Ο Σωτήρης Τσακομίδης παίζει στην «Άλκηστις», του Ευριπίδη που ανεβαίνει στο Θέατρο Χώρος, σε σκηνοθεσία Έλενας Μαυρίδου. Αυτή την περίοδο παίζει και στην τηλεοπτική σειρά «Παράδεισο των κυριών» στον Alpha σε σκηνοθεσία Γιάννη Βασιλειάδη και Σταμάτη Πατρώνη, στο ρόλο του αστυνόμου Θανάση Χρηστίδη. Επίσης κάνει πρόβες για τα γυρίσματα μιας ταινίας μικρού μήκους του Χρήστου Πυθαρά, «Το Κυνήγι».
***
Μπορεί κάποιος να χωρέσει την αγάπη μέσα του ή αντιστρόφως μπορεί να χωρέσει ο ίδιος μέσα στην έννοια της αγάπης;
Το ζήτημα αυτό θυμάμαι πάντα να με προβληματίζει, από παιδί, τι είναι αγάπη; υπάρχει πραγματικά; είναι μία εμπειρία, ένα συναίσθημα; ή κάτι παραπάνω που έχει βάση και θεμέλιο;
Το πως εγώ βλέπω την Άλκηστη του Ευριπίδη μόνο από αυτό το πρίσμα μπορεί να ειδωθεί.
Καταρχάς είναι ένα πολυαγαπημένο έργο που έχω την τύχη να είμαι μέσα σ’ αυτό δεύτερη φορά. Η πρώτη το 2017 σε σκηνοθεσία Κατερίνας Ευαγγελάτου και παίχτηκε στο φεστιβάλ Επιδαύρου
Τώρα σε σκηνοθεσία της Έλενας Μαυρίδου, παίζεται στο θέατρο Χώρος, με πολύ διαφορετική ματιά και ανέβασμα.
Ένα έργο γεμάτο αινίγματα, αμφισημίες, εκεί που λες ότι έχεις να κάνεις με κωμωδία από τον πρόλογο, εννοώ την σκηνή Απόλλωνα Χάρου, σε ξεγελάει και μετατρέπεται αμέσως σε τραγωδία.
Ένα έργο που δεν ανήκει μάλλον σε κάποιο σήμερα γνωστό είδος, ίσως στην τραγική κωμωδία της αρχαιότητας, ενώ είχε θέσει σατυρικού δράματος , δηλαδή παίζονταν τέταρτο στη σειρά.
Ο Άδμητος αναφέρεται πολλές φορές στο έργο ως φιλόξενος, αγαπά δηλαδή τον άλλον, τον ξένο και επίσης περιγράφεται από τον Απόλλωνα στην αρχή ως καλός άνθρωπος.
Όμως με το έργο αυτό ο Ευριπίδης έχω την εντύπωση ότι θέλει να θέσει ένα θεμελιώδες ερώτημα σε σχέση με το όριο της αγάπης (φιλίας).
Είναι σαν να κάνει ένα νοητικό πείραμα, ένα παιχνίδι, με το οποίο λέει ότι έστω κάποιος που πρόκειται να πεθάνει μπορεί να σώσει τον εαυτό του ανταλλάσσοντας τον θάνατό του με ένα αγαπημένο του πρόσωπο.
Τι θα συμβεί; Θα το κάνει; Δηλαδή θα το ζητήσει από κάποιον; Ποιος θα το δεχτεί; Κι αν δεχτεί κάποιος και πεθάνει στην θέση του τι θα επακολουθήσει, με ποιον τρόπο θα ανατραπούν οι ισορροπίες ανάμεσα σ’ αυτόν που τελικά ζει και στους υπόλοιπούς του αγαπημένους.
Το “πείραμα” του Ευριπίδη είναι θεμελιακό για την ανθρώπινη ύπαρξη , γιατί θέτει τον άνθρωπο μπροστά σε δύο έννοιες: ανάμεσα στη σχέση με το αγαπημένο πρόσωπο και στην ακεραιότητα του ίδιου του ατόμου.
Ακόμα και η έννοια της θυσίας πιστεύω ότι μετριάζεται υπό την έννοια ότι δεν μιλάμε για μία εντελώς ανυστερόβουλη πράξη, αφού η Άλκηστη μέσα σε μια κοινωνία πατριαρχίας, ο μόνος τρόπος για να αποκτήσει υστεροφημία είναι η “θυσία” της.
Μάλλον οργή νιώθει η Άλκηστη παρά αίσθημα γενναιοδωρίας προς τον άντρα της, ο ίδιος μ’ αυτά που του ζητάει γελοιοποιείται πολλές φορές μπροστά στο χορό.
Η Άλκηστη πεθαίνει, ο Ηρακλής πηγαίνει και την φέρνει στον Άδμητο από τον κάτω κόσμο.
Η στιγμή της αποκάλυψης είναι από τις κορυφαίες του αρχαίου ρεπερτορίου.
Ο Άδμητος αντικρίζει το πετρωμένο αμίλητο πρόσωπο της γυναίκας του
Υπάρχει μια κρυπτική σιωπή που λέει περισσότερα απ’ όσα διατυπώνει, και μας φέρνει αντιμέτωπους με την ύλη, την πέτρα, την μούμια, που αποτελεί ταυτόχρονα καθρέφτισμα του ίδιου μας του εαυτού και των πράξεών μας.
Η παράσταση της Έλενας σε συστοιχία με τις αντιθέσεις του έργου, έχει στηριχτεί από την μια μεριά στο μηχάνημα προβολής διαφανειών και από την άλλη στην πιο παλιά, απ’ όσο γνωρίζω, μετάφραση του Κωνσταντίνου Χρηστομάνου.
Η ιδιαιτερότητά της έχει να κάνει κατά πολύ με τη χρήση της εικόνας, της προβολής δηλαδή φιγούρων από χαρτόνι (πλοία, αντικείμενα, οι χαρακτήρες του έργου) πάνω σε οθόνη όπου μπροστά της θα υπάρχουν και τα φυσικά σώματα των ηθοποιών.
Στην πραγματικότητα οι πρωταγωνιστές είναι οι φιγούρες, εμείς απλώς τους δίνουμε ζωή με τη φωνή μας και την προσοχή μας, όλο αυτό το εγχείρημα ανήκει στο είδος θεάτρου με την ονομασία θέατρο αντικειμένων.
Είναι μια παράσταση φτιαγμένη με απλότητα.
Τα ερωτήματα περί αγάπης φαίνονται απλά, αλλά η απάντησή τους ίσως βρίσκεται μέσα στη βουβή Άλκηστη.
Διαβάστε επίσης:
Η σκιώδης Άλκηστις στο Θέατρο Χώρος | Κριτική
Άλκηστις, του Ευριπίδη σε σκηνοθεσία Έλενας Μαυρίδου στο Θέατρο Χώρος