Διαβάζει η Ηρώ Μπέζου, μία από τις πιο ξεχωριστές ηθοποιούς της νεότερης γενιάς, που το 2019 τιμήθηκε για την ερμηνεία της στο θέατρο με το βραβείο «Μελίνα Μερκούρη».
Γεννημένος στο Αϊβαλί και ταξιδεμένος στην Ευρώπη, ο Φώτης Κόντογλου (1896–1965) υπήρξε ένας από τους πρώτους πρόσφυγες καλλιτέχνες που καταξιώθηκαν στον ελλαδικό χώρο μέσα από το ζωγραφικό, αγιογραφικό, αλλά και συγγραφικό του έργο. Εμβληματική μορφή της γενιάς του 1930, εμφανίστηκε στα ελληνικά γράμματα μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και διαμόρφωσε ως λογοτέχνης ένα ιδιότυπο προσωπικό ύφος, με λόγο ευθύ, απλό, γοητευτικό, γεμάτο από τον δυναμισμό των λαϊκών αφηγημάτων, των παραμυθιών αλλά και των συναξαριών.
Το δεύτερο βιβλίο του, η Βασάντα (στα σανσκριτικά σημαίνει άνοιξη), εκδόθηκε το 1923 και είναι μια συλλογή από σύντομα κείμενα, στα οποία συγκαταλέγεται και η μικρή ιστορία με τίτλο «Ωσαννά!», μια εκ βαθέων εξομολόγηση του Κόντογλου για τη ζωή, τη σχέση του με τον Θεό και τη φύση, αλλά και με την καλλιτεχνική δημιουργία: «Το μυαλό μου», γράφει, «είναι πανταχού παρόν. […] Είναι ιδέες που περνούν απ’ το κεφάλι του ανθρώπου κάθε εκατό χρόνια –άλλες κάθε διακόσα κι άλλες κάθε χίλια χρόνια. Είναι κι άλλες που περνούν για πρώτη και τελευταία φορά.[…] Τότες καταλαβαίνει κανένας πως ανοίγουνε οι ραφές του κεφαλιού του και πως πηδά ένα πράσινο παγωμένο φως από μέσα… Ωσαννά!» .
Είκοσι χρόνια αργότερα, το 1943, μέσα στην Κατοχή, κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Σ. Νικολοπούλου το διήγημα O θεός Κόνανος και το μοναστήρι του το λεγόμενο καταβύθιση. Ο παραδοσιακός και συνάμα σύγχρονος Φώτης Κόντογλου, σε αυτό το σκληρό κείμενό του καταφεύγει στη γλώσσα της παραβολής για να στείλει, κατά πολλούς, το δικό του αντιφασιστικό μήνυμα στον αναγνώστη και να καταγγείλει με τόλμη τη βαναυσότητα εκείνης της εποχής, αλλά και την ανθρώπινη ματαιοδοξία.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Ακούστε σε αυτή τη σελίδα την ηχογραφημένη ανάγνωση των πεζογραφημάτων του Φώτη Κόντογλου την Τετάρτη 13 Μαΐου στις 19.00.
Η ηχογράφηση θα παραμείνει διαθέσιμη στο site του ΚΠΙΣΝ.
Ευχαριστούμε θερμά την Ηρώ Μπέζου για την ανάγνωση του διηγήματος, καθώς και το Νίκο Α. Παναγιωτόπουλο για την πολύτιμη συμβολή του στη διαμόρφωση της σειράς.
Ανάγνωση: Ηρώ Μπέζου
Μουσικό σήμα: Νίκος Γαλενιανός
Ηχοληψία – Μίξη – Mastering: Γιώργος Μαντάς
Με την ευγενική παραχώρηση των εγγονών του Φώτη Κόντογλου, Παναγιώτη και Φώτη Μαρτίνου.
Το ψηφιακό περιεχόμενο το οποίο δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του προγραμματισμού εκδηλώσεων του ΚΠΙΣΝ εντάσσεται στη δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ)