Στέλλα Μπακατσή: Ίχνη Αναπνοών

Η κεραμίστρια Στέλλα Μπακατσή παρουσιάζει τη νέα της δουλειά στην αίθουσα τέχνης Τεχνοχώρος, με μια σειρά έργων μικτής τεχνικής αυτή τη φορά, με θέμα τον εθισμό αλλά και την απόλαυση του καπνίσματος. Με αφορμή την έκθεση αυτή, που τιτλοφορείται Ίχνη Αναπνοών, η Στέλλα Μπακατσή μιλάει στο Culturenow.gr για την έμπνευση που της έδωσε αυτή η πολύ κακή μας συνήθεια…

Συνέντευξη Αθηνά Πούλιου

CultureNow: Η αίθουσα τέχνης Τεχνοχώρος θα φιλοξένησει τη νέα σας δουλειά, με τίτλο Ίχνη Αναπνοών. Πείτε μας λίγα λόγια αρχικά για το θέμα σας σε αυτή τη σειρά έργων. Εμπνευστήκατε από μία κακή συνήθεια πολλών από εμάς…
Στέλλα Μπακατσή: Πριν πέντε χρόνια θυμάμαι χαρακτηριστικά ότι καθώς κάπνιζα ένα τσιγάρο, εστίασα έντονα την προσοχή μου στο φίλτρο που γινόταν όλο και πιο βαθύ κιτρινωπό με την κάθε αναπνοή μου. Αισθάνθηκα τότε ότι στο φίλτρο καταγράφονται οι σκέψεις μου, τα συναισθήματα μου, στιγμές της ζωής μου. Έτσι άρχισα να μαζεύω τα φίλτρα τα δικά μου και των φίλων μου καθώς και ανθρώπων που είχα μαζί τους έστω μία ολιγόλεπτη επικοινωνία. Μάζεψα δηλαδή μνήμες από τα πρόσφατα πέντε χρόνια της ζωής μου.

C. N.: Πώς μπορεί μία τέτοιού είδους “κακή συνήθεια”, ένας εθισμός, να μας επηρεάσει ώστε να εκφραστουμε καλλιτεχνικά; Εσάς συγκεκριμένα πώς σας επηρέασε;

Σ. Μ.: Θα συμφωνήσω με το “κακή συνήθεια”, είναι όντως έτσι, είναι εθισμός αναμφίβολα, οπότε σε αυτά τα πλαίσια αρχικά κινήθηκα. Το θέμα του εθισμού, της εξάρτησης από ουσίες διάφορες άρχισε να με προβληματίζει προσωπικά αλλά και με την κοινωνική του διάσταση, η αδυναμία του ανθρώπου να υπερισχύσει η λογική έναντι του εθισμού. Άρχισα να παρατηρώ τον εαυτό μου, τις αντιδράσεις μου, αυτό το σταματάω ξαναρχίζω και πάει λέγοντας. Όσο για την καλλιτεχνική έκφραση που λέτε, οτιδήποτε σε απασχολεί ιδιαίτερα, μπορεί να παράξει έργο.

C. N.: Υπάρχει στα έργα σας το κομμάτι της απόλαυσης αυτού του εθισμού;

Σ. Μ.: Ναι, με μία εκπληκτική φωτογραφία κατά τη γνώμη μου του Mark Karrass που δείχνει έναν φυλακισμένο να κρατάει στο χέρι του ένα τσιγάρο.

C. N.: Πιστεύετε ότι οι εξαρτήσεις μας είναι κομμάτι του εαυτού μας που πρέπει να εκφράσουμε; Θα λειτουργούσε κάπως λυτρωτικά αυτό για να ξεφύγουμε απο αυτές;

Σ. Μ.: Αναγκαστικά θα τις εκφράσουμε τις εξαρτήσεις μας. Τώρα το να ξεφύγουμε από αυτές πιστεύω πως αν πραγματικά το θέλουμε τότε ασφαλώς και μπορούμε, κάνοντας σοβαρό διάλογο με τον εαυτό μας ώστε η λογική να υπερισχύσει της αδυναμίας.

C. N.: Μέσα από αυτή τη δουλειά θεωρείτε πώς υπάρχει ένα μήνυμα για τον θεατή των έργων σχετικά με τις επιπτώσεις του καπνίσματος στους ανθρώπους, όχι μόνο όσον αφορά στην υγεία μας, αλλά και κοινωνικά…

Σ. Μ.: Τα μηνύματα είναι πολλαπλά και κυρίως μέσα από δύο έργα. Το ένα με όλα τα απειλητικά μηνύματα και την προειδοποίηση του Υπουργείου Υγείας. Έδωσα έμφαση σε αυτό, για αυτό και το μέγεθος του έργου είναι 78x340cm. Το άλλο είναι χιλιάδες γόπες κολλημένες σε plexy glass και παραπέμπουν σε κοιμητήριο. Το κοινωνικό στοιχείο βγαίνει από τα έργα που παραπέμπουν στο μόχθο των καπνεργατών, στις βιομηχανίες καπνού, στο σχεδιασμό και την προώθηση του προϊόντος ώστε τα πακέτα να είναι ελκυστικά για τον αγοραστή. Καθώς και το οικονομικό θέμα γιατί πέρα από το κέρδος των βιομηχανιών και τα κράτη επωφελούνται με το να εισπράττουν φόρους.

C. N.: Σε αυτή τη δουλειά χρησιμοποιείτε για πρώτη φορά στα έργα σας μικτή τεχνική. Πείτε μας λίγα λόγια για τα υλικά που χρησιμοποιήσατε, από που πρόερχονται και πώς τα συνδυάζετε. Στην έκθεση θα υπάρχει επίσης ένα installation και ένα video art…

Σ. Μ.: Όλα τα υλικά που χρησιμοποιώ είναι από τσιγάρα, πακέτα και κούτες τσιγάρων, τσιγαρόχαρτα, καπνός, στάχτη και φίλτρα. Είναι κυρίως κολάζ αλλά και άλλα έργα με αναφορά σε διάφορους τομείς όπως ανέφερα προηγουμένως. Η installation είναι ένα δωμάτιο με ένα σωρό πακέτων που παραπέμπει στην τουλάχιστον ενοχλητική συμπεριφορά ανθρώπων που κακοποιούν το περιβάλλον πετώντας στο δρόμο αποτσίγαρα και πακέτα. Στο video είναι κάποιες στιγμές από την προετοιμασία το εργαστήριο και κάποιες αναφορές στο θέμα που διαπραγματεύομαι.

C. N.: Ασχοληθήκατε χρόνια με την γλυπτική και την κεραμική. Το θέμα σας ήταν η αιτία που αυτή τη φορά δουλέψατε με διαφορετικά υλικά;

Σ. Μ.: Ακριβώς. Δεν χρειαζόμουν άλλα υλικά. Θεώρησα ότι αυτός ήταν ο καλύτερος τρόπος για να πω αυτά που ήθελα να πω.

C. N.: Τα έργα σας σε αυτή τη σειρά δημιουργήθηκαν μέσα από την δική σας εμπειρία ως καπνίστρια. Τι είναι αυτό που σας άφησε τόσο η εμπειρία σας ως καπνίστρια όσο και η έκφραση της σε καλλιτεχνικό έργο;

Σ. Μ.: Η αλήθεια είναι ότι μέσα από αυτές τις διαδικασίες κατάφερα τα τελευταία χρόνια να καπνίζω κάτω από δέκα τσιγάρα την ημέρα.