Σπύρος Κουβαράς: Με το κοινό του “Aurora” θέλω να μοιραστούμε ένα σύγχρονο μύθο

Το “Aurora”, τρίτο μέρος της χορογραφικής σειράς,”Sacred bodies of a new ecotopia” αντλεί έμπνευση από τον φυτικό κόσμο και το βιβλίο, Οι τρεις οικολογίες, του Félix Guattari, εξετάζοντας συμβιωτικές δυνατότητες μεταξύ φύσης και πολιτισμού σε μια εποχή έκτακτης οικολογικής ανάγκης. Ο Σπύρος Κουβαράς δημιουργεί μια χορογραφική μετα-μυθοπλασία, έναν τεχνοφυσικό τόπο ανάμεσα στο ονειρικό και στο πραγματικό που μοιάζει ξεκομμένος από το συμβατικό χωροχρονικό συνεχές.

Το “Aurora” για λίγες μόνο παραστάσεις στο ΠΛΥΦΑ.

***

-Πείτε μας λίγα λόγια για τη χορογραφική σειρά “Sacred bodies of a new ecotopia”.

Και τα τρία έργα συνδέονται μεταξύ τους αισθητικά, δραματουργικά και χορογραφικά έχοντας στον πυρήνα τους τον άνθρωπο. Εκκινώντας από το πώς τα σώματα επηρεάζονται αισθητικά από τη ζωή σε ένα ψηφιοποιημένο κόσμο, προτάσσουν θα έλεγα τον μύθο και το τελετουργικό στοιχείο ως εργαλεία επανεπινόησης της σχέσης μας με το περιβάλλον και άλλα οικοσυστήματα. Μέσα από διαλογιστικές, κινητικές, προσεγγίσεις και οι τρεις δουλειές θέτουν ερωτήματα που έχουν να κάνουν με τις “ζωντανές και νεκρές φύσεις” εντός μας και γύρω μας. Μιλούν για τον κύκλο της ζωής, την ουτοπία και το μέλλον, διερευνώντας κοινοτικές εμπειρίες που μας συνδέουν αισθητηριακά με το “εδώ και το αλλού”. Και αναμφισβήτητα όλο το τρίπτυχο χαρακτηρίζεται από την έντονη παρουσία του φαντασιακού στοιχείου, αυτού που με ισχυρές δόσεις αλληγορίας μας κάνει να ονειρευόμαστε κόσμους με περισσότερη ανθρωπινότητα.

-Με ποιο τρόπο δένει το “AURORA”με τα προηγούμενα μέρη της σειράς, και πώς έρχεται να ολοκληρώσει αυτό σας το πρότζεκτ;

Με κάποιο, χορογραφικά υποσυνείδητο, τρόπο, σχεδόν κάθε επόμενη δουλειά μου πιάνει το νήμα από εκεί που το άφησε η αμέσως προηγούμενη. Άλλες φορές πιο φανερά άλλες πιο κρυφά. Συμβαίνει αυτό θέλω να πω, δεν είναι κάτι που εξαρχής, απαραίτητα, έχω σχεδιάσει. Στην προκειμένη περίπτωση μετά το NATURA MORTA, που όπως και ο τίτλος υποδηλώνει έχει προφανείς αναφορές, έρχεται το AURORA που χορεύει για έναν ανατέλλοντα τόπο, για κάτι νέο. Για μια αναδυόμενη κοινότητα ανθρώπινων και μη όντων που μετά το “τραύμα” αναζητά εναλλακτικές πρακτικές συμβίωσης και συνύπαρξης. Το έργο υπονοεί μια χαραυγή, μια γέννηση που ακολουθεί του θανάτου ή της απώλειας. Η κοινότητα όμως του AURORA δεν μιλάει για ολοκλήρωση, μόνο υπονοεί την ύπαρξή της και δείχνει επ’ άπειρο προς την κατεύθυνση του προορισμού της, χωρίς, ίσως, ποτέ να τον αγγίζει. Κατά συνέπεια δεν είμαι σίγουρος αν τελικά ολοκληρώνεται με την κυριολεκτική έννοια το τρίπτυχο αλλά αυτό είναι και το ωραίο.

-Γιατί μέσα από την κίνηση έρχεστε να χαράξετε τα ίχνη μιας εναλλακτικής “γεωλογίας της ύπαρξης”; Τι προσφέρει η κίνηση έναντι των λέξεων; Είναι μια απάντηση στον θόρυβο της εποχής;

Δεν ξέρω αν η κίνηση έναντι των λέξεων προσφέρει κάτι παραπάνω, προσφέρει όμως εκ των πραγμάτων σίγουρα κάτι διαφορετικό θα πω. Η χορογραφία του AURORA μας δείχνει ότι δεν είμαστε “απέναντι στο τοπίο και στη γη”, αλλά ότι αντίθετα είμαστε ανάμεσα τους, ίσοι και όμοιοι, σαν μια“εδαφική κοινότητα”, σαν ένας ενιαίος ιστός μεταξύ ορυκτών, φυτών, ζώων και ανθρώπων. Η κίνηση μας ωθεί να σκεφτούμε και να νιώσουμε τη φύση γύρω μας φορτισμένη και ενεργή. “Ψάχνει” τη γη μεταφορικά, μετατρέποντας τις υπόγειες “ρίζες” σε υπέργειες και εναέριες, σε μια προσπάθεια να αναδείξει μια ιστορία που δεν έχει ακόμα ειπωθεί. Θα μπορούσα να πω ότι μέσω της κίνησης είμαι σε μια διαρκή αναζήτησή μιας έκλειψης που θα επαναπροσδιορίσει την θέση του ανθρώπινου γένους σε αυτό τον πλανήτη.

