Ο Μανώλης Μπαμπούσης, τα τελευταία σαράντα χρόνια δουλεύει κυρίως με τη φωτογραφική εικόνα. Έχει διανύσει μια διαδρομή και κατέχει μια γλώσσα, η οποία εξερευνά θέματα γύρω από τη μνήμη, τους θεσμούς, τον εγκλεισμό, το περιβάλλον, τη συσσώρευση, την απώλεια. Τα έργα του αποτελούν διαχρονικά ένα συγκεκριμένο υλικό και εργαλείο κοινωνικής, πολιτικής και πολιτιστικής θεώρησης.
Στη νέα του δουλειά, με διαφορετικά μέσα, αντικείμενα/κατασκευές εφήμερες και σ’ εύθραστη ισορροπία, κείμενα, φωτογραφίες και βιντεοπροβολές, μας προτρέπει να δούμε με ένα διαφορετικό τρόπο, γεμάτο χιούμορ – τον πραγματικό κόσμο, τη συναρμολόγηση των διαφορετικών μνημείων και της μνήμης, το όνομα και τα άνομα, τους τίτλους και τους λύκους, την παρωδία και το παροδικό, την απελπισία, την πραγματικότητα, την ουτοπία ως αδιέξοδα και ελπίδα.
Προτείνει μια ενιαία εγκατάσταση, η οποία αρθρώνεται σε ενότητες έργων με κεντρικό θέμα την μη λήθη, την α-λήθεια των θεσμών. Υποδεικνύει ως μνημεία, ό,τι δε λέγεται. Προτείνει την ένταξη στη σύγχρονη ζωή και ιστορική συνείδηση, εκείνου που όλοι γνωρίζουμε, αλλά δεν μνημονεύεται.
Συγκεντρώνει τα αξιοθέατα της πόλης σ’ ένα μεγάλο σχέδιο έξι μέτρων τη «Μνημειόπολη», και σε μια εκτεταμένη πολύχρωμη μακέτα, με συναρμολογημένα αντικείμενα φωτισμένα από μια βιντεοπροβολή του «οδηγού των αξιοθέατων της πόλης». Ο βασιλιάς είναι γυμνός.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Παράλληλα διαμορφώνει έναν αριθμό μνημείων, διαφορετικής κλίμακας, σε όλον τον χώρο της έκθεσης – το μνημείο νησί των εξόριστων, το μνημείο των selfies, το μνημείο των 100 χρόνων από την Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917 με βιντεοπροβολή και, τέλος, μια μεγάλη εγκατάσταση με εκατοντάδες φωτογραφίες. Σε μια εποχή όπου κυριαρχεί η εκμετάλλευση, η υποκρισία, οι κυνικές ανταλλαγές, όπου η κρίση μιας ολόκληρης χώρας προβάλλεται διεθνώς ως ένα αξιοθέατο, ως ένα μέσο ανάδειξης κάθε λογής τυμβωρύχων, ο Μπαμπούσης παραθέτει τις φωτογραφίες του από το καρναβάλι του Ρίο, την φωτογραφία της Ελληνικής Βουλής με τα άδεια έδρανα, τα μπουζουκομάγαζα του 80, σε ένα διάλογο με τα άλλα ενθύμια της Δημοκρατίας.
Ο επιμελητής της έκθεσης, Αποστόλης Αρτινός γράφει: «Η έκθεση του Μανώλη Μπαμπούση στοχάζεται κριτικά το περιβάλλον της κρίσης και συγκροτείται γύρω από δύο δοκιμαζόμενα πεδία. Από τη μια η αυτιστική καθήλωση της εξουσίας και των θεσμών της, κυβερνητικών, ακαδημαϊκών, καλλιτεχνικών, όπως φαίνεται σε μια σειρά σχεδίων του από μουσεία και ακαδημαϊκούς χώρους στην φαντασιακή του πόλη, και από την άλλη μια υπερσυσσώρευση αντικειμένων – σημείων, που παρά τον πλουραλισμό τους, μαρτυρούν την αδιέξοδη πολλαπλότητα και πολλαπλασιαστικότητά τους στη κοσμική τους σφαίρα. Μια καλλιτεχνική χειρονομία που εκτρέπει την έδρα των πραγμάτων στην εκδοχή μιας υλικότητας που ο Giorgio Agamben θα ονομάσει «παρωδικό αντικείμενο». Μια παρά-ποιητική λειτουργία που διαθέτει το αντικείμενο στην πιο ευγενή, αλλά ταυτοχρόνως, και στην πιο ευτελή του μορφή. Μια διχαστική λειτουργία που εγκαθίσταται και στο γλωσσικό πυρήνα του έργου του Μπαμπούση, φωτογραφικού, εικαστικού, ποιητικού, αποκαλύπτοντας τη γλώσσα ως μια αδυναμία, ως ένα πεδίο εξάσκησης του μη ασκούμενου, του αδιατύπωτου, αυτού που εκτρέπεται διαρκώς, και μένει ασύλληπτο σε όλες τις αποκαλυπτόμενες στιγμές του. Ό,τι διαφεύγει απ’ το αντικείμενο είναι κι αυτό που το διασώζει, αυτό που το ιχνογραφεί στη σφαίρα του νοητού. Πάνω σ’ αυτή τη συστατική αναδίπλωση της φόρμας, στην εκδραματισμένη της πλευρά, φιλοτεχνεί και ο Μπαμπούσης τον κριτικό του λόγο, για την ακρίβεια την από-γοήτευσή του απ’ το καθεστώς των πραγμάτων.»
Μανώλης Μπαμπούσης
Ο Μανώλης Μπαμπούσης γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε Αρχιτεκτονική και αναστηλώσεις στη Φλωρεντία και τη Ρώμη. Παρουσίασε την πρώτη του ατομική έκθεση στην Αθήνα το 1981 και από τότε έχει πραγματοποιήσει ατομικές εκθέσεις σε Μουσεία και χώρους τέχνης όπως στο ΕΜΣΤ, Αθήνα 2003, ΜΜΣΤ, Θεσσαλονίκη 2003, CAMeC, La Spezia 2006, Γενί Τζαμί, Μουσείο Φωτογραφίας, Θεσσαλονίκη 2007, Galeria Hilario Galguera, Πόλη του Μεξικού 2007, Ileana Tounta Contemporary Art Centre, Αθήνα 2007, Central European House of Photography, Bratislava 2008, New York Photo Festival 2009, Remap2, Αθήνα 2009, Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα 2010, Μπιενάλε της Αθήνας 2014, Ileana Tounta Contemporary Art Centre, Αθήνα 2014, ίδρυμα Άνω-κάτω, Αθήνα 2016. Έχουν εκδοθεί μονογραφίες για το έργο του από το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, το Μουσείο Μπενάκη, το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Ιλεάνα Τουντα, τις εκδόσεις Εξάντας και τις εκδόσεις Futura.
Ο Μανώλης Μπαμπούσης διατέλεσε ομότιμος καθηγητής της ΑΣΚΤ από την οποία παραιτήθηκε το 2013.