Το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών υποδέχεται το Σάββατο 18 Φεβρουαρίου το πιο πρόσφατο έργο της Σοφίας Μαυραγάνη, με τίτλο «Σάλος», που πρωτοπαρουσιάστηκε στο Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου 2016. Η χορογράφος, εκπαιδεύτρια και concept designer, εμπνέεται από τα βουβά κύματα της Ιστορίας και δημιουργεί μία ανατρεπόμενη χορογραφική σύνθεση η οποία αφηγείται την αίσθησή μας για την ιστορική συνέχεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την εποχή της ίδρυσής της μέχρι τις μέρες μας.
«Ο σάλος είναι το επικείμενο ξέσπασμα που αν δεν έχει ξεσπάσει ακόμα, ενδέχεται να ξεσπάσει στην Ευρώπη», μας λέει η ίδια. Κι όταν ξεσπάσει, «χρειάζεται προσωπική δύναμη, συναίσθηση και μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στο συλλογικό» για να τον αντιμετωπίσουμε, σύμφωνα με την δική της άποψη.
– Μετά τις επιτυχημένες παραστάσεις στο Φεστιβάλ Αθηνών, o «Σάλος» θα παρουσιαστεί στις 18 Φεβρουαρίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών! Τί σας ενέπνευσε και σας ώθησε στη δημιουργία αυτού του έργου;
Η βασική πηγή έμπνευσης και προσωπική μου εμμονή τα τελευταία χρόνια είναι η Ιστορία. Αν και η αρχική ιδέα του έργου βασίστηκε στο φυσικό φαινόμενο του βουβού κύματος ήταν από την αρχή σαφές ότι η διάσταση που θα πάρει θα αφορά σε παραδείγματα ιστορικών κυμάτων, παράδοξου συσχετισμού δηλαδή των γεγονότων με το χρόνο και το χώρο που συμβαίνουν. Μετά από σχετική μελέτη, καταλήξαμε στη περίπτωση της Ευρωπαικής Ένωσης.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
– Πώς σχετίζεται η έννοια του σάλου με την ιστορία της Ευρώπης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης;
Η Ευρωπαική Ένωση διανύει τη πιο μακροχρόνια περίοδος ειρήνης της ιστορίας της. Είναι προφανές ότι πολλά υπόγεια ρεύματα, άλλα φανερά και άλλα βουβά, διατρέχουν και διαμορφώνουν την κατάσταση που βιώνουμε σήμερα. Ο σάλος είναι το επικείμενο ξέσπασμα που αν δεν έχει ξεσπάσει ακόμα, ενδέχεται να ξεσπάσει στην Ευρώπη. Αυτή ακριβώς είναι και η έννοια που διαπραγματεύεται η παράσταση.
– Πού στηρίζεται η δομή της παράστασης και ποιο είναι το νήμα που την διατρέχει;
Η παράσταση βασίζεται σε μια συγκεκριμένη χορογραφική σύνθεση, η οποία επαναλαμβάνεται και μεταπλάθεται. Κάθε στάδιο αφορά και σε άλλη περίοδο της Ιστορίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συγκεκριμένα σε κάθε στάδιο σωματοποιείται η αίσθηση μας για αυτή τη πορεία. Θα ήθελα να διευκρινίσω ότι δεν πρόκειται για ένα έργο ιστορικής εγκυρότητας αλλά για ένα καλλιτεχνικό έργο που μοιράζεται με το θεατή τους προβληματισμούς μας.
– Αν σας ζητούσα να την περιγράψετε με λόγια, ποια θα ήταν αυτά;
Θα χρησιμοποιήσω τα λόγια της Μάνιας Ζούση, μια «ομιλούσα χορογραφία».
– Ποια είναι τα θεμελιώδη, για εσάς, ερωτήματα αλλά οι και προβληματισμοί που θέτει ο «Σάλος»;
Ο βασικός προβληματισμός που θέτει ο Σάλος αφορά το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης και συγκεκριμένα αν το επικείμενο ξέσπασμα σημαίνει έναν ενδεχόμενο πόλεμο επί των εδαφών της.
– Σύμφωνα με την δική σας άποψη, τα υπόγεια βουβά κύματα έχουν ξεσπάσει ή όχι; Κι αν όχι, με ποιον τρόπο μπορούμε να αυτοπροστατευτούμε και να τα αντιμετωπίσουμε όταν έρθουν;
Νομίζω ότι τα βουβά κύματα έχουν αρχίσει αλλά δεν έχουμε βιώσει το απόλυτο ξέσπασμά τους. Δε ξέρω πώς θα τα αντιμετωπίσουμε. Νομίζω χρειάζεται προσωπική δύναμη, συναίσθηση και μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στο συλλογικό.
– Φτάνοντας προς το τέλος, θα θέλατε να μας μιλήσετε λίγο για το πρωτότυπο εκπαιδευτικό και καλλιτεχνικό πρόγραμμα «playforPLACE», που ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο εδώ και πέντε χρόνια; Ποια είναι η σχέση παιχνιδιού, αυτοσχεδιασμού και Παραστατικών Τεχνών, με βάση την δική σας έρευνα και μελέτη;
Το «playforPLACE» έχει πραγματοποιηθεί σε 17 πόλεις στην Ευρώπη, Αφρική, Λατινική Αμερική και Ωκεανία. Η έρευνα που γίνεται αφορά στο γιατί ένα παιχνίδι είναι πιο ενδιαφέρον από το άλλο, παρόλο που οι κανόνες παραμένουν οι ίδιοι, στα βασικά χαρακτηριστικά του παίχτη, στο τι σημαίνει κανόνας και στο αν είμαστε σε θέση να αναδιαπραγματευτούμε τους κανόνες που ορίζουν τη συμπεριφορά μας. Πολλές παρατηρήσεις που προέκυψαν έχουν άμεση αντιστοιχία στο πεδίο των παραστατικών τεχνών. Άλλωστε η τέχνη είναι ένα πολύ σοβαρό παιχνίδι.
– Κλείνοντας, υπάρχουν κάποιες σκέψεις και ιδέες για τη συνέχεια, τις οποίες θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας;
Ήδη από το Δεκέμβριο 2016, παράλληλα με την παρουσίαση του «Σάλου» ανακοινώθηκε μια ευρύτερη συνεργασία με το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών που αφορά την ερχόμενη σεζόν 2017-2018, το πρόγραμμα της οποίας δεν είναι ανακοινώσιμο καθώς διαμορφώνεται ακόμα. Πέρα από αυτό, υπάρχουν σκέψεις, ιδέες, δράσεις, καταστάσεις αλλά δυστυχώς –αν και θέλω- δε μπορώ ακόμα να μιλήσω για αυτές.
Φωτογραφίες: Mαργαρίτα Νικητάκη