-Το να δείτε εικόνες καταστροφής από πλημμύρες, πυρκαγιές κλπ στις ειδήσεις, στα κοινωνικά δίκτυα επηρέαζε την πορεία του “AURORA”; Υπήρξαν στοιχεία της επικαιρότητας που θελήσατε να συνομιλήσουν με την έως τώρα έρευνά σας πάνω στις «Tρεις Oικολογίες»;

Η αναγνώριση των επιπτώσεων της Ανθρωπόκαινου εποχής στη βιοποικιλότητα είναι αναπόσπαστο κομμάτι όλης της χορογραφικής σειράς, “Sacred bodies of a new ecotopia”, για αυτό και το AURORA αναζητά νέους χρόνους και τόπους συμβίωσης και συνύπαρξης μεταξύ ανθρώπου και φύσης. Από εκεί και πέρα, έχω απαρνηθεί καλλιτεχνικά τον ρεαλισμό από τα πρώιμα μου χρόνια και πλήττω βαθιά με την “επικαιροποίηση” της τέχνης. Οι πόλεμοι, οι κρίσεις και οι οικολογικές καταστροφές είναι κυρίαρχες και παρούσες στον κόσμο μας δημιουργώντας ένα θανατηφόρο κύμα πόνου και αγωνίας που είναι δύσκολο να κατανοηθεί. Έχω επιλέξει για κάθε βόμβα που πέφτει, για κάθε κύμα κοινωνικής οργής που γεννιέται να θρηνώ, αλλά δεν με ενδιαφέρει να το κάνω παράσταση. Αδυνατώ να κυοφορήσω αυτό που με θλίβει παρά σε ελάχιστες περιπτώσεις. Το παρόν λοιπόν βρυχάται αλλά για να “με ανοίξει με κάποιο τρόπο” στο κοντινό και μακρινό μέλλον. Έχω ανάγκη να πιστέψω στον άνθρωπο, στην συλλογικότητα και σε συμβιωτικές εμπειρίες. Και αυτές τις ουτοπίες, για την ώρα, τις βρίσκω μόνο δημιουργώντας τες με την φαντασία μου.

-Τι “σχέση” θέλετε να συνάψετε με το κοινό της παράστασης;

Μια σχέση αυξημένης ευαισθησίας και ανεπτυγμένης ενσυναίσθησης γύρω από το πως τοποθετούμαστε σε αυτό τον κόσμο. Θα ήθελα να μοιραστούμε ένα όνειρο για το μέλλον, έναν σύγχρονο μύθο που θα ενεργοποιήσει ξανά τα ενδόμυχα, ανθρώπινα, αντανακλαστικά μας. Το AURORA, αν και αποκλίνει ευθέως της ανθρωποκεντρικής θεώρησης του κόσμου και της ιστορίας, είναι κατά βάθος ένα έργο με έντονο ουμανιστικό αποτύπωμα. Χορεύει για την συμβίωση και την συνύπαρξη, χορεύει για την σχέση μας με το περιβάλλον και άλλα οικοσυστήματα, χορεύει για όλα αυτά που φανταζόμαστε ότι θα θέλαμε να συμβούν στον κόσμο μας πριν να είναι αργά.

-Μπορείτε να μας πείτε κάποια πράγματα για την αισθητική της παράστασης – σκηνικά και κουστούμια – και πως εξυπηρετούν το καλλιτεχνικό σας όραμα;

Το εικαστικό αλλά και χορογραφικό αποτύπωμα του έργου σε μεγάλο βαθμό διαμορφώθηκε βάση του ενδυματολογικού σχεδιασμού των κοστουμιών των χορευτών αλλά και την αντίστιξη τους με την παρουσία της performer Κορίνας Κοτσίρη που έχει μια αινιγματική, ανθρώπινη, υπόσταση στην παράσταση. Θέλησα να δημιουργήσω έναν κινούμενο δάσος από έξι σώματα που χορογραφικά και εννοιολογικά προτάσσεται στο έργο ως πλειοψηφικό έναντι του ανθρώπου. Παράλληλα με την εισαγωγή ενός άχρονου σκηνικού περιβάλλοντος, στο οποίο συνυπάρχουν, λιτά, πρωτογονικά και φουτουριστικά στοιχεία, θέλησα να προσδώσω μια μυθολογική νότα αφήνοντας ανοιχτά πεδία και ελεύθερη την φαντασία του θεατή ώστε να δημιουργήσει τα δικά του ερωτήματα γύρω από αυτό το ανατέλλον οικοτοπίο του AURORA.

-Πώς θα περιγράφατε την πρωτότυπη μουσική του Θανάση Κουμεντέρη για το “AURORA”;

Η μουσική σύνθεση του Θανάση θα έλεγα ότι αποτελείται από τρία μέρη και εκκινεί από ένα αρχετυπικό συμπαντικό γίγνεσθαι που μας συνδέει με την ίδια την φύση μας. Η παρουσία ηλεκτρονικά επεξεργασμένων φυσικών ήχων και οργάνων δημιουργεί αρχικά ένα άχρονο περιβάλλον που μοιάζει με όνειρο. Στην πορεία της χορογραφίας, ακολουθώντας και η μουσική από την μεριά της το δραματουργικό πλαίσιο του έργου, αναπτύσσεται σε πιο φουτουριστικά μονοπάτια που συνδέουν τους ερμηνευτές σ’ ένα συνεχές, χορευτικό, νεο-τελετουργικό. Στο τρίτο μέρος η παράλληλη εισαγωγή πολυφωνικών στοιχείων προσδίδει και έναν πιο ανθρώπινο χαρακτήρα στο σύνολο του έργου, ενοποιώντας τις διττές αναφορές της παράστασης, παρελθόν και μέλλον, φύση και τεχνολογία, άνθρωπος και περιβάλλον.

-Στο διάστημα της δουλειάς για τις παραστάσεις που συγκροτούν τη σειρά “Sacred bodies of a new ecotopia”, υπήρξε κάποια πρόκληση, κάποιο ισχυρό εμπόδιο το οποίο υπερνικήσατε και αυτό σας έδωσε δύναμη για τη συνέχεια;

Όλο αυτό το τρίπτυχο είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την παρουσία και την απουσία του αγαπημένου μου αδερφού και συνεργάτη, συνθέτη, Γιώργου Κουβαρά, ο οποίος έφυγε απροσδόκητα από την ζωή τον Μάρτιο του 2023. Δεν μιλάμε απλά για εμπόδιο αλλά για ένα βουνό το οποίο έπρεπε να ανέβω. Ο Γιώργος συνέθεσε την μουσική για τα δυο πρώτα έργα της σειράς και δυστυχώς μας άφησε κάποιους μήνες πριν την πρεμιέρα του “NATURA MORTA (a dance less)”, του δεύτερου δηλαδή μέρους του “Sacred Bodies…”. Αρχικά, βυθισμένος στο πένθος, σκέφτηκα ακόμα και ν’ αφήσω τα δυο τελευταία έργα. Όμως το γεγονός ότι είχε ήδη προλάβει να γράψει την μουσική και για το “NATURA MORTA (a dance less)”, με έκανε, με πολύ πόνο βέβαια, να “προχωρήσω” νοητά και συναισθηματικά μαζί του. Είμαι σίγουρος ότι θα ήθελε και ο ίδιος πάρα πολύ να μοιραστεί με τον κόσμο την μουσική του και ίσως αυτό να αποτέλεσε κατά κάποιο τρόπο και το εφαλτήριο για να συνεχίσω. Άλλωστε και εγώ προσωπικά και όλη η ομάδα του οφείλουμε τόσα πολλά που μόνο αυτό μπορούμε να κάνουμε. Να προχωρήσουμε όλο αυτό που ξεκινήσαμε μαζί πριν από κάποια χρόνια, όλο αυτό το οποίο αγαπήσαμε και ονειρευτήκαμε.

-Σχετικά με το επόμενο βήμα σας, τι θα θέλατε να διερευνήσετε;

Το επόμενο βήμα είναι να συνεχίσει η περιοδεία, εντός και εκτός Ελλάδας, του “NATURA MORTA”, αρχής γεννωμένης από τον Μάρτιο του 2025. Το να συμπλέω παραστατικά με αυτό το έργο, κυρίως για τους λόγους που ανέφερα παραπάνω, είναι για μένα η άμεση προτεραιότητα μου. Πέρα λοιπόν από την περιοδεία που ήδη έχει ξεκινήσει και θα συνεχιστεί, παράλληλα θα μπω και στην μακρά, ερευνητική, περίοδο της επόμενης δουλειάς μου που θα είναι ένα έργο εμπνεόμενο από τον εμβληματικό πίνακα του Ιερώνυμου Μπος, “Ο κήπος των επίγειων απολαύσεων”. Απ’ ό, τι φαίνεται λοιπόν, εκ νέου στη σχέση μου με την φύση και “άλλους κόσμους” θα διεισδύσω κατά τα φαινόμενα.

Διαβάστε επίσης:

Aurora, από τους Σπύρο Κουβαρά και Synthesis 748 Dance Co. στο ΠΛΥΦΑ