Μια διαφορετική ερμηνεία της ελληνικής ιστορίας και των αρχαίων μύθων επιχειρείται στην έκθεση στην οποία παρουσιάζονται 66 έργα μεγάλων διαστάσεων (μερικά από αυτά ξεπερνούν τα τρία μέτρα), όπου τα σύμβολα του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού έχουν πλέον τον πρωταγωνιστικό ρόλο.
Ο ζωγράφος Παύλος Σάμιος επιλέγει ως υπόβαθρο εκτέλεσης των έργων ευτελή υλικά (χαρτοκιβώτια) που ο ίδιος περισυνέλεξε. Αυτά τα χαρτοκιβώτια γίνονται ο καμβάς απεικόνισης αρχαίων συμβόλων, καθώς και γέφυρα μεταξύ παρελθόντος και παρόντος. Αρχαία αγάλματα κατακερματίζονται ζωγραφικά σε διαφορετικά κομμάτια χαρτόνι, προκειμένου να σημάνουν την αποδόμηση αλλά και επαναπροσέγγιση του ιστορικού χρόνου. Η σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα δηλώνεται πάνω στα έργα με πολύχρωμα ανεικονικά γκράφιτι, που με σπρέι προσέθεσε ο Σάμιος στο τελείωμα των έργων του.
Στο δεύτερο μέρος της έκθεσης επιλέγεται η ανασύνθεση των «αρχαίων θραυσμάτων» για να καταλήξει στα «πέτρινα χαμόγελα» σε λευκό μάρμαρο, στο οποίο λαξεύτηκαν τα Παρθενώνεια γλυπτά. Σε μια τελευταία ενότητα ο καλλιτέχνης επιλέγει και επεξεργάζεται αντίστοιχα εικονογραφικούς τύπους της βυζαντινής τέχνης.
Επιμέλεια έκθεσης: Μαρία Ξανθάκου
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
H Δρ. Αικατερίνη Π. Δελλαπόρτα, Διευθύντρια του Βυζαντινού & Χριστιανικού Μουσείου, αναφέρει σχετικά:
«Σε μια εποχή που η αντοχή της ιστορικής μνήμης δοκιμάζεται σκληρά ο Παύλος Σάμιος δεν εφησυχάζει ούτε σιωπά. Γράφει μια νέα εικαστική ιστορία με τον συμβολικό τίτλο «Σπασμένη Ιστορία» ή, σε ελεύθερη μετάφραση, «Ιστορία σε θρύψαλα».
Για την αφήγησή του, ο καλλιτέχνης επιλέγει το διάλογο εμβληματικών έργων της αρχαιοελληνικής τέχνης με βυζαντινές – μεταβυζαντινές χριστιανικές απεικονίσεις, όπως η γεμάτη συμβολισμό εικόνα της «Άκρας Ταπείνωσης». Κυκλαδικά ειδώλια, αρχαϊκοί κούροι, κόρες και σφίγγες, κλασσικά γλυπτά από τον Παρθενώνα και αγάλματα όπως η Νίκη της Σαμοθράκης, η Αφροδίτη της Μήλου κ.ά., αποδίδονται με ένα νέο τολμηρό τρόπο συνδυάζοντας σε «εγκατάσταση», τη ζωγραφική, τη γλυπτική και το γκράφιτι.
Τα έργα σκόπιμα κατακερματισμένα, επιζωγραφισμένα με γκράφιτι, και κατασκευασμένα από φθηνά -όχι τυχαία- παράταιρα και ανακυκλωμένα υλικά, όπως χαρτοκιβώτια, πέτρες, βιομηχανικά χαρτιά κ.ά., συνθέτουν ένα εικαστικό requiem και μια έμμεση κριτική στην «πολιτικώς ορθή» κοινωνία καθώς και στη βίαιη αποδόμηση, το βανδαλισμό και τον ευτελισμό των αξιών.
Την απάντηση στην ερώτηση «σε τι χρησιμεύουν οι καλλιτέχνες σε μια περίοδο κρίσης;» φιλοδοξεί να δώσει η έκθεση που φιλοξενείται στο Βυζαντινό & Χριστιανικό Μουσείο, στο πλαίσιο μιας πολιτιστικής πολιτικής, που δίνει χώρο σε έναν σύγχρονο καλλιτεχνικό προβληματισμό και ενώνει το νήμα της μεγάλης καλλιτεχνικής παράδοσης από τις απαρχές της ελληνικής τέχνης ως τις μέρες μας.
Η συγκεκριμένη εικαστική ενότητα του Παύλου Σάμιου καθρεφτίζει ακριβώς την αγωνία του ιστορικού παρελθόντος για την εποχή μας με τον ίδιο τρόπο που ο Φεντερίκο Φελλίνι κάνει finale στην ταινία «Roma».»
Δρ. Αικατερίνη Π. Δελλαπόρτα
Διευθύντρια του Βυζαντινού & Χριστιανικού Μουσείου
Κεντρική φωτογραφία θέματος: Παύλος Σάμιος, Σωκράτης
