ο Μάθημα (10/1) : Ιδιωτικότητα, μυχιότητα και ουσιώδης ανθρώπινη υφή
Διαστάσεις της έννοιας του “ιδιωτικού χώρου”. Από το πραγματικό έως το σαρκικό του ανάποδο.
Ακολουθεί ομιλία. Προσκεκλημένη ομιλήτρια: Έφη Μπίρμπα, εικαστικός, σκηνοθέτις
– 7ο Μάθημα (17/1) : Δέρμα και “Ανατομή”
Η “ανατομή” του δέρματος στη σύγχρονη τέχνη. Η σημασία της ανατομής, όχι μόνο στην ιατρική επιστήμη, αλλά στη δυτική σκέψη εν γένει. Ενδοσκοπική προβληματική γύρω από το σώμα και ερμηνευτική ανασυγκρότηση της πραγματικότητας.
Ακολουθεί ομιλία. Προσκεκλημένος ομιλητής: Γιώργος Ζώης, κινηματογραφιστής
– 8ο Μάθημα (24/1) : Ερωτισμός και ψυχοκοινωνικές καταγραφές
Το σώμα ως σημειολογική γλώσσα του ερωτισμού απασχόλησε την τέχνη καθ’ όλη την πορεία της ιστορίας της. Έχει αναδειχθεί ως τόπος, ο οποίος αφενός ενεργοποιεί ερωτικές φαντασιώσεις και μαρτυρεί φετιχιστικές οπτικές, αφετέρου αποκαλύπτει στοιχεία της ενδότερης κοινωνικής δομής της εκάστοτε εποχής.
Ακολουθεί ομιλία. Προσκεκλημένος ομιλητής: Έκτορας Λυγίζος, σκηνοθέτης, ηθοποιός, κινηματογραφιστής
– 9ο Μάθημα (31/1) : Αποδόμηση, αντικειμενοποίηση του σώματος και αυτο-ανα-αποκάλυψη
Η σωματικότητα σε οριακή μαζοχιστική δοκιμασία συνιστά ανακλαστικό μέσο της επιβολής εξουσίας, αλλά και απελευθέρωσης, απο-δαιμονοποίησης του φόβου και μεταστροφής της συνειδητότητας. Ο πόνος, μέσω τελετουργιών, ως μυστικιστικής υφής, υπαρξιακό βίωμα.
Ακολουθεί ομιλία. Προσκεκλημένη ομιλήτρια: Εύα Μανιδάκη, αρχιτέκτων, σκηνογράφος
– 10ο Μάθημα (7/2) : Αναστοχασμός και διάλυση του κανονιστικού σώματος: Προσθετική και Σαρκική Τέχνη
Στα πλαίσια της διερεύνησης σχετικά με το θεωρητικό ζήτημα της ταυτότητας, η υπέρβαση της “διαφοράς” υποδεικνύει το “σμίλεμα του εαυτού” και την αναγωγή του σε ένα είδος “ζωντανού γλυπτού”· συνθήκες οι οποίες καθιστούν το σώμα τόπο ενδεχομενικότητας, το αναδεικνύουν σε ουσία αμιγώς καλλιτεχνική, ενώ ταυτόχρονα η πρακτική τους ασκεί κριτική στην κυριαρχία συγκεκριμένων αισθητικών και πολιτισμικών προτύπων.
Ακολουθεί ομιλία. Προσκεκλημένη ομιλήτρια: Ρένα Παπασπύρου, εικαστικός, πρώην καθηγήτρια στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών
– 11ο Μάθημα (14/2) : Δέρμα· Επιφάνεια διεπαφής δύο κόσμων. Αφή και νέα μέσα
Η υπέρβαση του δέρματος, η επέκτασή του, ως μια πράξη ανακοπής της έννοιας του “κλειστού”. Τηλεαπτικότητα και η παρουσία ενός δεύτερου δέρματος. Η κήρυξη της ανάγκης “επανασχεδιασμού” ολόκληρου του σώματος μέσω των νέων μέσων και η διεύρυνση των ανθρώπινων αντιληπτικών και μηχανικών ιδιοτήτων.
Ακολουθεί ομιλία. Προσκεκλημένος ομιλήτης: Σταύρος Γασπαράτος, συνθέτης, sound artist
– 12ο Μάθημα (21/2) : Ενσώματη εγγραφή του κυρίαρχου κοινωνικοπολιτικού κώδικα
Σώμα και κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα, αδιάλειπτα διασταυρούμενα και διαπλεκόμενα. Η βιωματική σύλληψη του κόσμου μορφοποιημένη ως ενσώματη καταγγελία της
καθεστηκυίας τάξης πραγμάτων, εγκαθιδρύει μια συνθήκη αποκάλυψης πραγμάτων στις δυσδιάκριτες διαστάσεις τους.
Ακολουθεί ομιλία. Προσκεκλημένη ομιλήτρια: Έλλη Παπακωνσταντίνου, σκηνοθέτις
– Performance: Εορταστικό event 13/12 : Δέσποινα Χατζηπαυλίδου, ηθοποιός, σκηνοθέτης, περφόρμερ και Εύα Κολιοπάντου, εικαστικός, περφόρμερ
