Η Κύπρος είναι για μένα η μακρινή πατρίδα που δεν αξιώθηκα ποτέ να γνωρίσω από κοντά. Στα νεανικά μου χρόνια κινδύνευσα στις διαδηλώσεις για την «Ένωση» και έσκυψα με κατάνυξη στους νεομάρτυρες Αγίους Καραολή και Δημητρίου, τέκνα της πολύπαθης φυλής μας, ταυτισμένα με μια ανεξήγητα τιμωρό μοίρα αιώνων, τροφοδοτούμενη μεθοδικά και αενάως από τον κτηνώδη τουρκικό επεκτατισμό, τον εθισμένο σε γενοκτονίες και βαρβαρότητες. Ο Σεφέρης δεν ήταν τυχαία δεμένος με την Κύπρο. Έμφορτος βιωμάτων, διωγμών και προσφυγιάς, ήταν ο ίδιος «ο καημός της ρωμιοσύνης». Τη φωνή πατρίδας την άκουγε και ως «κραυγή βγαλμένη απ’τα παλιά νεύρα του ξύλου» στο μαγγανοπήγαδο- τ’αλακάτιν. Έτσι ο Σεφέρης – μέγας δάσκαλος στη ζωή μου – έγινε η ανοιχτή θύρα μιας διαρκούς πνευματικής επικοινωνίας μου με την Κύπρο, όπως και οι άνθρωποί της που γνώρισα. Θυμάμαι τους μαθητές μου στο Πολυτεχνείο, με την ιδιότυπη πραότητα και τον σεβασμό τους. Θα αναφέρω μόνο τον Χρίστη Λοϊζίδη, επειδή τυχαίνει να θυμάμαι ακόμα το όνομα του. Άλλοι υπέροχοι άνθρωποι, όπως ο Δημήτρης Πιερίδης, ιδιοφυής και γενναιόδωρος, ο Κώστας Σερέζης, δουλευτής και λάτρης της πατρίδας του, η Αθηνά Ριαλά, η συγκινητικά πολύπαθη, αξιοπρεπής και αγωνίστρια, o μεγάλος ποιητής Κυριάκος Χαραλαμπίδης, ο κύπριος Σεφέρης, που είχα την τύχη να διαβάσω το έργο του και να μιλήσω έστω για λίγο μαζί του, καθώς και ο τρυφερός κεκοιμημένος φίλος μου Σάββας Παύλου, διανοητής και άνθρωπος υψηλού διαμετρήματος, του οποίου είχα την τιμή να διακοσμήσω με σχέδια μου δύο από τα σπουδαία βιβλία του. Έχω παρακαλέσει τους διευθύνοντες την αίθουσα τέχνης που στεγάζει τα έργα μου – τη Μελίνα, τον Τζέιμς, την Ανθή και την Έλενα – να δημοσιεύσουν δύο μικρά κείμενα που μου είχε στείλει λίγο πριν την αποδημία του. Την ταπεινή μου εργασία, την οποία τιμάτε με την έκθεση της, την αφιερώνω στη μνήμη και στην αγάπη του.
Σωτήρης Σόρογκας, Ιούνιος 2023
Σωτήρης Σόρογκας
Ο Σωτήρης Σόρογκας γεννήθηκε στην Αθήνα το 1936. Σπούδασε ζωγραφική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας ως υπότροφος του ΙΚΥ με καθηγητή τον Γιάννη Μόραλη. Το 1972 έλαβε προσωπική χορηγία από το Ίδρυμα Ford, με την οποία ταξίδεψε στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Από το 1964 είχε αρχίσει να διδάσκει σχέδιο στην Αρχιτεκτονική Σχολή του του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, αρχικά ως βοηθός του Τάκη Μάρθα στην Έδρα Ζωγραφικής. Σταδιακά έγινε καθηγητής και δίδαξε μέχρι το 2003 (ομότιμος καθηγητής ΕΜΠ από το 2005).
Η προσωπική του θεματολογία διαμορφώθηκε με κέντρο την ποιητική προσέγγιση της φθοράς και του χρόνου. Η ζωγραφική του αξιοποιεί την ακρίβεια του σχεδίου σε συνθέσεις συχνά μονόχρωμες και αποσπασματικές, όπου τα λυρικά αφηγηματικά στοιχεία αναπτύσσονται μέσα από το διάλογο των αντικειμένων με το χώρο. Οι θεματικές ενότητες που έχει παρουσιάσει (Άλογα, Μαύρα Ανοίγματα, Γυναικεία Πορτρέτα, Παλιά Ξύλα, Σκουριές, κ.ά.) παραπέμπουν στην ανθρώπινη ή την ιστορική μνήμη, μέσα από εικόνες που συνδυάζουν την ευαίσθητη παρατήρηση με τη δομική αρτιότητα.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Υπήρξε μέλος πολλών συλλογικών σχημάτων (ενδεικτικά: Ένωση Πτυχιούχων ΑΣΚΤ, Σύνδεσμος Σύγχρονης Τέχνης, Ομάδα για την Επικοινωνία και την Εκπαίδευση στην Τέχνη). Ήταν επίσης μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού θεωρίας της τέχνης Σπείρα και ιδρυτικό μέλος της Εταιρίας Μελέτης Ελληνικού Πολιτισμού (2010). Συμμετείχε σε συνέδρια, ημερίδες και άλλες εκδηλώσεις για θέματα τέχνης και πολιτισμού. Αρθρογραφεί συχνά σε περιοδικά και εφημερίδες, δημοσιεύει θεωρητικά κείμενα και έχει εκδώσει βιβλία, ενώ έχουν κυκλοφορήσει αρκετές μονογραφικές μελέτες για το έργο του.
Έχει παρουσιάσει τη ζωγραφική του σε πολλές ατομικές και ομαδικές εκθέσεις, στην Ελλάδα, Κύπρο, ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Βέλγιο, Ιταλία, Βραζιλία, Ιαπωνία, κ.α.. Το 1981 εκπροσώπησε την Ελλάδα στη Μπιενάλε του Sao Paulo. Συμμετείχε επίσης το 1982 στα Ευρωπάλια στο Βέλγιο και στο 21ο Διεθνές Φεστιβάλ Ζωγραφικής στο Cagnes-sur-Mer, Γαλλία.
To 2004 βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών για τη συνολική προσφορά του στην τέχνη.
Έργα του βρίσκονται σε πολλές δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές συμπεριλαμβανομένου στην Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας, στις Πινακοθήκες Πιερίδη, Βορρέ και Μοσχανδρέου, στο Τελλόγλειο Μουσείο Θεσσαλονίκης, στο Μουσείο Γουλανδρή και στον Σταθμό Λαρίσης του Αθηναϊκού Μετρό Σημαντικές αναδρομικές του εκθέσεις έχουν παρουσιασθεί τα τελευταία χρόνια στο Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα, Ίδρυμα Θεοχαράκη, Αθήνα, Τελλόγλειο Ίδρυμα, Θεσσαλονίκη, Μουσείο Νεοελληνικής Τέχνης, Ρόδο, Ιστορικό Μουσείο Ηρακλείου, Κρήτη, και στο Μουσείο Γουλανδρή, Αθήνα.
Κεντρική φωτογραφία θέματος: Πέτρες και Παπαρούνα, ακρυλικό και κάρβουνο σε καμβά, 80×100 (Λεπτομέρεια έργου)