Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών: Διεθνές Συνέδριο: Διάλογοι των Αθηνών

Το Κοινωφελές Ίδρυμα Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης, διοργανώνει το Διεθνές Συνέδριο με τίτλο Οι Διάλογοι των Αθηνών, που θα εγκαινιάσει τη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών …

, επιχειρώντας μια καινοτόμο και συνθετική προσέγγιση στον ελληνικό πολιτισμό. Τo συνέδριο θα πραγματοποιηθεί από τις 24 έως τις 27 Νοεμβρίου 2010.

Οι Διάλογοι των Αθηνών διοργανώνονται σε συνεργασία με την Accademia dei Lincei, την Αυστριακή Ακαδημία Επιστημών, το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο, το Institut de France, το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Harvard, το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, το Πανεπιστήμιο Stanford και την Ακαδημία Αθηνών.

Με άξονα τη διαχρονική αντιμετώπιση και τη διεπιστημονικότητα, το συνέδριο συγκεντρώνει στην Αθήνα κορυφαίους επιστήμονες, ερευνητές, καλλιτέχνες και διανοητές από όλο τον κόσμο για να αποπειραθούν να απαντήσουν στο ερώτημα «έχει το παρελθόν μέλλον;» και να διερευνήσουν κατά πόσο  η ελληνική κληρονομιά και σκέψη, όπως έχει διαμορφωθεί ανά τους αιώνες, μπορεί να προσφέρει λύσεις σε προβλήματα που αντιμετωπίζει ο σύγχρονος άνθρωπος.

Ο προβληματισμός που εγείρει το συνέδριο βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με τη φυσιογνωμία και το στίγμα του Ιδρύματος Ωνάση, ενός ζωντανού πολιτιστικού πυρήνα που συμμετέχει ενεργά στο σύγχρονο γίγνεσθαι, αξιοποιώντας στο έπακρο τις εμπειρίες και γνώσεις του παρελθόντος.

Διακεκριμένες προσωπικότητες από τους χώρους των κλασικών σπουδών, της κοινωνιολογίας, της πολιτικής, των θετικών επιστημών, της αρχιτεκτονικής και της τέχνης θα συνομιλήσουν για θέματα που αφορούν σε έξι ευρείες θεματικές ενότητες:

Ταυτότητα και Ετερότητα

Προεδρεύουσα: Dame Averil Cameron
Ιστορία και Ιστορίες

Προεδρεύοντες: Hans-Joachim Gehrke και Johannes Koder
Λόγος και Τέχνη

Προεδρεύοντες: Gregory Nagy και Richard Martin
Δημοκρατία και Πολιτεία

Προεδρεύοντες: Κωνσταντίνος Σβολόπουλος και Αναστάσιος–Ιωάννης Μεταξάς
Επιστήμη και Ηθική

Προεδρεύοντες: Αθανάσιος Φωκάς και Jacques Jouanna
Ποιότητα Ζωής

Προεδρεύοντες: Robert Harriss και Δημήτρης Νανόπουλος

Τους Διαλόγους των Αθηνών θα ανοίξουν με εισηγήσεις κατά την τελετή έναρξης η καθηγήτρια κα Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ, Πρύτανις και Πρόεδρος του Πανεπιστημίου της Ευρώπης, ο καθηγητής κ. Dusan Sidjanski, Επίτιμος Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου, και ο καθηγητής κ. Simon Critchley, Πρόεδρος και Καθηγητής του Τμήματος Φιλοσοφίας στο New School of Social Research της Νέας Υόρκης.

ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

Ο «διάλογος» είναι το ζητούμενο και ο κοινός παρονομαστής όλων των επιπέδων της διοργάνωσης. Στην κάθε θεματική ενότητα, ομιλητές προερχόμενοι από διαφορετικά ερευνητικά πεδία θα προσεγγίσουν το εκάστοτε θέμα από τη δική τους οπτική γωνία ενώ συνομιλητές θα κληθούν να κάνουν τον δικό τους σχολιασμό αντιπαρατιθέμενοι ή θίγοντας νέα ζητήματα.

Βασικές καινοτομίες του συνεδρίου αποτελούν ο διαδραστικός διαδικτυακός τόπος, το ηλεκτρονικό επιστημονικό περιοδικό και η δικτύωση των επιστημόνων, διανοητών και καλλιτεχνών που ασχολούνται με τον ελληνικό πολιτισμό.

Το διαδραστικό ηλεκτρονικό επιστημονικό περιοδικό Οι Διάλογοι των Αθηνών δημιουργήθηκε και τελεί υπό την επιστημονική επιμέλεια του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Harvard για να δημοσιευθούν σ’ αυτό ως επιστημονικά άρθρα οι ομιλίες και οι άλλες παρουσιάσεις του συνεδρίου.

