H Σοφία Μαυραγάνη, ανατρεπτική δημιουργός και γνωστή για τον κοινωνικο-πολιτικό χαρακτήρα των έργων της, επιστρέφει αυτή τη φορά με μια διαφορετική παράσταση χορού που φλερτάρει με το θέατρο και την μουσική. Ένας χειμαρρώδης ποιητικός λόγος ξετυλίγει επί σκηνής το νήμα της γυναικείας αφήγησης.
Όπως μας λέει η χορογράφος, σημείο εκκίνησης για το SPEECHLESS “είναι τα λόγια που ειπώθηκαν από γυναίκες με αφορμή τις γυναίκες πολλά χρόνια πριν. Ο τίτλος αναφέρεται στις διατυπώσεις του παρελθόντος που είναι ικανές να μας αφήσουν άφωνους σήμερα. Αναφέρεται στο σύνολο των γυναικών που δημόσια έχουν μιλήσει λιγότερο και θέτει τον προβληματισμό του κατά πόσο τα λόγια είναι απαραίτητα.»
Η έρευνα που έκαναν με την ομάδα της (Ιωάννα Βαλσαμίδου και Βαρβάρα Μήτση) ως προς τα κείμενα, είχε σαφή προσανατολισμό. Συγκεκριμένα, εστιάζει σε κείμενα που γράφτηκαν από γυναίκες μέχρι τις αρχές του 19ου αιώνα, δηλαδή 100 τουλάχιστον χρόνια πριν από το σήμερα. «Από τις αρχικές μας πηγές διαλέξαμε 5-6 κείμενα και από αυτά καταλήξαμε σε κάποια αποσπάσματα, με τρόπο παρορμητικό, διαισθητικό και αυθαίρετο. Ο βασικός όμως για μένα άξονας της έρευνας για τη παράσταση άρχισε όταν μπήκαμε στην αίθουσα προβών και κληθήκαμε να βρούμε το τρόπο παρουσίασης των κειμένων. Αυτό είναι και το στοίχημα του έργου», εξηγεί η Σοφία Μαυραγάνη.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Με ποιο τρόπο, όμως, αποκτά «φωνή» η γυναικεία αφήγηση μέσα από την παράσταση; «Τα επιλεγμένα αποσπάσματα συνέθεσαν ένα νέο λόγο – ένα κείμενο σύγχρονο που αποτελείται αποκλειστικά από τις λέξεις του παρελθόντος. Το κείμενο αυτό αποτέλεσε τη βάση για τη δημιουργία μιας μουσικής και σωματικής παρτιτούρας, που έγινε το όχημα της παράστασης.»
Για την μουσική σύνθεση, που παίζει κομβικό ρόλο σε αυτό το σκηνικό εγχείρημα, η Σοφία Μαυραγάνη, συνεργάστηκε ξανά – και μάλιστα για πέμπτη φορά – με την εξαιρετικά ταλαντούχα Μάρθα Μαυροειδή, μετά από την περφόρμανς “Lady R.” που είδαμε στο πλαίσιο της documenta14 τον Απρίλιο του 2017. Η ίδια, περιγράφει την συνεργασία τους: «είναι ένας τρομερός συνδυασμός συγκέντρωσης, διαύγειας, αποτελεσματικότητας και ανεξάντλητου χιούμορ που κάνει κάθε νέα συνεργασία πιο απολαυστική από τη προηγούμενη. Δε θα μπω σε τεχνική ανάλυση του τρόπου που δουλέψαμε για το συγκεκριμένο έργο γιατί έγινε τόσο φυσικά και αβίαστα που δε χωράνε λόγια.»
Η Μάρθα Μαυροειδή δημιουργεί φωνητικές συνθέσεις για μια ορχήστρα δωματίου με όργανα τα σώματα των χορευτών. Αξίζει να σημειωθεί λοιπόν ότι, πρόκειται για μια αρκετά απαιτητική παράσταση που στηρίζεται πάνω στους τρεις εξαιρετικούς ερμηνευτές, Χαρά Κότσαλη, Γιώργο Κοτσιφάκη και Σάνια Στριμπάκου, οι οποίοι βρίσκονται στα όρια χορού, θεάτρου και μουσικής.
Το έργο, αγγίζει ζητήματα διαχρονικά, όπως η γυναικεία χειραφέτηση και αναγνώριση, καθώς και η ισότητα μεταξύ των δύο φίλων, τα οποία αφορούν την ανθρώπινη κοινωνία στο σύνολό της. Πώς ηχεί άραγε στα αυτιά ενός σύγχρονου ακροατή-θεατή ο λόγος όλων αυτών των γυναικών; «Προσωπικά με άφησαν άφωνη οι σκέψεις και ο τρόπος που εκφράστηκαν οι γυναίκες εκείνες. Θέτουν ζητήματα που όχι μόνο παραμένουν διαχρονικά αλλά και σε πολλές περιπτώσεις άλυτα. Για μένα είχε τεράστιο ενδιαφέρον η βουτιά αυτή στη ψυχολογία και στις διεκδικήσεις της γυναίκας του παρελθόντος. Νομίζω μου έδωσε την ευκαιρία να κατανοήσω καλύτερα το σήμερα», θα πει η δημιουργός της παράστασης.
Το SPEECHLESS, “μια παρτιτούρα λέξεων, ήχων, σωμάτων”, όπως το χαρακτηρίζει η Σοφία Μαυραγάνη, γίνεται το κανάλι μέσα από το οποίο ταξιδεύει η φωνή αυτών των γυναικών από τα βάθη των αιώνων μέχρι τις μέρες μας. «Αναβιώνει σκέψεις παρελθοντικές και δίνει το χώρο στον κάθε ένα που το παρακολουθεί να φτιάξει τη δική του αφήγηση και να συνδέσει το δικό του νήμα μεταξύ αυτού που ειπώθηκε τότε και αυτού που έχει σημασία σήμερα.»
Φωτογραφίες από τις πρόβες της παράστασης: ©Μαργαρίτα Νικητάκη
Διαβάστε επίσης:
Speechless, της Σοφίας Μαυραγάνη στο Θέατρο Τέχνης | Έως 5 Ιουνίου