Η Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας-Μουσείο Γ.Ι. Κατσίγρα στο πλαίσιο της προσπάθειάς της να καταστήσει προσβάσιμο στο κοινό όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος της συλλογής Κατσίγρα, προχώρησε στη δημιουργία ενός ακόμη χώρου έκθεσης έργων, διαμορφωμένο ειδικά γι’ αυτό το λόγο, ο οποίος φιλοξενεί τη μόνιμη έκθεση που φέρει τον τίτλο «Σπύρος Βασιλείου-Α. Τάσσος: Άλλη πάλη για τη Λευτεριά».
Πρόκειται για την παρουσίαση δύο πολύ σημαντικών ενοτήτων έργων της Συλλογής Κατσίγρα η ανάδειξη των οποίων και κυρίως εκείνης του Σπύρου Βασιλείου, που ενώ ενέχει βαρύνουσα αξία για τη νεοελληνική τέχνη, παραμένει ουσιαστικά “άγνωστη” και με ελάχιστες αναφορές στη βιβλιογραφία.
Η έκθεση παρουσιάστηκε σε συνέντευξη τύπου στις 20 Μαΐου 2022, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για τον εορτασμό της Διεθνούς Ημέρας Μουσείων, στην οποία έγινε εκτενής αναφορά για τη σημασία της δημιουργίας ενός ακόμη χώρου μόνιμης έκθεσης έργων της συλλογής Κατσίγρα όσο και για τη σημαντικότητα των δύο ενοτήτων των έργων που παρουσιάζονται.
Η πρώτη ενότητα έργων αφορά στις 19 δισέλιδες ζωγραφικές συνθέσεις που φιλοτέχνησε ο Σπύρος Βασιλείου με θέμα την Επανάσταση. Στις συνθέσεις αυτές, οι εικόνες συνδυάζονται με τον λόγο-κείμενο. Η πρωτοτυπία και η μοναδικότητά τους έγκειται στο ότι φιλοτεχνήθηκαν στα χρόνια της γερμανικής Κατοχής, σε μια προσπάθεια του καλλιτέχνη να συνδέσει τους ήρωες του 1821 με τους σύγχρονους του αγωνιστές της Αντίστασης και της πάλης ενάντια στον ξένο κατακτητή. Πρόκειται για μια μοναδική σειρά όχι μόνο καλλιτεχνικής αλλά και ιστορικής σημασίας για τη νεοελληνική τέχνη.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Η δεύτερη ενότητα είναι μία σειρά 16 ασπρόμαυρων ξυλογραφιών σε όρθιο ξύλο που φιλοτέχνησε (1953) ο χαράκτης Α. Τάσσος για την έκδοση του βιβλίου “Στων Ψαρών την ολόμαυρη ράχη”. Αφιερωμένη στους “άγνωστους ήρωες της ελληνικής λευτεριάς”, η έκδοση υπήρξε “καρπός βαθύτατης συγκίνησης”. Συγκίνησης προερχόμενης από τις δύο εκθέσεις (που συμπεριλαμβάνονται στην έκδοση) για την καταστροφή των Ψαρών, γραμμένες το 1824 από τον Γάλλο πρόξενο της Σμύρνης P. David προς τον επίσης Γάλλο φιλέλληνα συγγραφέα και διπλωμάτη Chateaubriand. Οι δύο αυτές εκθέσεις ήταν καρπός της έρευνας του ιστορικού Νίκου Σβορώνου, ο οποίος τις έδωσε μεταφρασμένες στον Τάσσο, ο οποίος εμπνεύστηκε την ενότητα αυτών των ξυλογραφιών που βασίζονται στην ποιότητα και τον πλούτο, την ένταση των γραμμικών τύπων, την εκφραστική δύναμη και την αντιπαράθεση του άσπρου και του μαύρου. Ο Τάσσος “αφηγείται” το επεισόδιο εκείνο της Επανάστασης του 1821 (που μαζί με την πτώση του Μεσολογγίου) συγκλόνισε τον πολιτισμένο κόσμο της Ευρώπης και ενέτεινε το φιλελληνικό κίνημα.
Παράλληλα, στην έκθεση εκτίθενται και τέσσερα προσχέδια μακετών του Α. Τάσσου «δάνειο» για την έκθεση από την Εταιρεία Εικαστικών Τεχνών Α. Τάσσος.
Η έκθεση συνοδεύεται και τεκμηριώνεται από ομότιτλη έκδοση στην οποία γράφουν η κα Ειρήνη Οράτη, ιστορικός της τέχνης και πρόεδρος της Εταιρίας Εικαστικών Τεχνών Α. Τάσσος, ο κ. Δημήτρης Παυλόπουλος, Καθηγητής ιστορίας της τέχνης του ΕΚΠΑ, ο κ. Κώστας Τσικνάκης, ιστορικός στο Εθνικό Κέντρο Ερευνών και ο κ. Γιάννης Μπόλης, ιστορικός της τέχνης και προϊστάμενος Σύγχρονης Γλυπτικής ΜΟMUs –Μουσείο Αλεξ Μυλωνά.