Στο πρωτοποριακό για τα ακαδημαϊκά δεδομένα επιστημονικό αυτό περιοδικό, προδημοσιεύονται οι εργασίες των ομιλητών ενώ οι συνομιλητές και το ευρύτερο κοινό μπορούν να συνεισφέρουν με σχόλια και παρατηρήσεις. Έτσι ο διάλογος θα ξεκινήσει  διαδικτυακά πριν από την έναρξη του συνεδρίου.

Μετά το πέρας του συνεδρίου, το περιοδικό θα φιλοξενήσει τις βιντεοσκοπημένες παρουσιάσεις και τον διάλογο με το κοινό, παρουσιάζοντας μια υπερσύγχρονη μορφή συνεδριακών πρακτικών. Διαδραστικό, δυναμικό και με αξιοποίηση των πολυμέσων, το ηλεκτρονικό περιοδικό ανοίγει μια καινούργια εποχή στα ακαδημαϊκά δεδομένα και, απευθυνόμενο σε διεθνές κοινό, δημιουργεί το περιβάλλον για  γόνιμο διεπιστημονικό διάλογο.

Στο πλαίσιο της επιδίωξης ο διάλογος να ξεπεράσει τα στενά χωροχρονικά όρια του συνεδρίου και να αποκτήσει δημόσια υπόσταση και ευρεία συμμετοχή, εντάσσεται και η πρωτοβουλία του webcasting. Πρόκειται για μια ηλεκτρονική πλατφόρμα μέσω της οποίας θα αναμεταδίδεται το συνέδριο σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους στα συνεργαζόμενα Πανεπιστήμια και σε άλλους φορείς στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Μία ακόμα καινοτομία στο πλαίσιο του συνεδρίου είναι η δημιουργία του Δικτύου των Διαλόγων των Αθηνών, ενός δικτύου επιστημόνων, ερευνητών, διανοητών και καλλιτεχνών που ενδιαφέρονται ενεργά για τον ελληνικό πολιτισμό.

Μέσα από τον δυναμικό διάλογο που ξεκινά με την ευκαιρία αυτού του φιλόδοξου προγράμματος, ερευνητές από όλο τον κόσμο μπορούν να γνωριστούν, να ανταλλάξουν εμπειρίες, να δημιουργήσουν μικρότερα και μεγαλύτερα δίκτυα γύρω από ερευνητικά αντικείμενα, μεθόδους διδασκαλίας, τρόπους αντιμετώπισης προβλημάτων και θεσμικών δυσκολιών. Κατ’ επέκταση, η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών εμπλουτίζει το δικό της επιστημονικό και πολιτιστικό δίκτυο σε διεθνή κλίμακα.

Με το βλέμμα στραμμένο στο παρόν και το μέλλον το Ίδρυμα Ωνάση προσεγγίζει και ενθαρρύνει τη νέα γενιά επιστημόνων με τον Ευρωπαϊκό Διαγωνισμό Νέων Πολιτισμός: παρελθόν, παρόν, μέλλον, έναν διαγωνισμό που διοργανώθηκε σε συνεργασία με το δίκτυο EUNIC Ελλάδας (Ένωση Μορφωτικών Ινστιτούτων της ΕΕ),  το οποίο αντιπροσωπεύεται από το Βρετανικό Συμβούλιο της Ελλάδας και τον Διευθυντή του, Richard Walker.

Μέσω του διαγωνισμού επιχειρήθηκε ένα «άνοιγμα» στη νεότερη γενιά (ηλικίας 21-30 ετών) των Ευρωπαίων φοιτητών, επιστημόνων, ερευνητών, ακαδημαϊκών, δημοσιογράφων, συγγραφέων και καλλιτεχνών, με σκοπό αυτοί να συμβάλουν ενεργά στον διάλογο και να δοθεί βήμα στη φωνή και τις ιδέες τους.

Παράλληλη δράση: Οι «Εικαστικοί Διάλογοι» αποτελούν την πρώτη εικαστική παραγωγή της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών με αφορμή και έμπνευση το διεθνές συνέδριο.

Οι Διάλογοι των  Αθηνών. Δεκαπέντε Έλληνες καλλιτέχνες με ισάριθμα έργα και χρήση σύγχρονων εκφραστικών μέσων αποπειρώνται να μεταγράψουν σε εικόνα τις προβληματικές που εγείρει ο επιστημονικός λόγος μέσα από τις έξι θεματικές ενότητες του συνεδρίου. Τα έργα θα στηθούν σε πολυσύχναστους δημόσιους χώρους (ανοιχτούς και κλειστούς), ώστε οι πολίτες να έρθουν αναπάντεχα σε επαφή με αυτά.

ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Οι Εικαστικοί Διάλογοι αποτελούν την πρώτη εικαστική παραγωγή της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών. Πρόκειται για μια δράση παράλληλη με το διεθνές συνέδριο Διάλογοι των Αθηνών, το οποίο αποτέλεσε αφορμή για τη δημιουργία της.

Δεκαπέντε εικαστικοί καλλιτέχνες αποπειρώνται, χρησιμοποιώντας σύγχρονα μέσα έκφρασης (προβολές video, ηλεκτρονικών εικόνων ή φωτογραφιών, ηχητικές εγκαταστάσεις, animation, διαδραστικά έργα, κλπ.), να μεταγράψουν σε εικόνα τις προβληματικές που εγείρει ο επιστημονικός λόγος μέσα από τις έξι θεματικές ενότητες του συνεδρίου  (Ταυτότητα και Ετερότητα, Ιστορία και Ιστορίες, Λόγος και Τέχνη, Δημοκρατία και Πολιτεία, Επιστήμη και Ηθική, Ποιότητα ζωής), και να απαντήσουν ο καθένας με τον τρόπο του στα ζητήματα που προκύπτουν από τη διερεύνηση και την επανεξέταση της πολιτισμικής παρακαταθήκης της αρχαίας Ελλάδας στη σύγχρονη κοινωνία.

Έτσι, προκύπτουν δεκαπέντε νέα έργα, ειδικά δημιουργημένα για τη δράση και βασισμένα κατά κύριο λόγο στις νέες τεχνολογίες, τα οποία θα στηθούν σε πολυσύχναστους, δημόσιους (ανοικτούς και κλειστούς) ή κοινόχρηστους χώρους (π.χ. σταθμοί του Μετρό), έτσι ώστε οι πολίτες να έρθουν αναπάντεχα σε επαφή με αυτά.

Ο τίτλος Εικαστικοί Διάλογοι αναφέρεται μάλλον στον διάλογο των έργων που θα δημιουργηθούν εξαρχής με τις ενότητες του συνεδρίου, και λιγότερο στον διάλογο των ίδιων των έργων μεταξύ τους, κάτι που όμως δεν είναι απίθανο να προκύψει τελικά.

Άμεσος σκοπός της συγκεκριμένης πρωτοβουλίας δεν είναι η αναζήτηση των εν λόγω έργων εκ μέρους του αθηναϊκού κοινού, αλλά η τυχαία, απρόσμενη συνάντησή του μαζί τους, η οποία αποβλέπει στο ξάφνιασμα, στο κέντρισμα του ενδιαφέροντος και –γιατί όχι;– στη δημιουργία μίας δημόσιας συζήτησης γύρω από αυτά.

Η δράση αυτή πιστεύουμε ότι θα ζωντανέψει, θα κινητοποιήσει, θα αναζωογονήσει την πόλη, δημιουργώντας πυρήνες συμμετοχικότητας και πόλους έλξης σε περιοχές με μεγάλη κινητικότητα, καταλύοντας την αδιαφορία, τη ραθυμία ή, αντίθετα, τους έντονους ρυθμούς και την ταχύτητα, που διέπουν την αστική πραγματικότητα, σπάζοντας εν τέλει τη μονότονη καθημερινότητα.

Εάν επιτευχθεί η διαδραστική σχέση των αθηναίων πολιτών με τα έργα που θα παρουσιαστούν, η ενεργοποίηση του ενδιαφέροντός τους για τις σύγχρονες μορφές εικαστικής έκφρασης καθώς και για τη διαλεκτική σχέση της τέχνης με τον επιστημονικό, φιλοσοφικό και κοινωνιολογικό λόγο, τότε οι Εικαστικοί Διάλογοι θα έχουν πραγματώσει τους στόχους τους.

Οι δεκαπέντε καλλιτέχνες που συμμετέχουν στη δράση είναι οι:
Ανδρέας Αγγελιδάκης, Χρήστος Αποστολάκης, Κατερίνα Αποστολίδου, Κωστής Βελώνης, Ελένη Καμμά, Άννα Λάσκαρη, Δέσποινα Μεϊμάρογλου, Νίκος Ναυρίδης, Νίκος Παπαδημητρίου, Άγγελος Πλέσσας, Γιάννης Σκουρλέτης, Βασιλεία Στυλιανίδου, Δημήτρης Τσουμπλέκας, Μάκης Φάρος και Αλέξανδρος Ψυχούλης.

Αναλυτικά το πρόγραμμα του συνεδρίου και περισσότερες πληροφορίες στο: http://www.athensdialogues.org/