Η έκθεση Steven Shearer: Sleep, Death’s Own Brother έχει ως αφετηρία το έργο Sleep II (2015), ένα μνημειώδες κολλάζ αποτελούμενο από χιλιάδες εικόνες που έχει βρει ο καλλιτέχνης σε αναζητήσεις του στο διαδίκτυο, όλες τους jpegs, που αναπαριστούν ανθρώπους που κοιμούνται. Το έργο, ένα εντυπωσιακό κατόρθωμα όπου ισορροπεί το χρώμα, η κλίμακα, η σύνθεση και η θεματική, είναι ένα εκτεταμένο μωσαϊκό που αποτυπώνει μια εκτενή γκάμα καταστάσεων ύπνου, από την ξεκούραση και την ηρεμία, την κωμική ελαφρότητα έως την έκσταση και το εντελώς μακάβριο. Ο τίτλος της έκθεσης προέρχεται από ένα στίχο από το επικό ποίημα Θεογονία του ποιητή του 8ου αιώνα π.Χ. Ησίοδου (“Επιβλαβής Νύχτα, καλυμμένη σε ένα πέπλο ομίχλης, κουβαλά στην αγκαλιά της τον Ύπνο, τον αδερφό του Θανάτου”), και περιστρέφεται γύρω από αυτή την άβολη εγγύτητα μεταξύ ύπνου και θανάτου, μια επαναλαμβανόμενη ιδέα στο έργο του Shearer. Σχεδιασμένη γύρω από το σημαντικό αριθμό έργων ζωγραφικής και έργων σε χαρτί του Steven Shearer που ανήκουν στη συλλογή Γιώργου Οικονόμου, η έκθεση Sleep, Death’s Own Brother προτείνει μια σε βάθος προσέγγιση του έργου του καλλιτέχνη, από την ανατρεπτική σκοπιά του άψυχου σώματος, που κάποιες φορές είναι πραγματικά νεκρό, ενώ άλλοτε απλώς μοιάζει νεκρό.
Ο Steven Shearer που έχει έδρα το Vancouver, έγινε γνωστός στις αρχές της δεκαετίας του 2000 με μια σειρά έργων ορμώμενων από την προσωπική του έλξη για την νεανική κουλτούρα της δεκαετίας του 70 και την προλεταριακή αισθητική του διεθνούς metal underground, τις οποίες ο καλλιτέχνης συνεχίζει να επιστρατεύει ως πηγές για εικονογραφικές αναφορές, όσο ελευθεριάζουσες κι αν είναι σε σχέση με τον κανόνα της ιστορίας της τέχνης. Ένα από τα πρώτα του έργα που περιλαμβάνεται στην έκθεση είναι το Man Sitting (2006), ενδεικτικό της στρατηγικής εικονοποίησης του καλλιτέχνη που δρα δια-χρονικά: πηγή του πίνακα είναι μια ασπρόμαυρη φωτογραφία με έντονο κόκκο ενός ημίγυμνου ντράμερ με μακριά μαλλιά πίσω από ντραμς, την οποία ο Shearer μεταμορφώνει σε ένα ιερατικό πορτρέτο ενός νέου σε περισυλλογή, καθισμένου σε ένα κλειστοφοβικό εσωτερικό χώρο με παραληρηματική ηχώ στον κόσμο του Edvard Munch. (Η ίδια αυτή θλίψη του Munch ενυπάρχει και στο πορτρέτο του The Sickly Fauve (2014).)
Οι συχνές αναφορές του Shearer σε μια γοτθική αισθητική της ύστερης μεσαιωνικής ζωγραφικής και εικαστικής γλώσσας των Μεγάλων Ζωγράφων του παρελθόντος αντανακλούν τις νοσηρές ενασχολήσεις της θεματικής του, όπως στο σχέδιο με στυλό Band (2004), το οποίο βασίζεται στο θρυλικό πορτρέτο του heavy metal συγκροτήματος Οbituary, στο οποίο τα μέλη του φαίνονται κρεμασμένοι από θηλιές. Το έργο Band παρουσιάζεται στην έκθεση δίπλα σε ένα άλλο μακάβριο αριστούργημα από τη Συλλογή Γιώργου Οικονόμου, την υδατογραφία του Rudolf Schlichter The Artist with Two Hanged Women (1924), ενώ αντίστοιχα ζοφερά έργα του Otto Dix, σύγχρονου του Schlichter, παρέχουν ένα ιστορικό υπόβαθρο. Ο θάνατος αποτελεί ούτως η άλλως ένα από τα διαχρονικά θέματα της ιστορίας της τέχνης.
Σε δύο από τους πιο φιλόδοξους πρόσφατους πίνακες του Shearer, το Atheist’s Commission (2018) and Potter (2021), αναφορές στο Χριστό μετριάζουν τις αναφορές στην ποπ κουλτούρα, θυμίζοντάς μας ότι η εγγύτητα μεταξύ ύπνου και θανάτου είναι μια από τις βασικές αρχές της ιστορίας του Χριστού. Από πού προκύπτει το πένθος στο προσκέφαλο του Ιησού στον πίνακα του Andrea Mantegna Lamentation over the Dead Christ (γύρω στα 1480): Η Παρθένα Μαρία και ο Αγιος Ιωάννης δε συνειδητοποιούν ότι Εκείνος μπορεί απλώς να κοιμάται;
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Στην είσοδο της έκθεσης, ένα πορτρέτο μικρής κλίμακας σε κόκκινους τόνους, με τίτλο The Green Collector (2021), ο εικονιζόμενος συλλέκτης κρατά ένα μικροσκοπικό μπλε αγαλματίδιο και καλωσορίζει το θεατή στον κόσμο του Shearer. Όντας πλέον μέσα σε αυτόν, η υποβολή του “Ύπνου” μαγεύει- και ταυτόχρονα η τρομακτική δύναμη της τέχνης δίνει ζωή στα άψυχα.
Την έκθεση επιμελήθηκε ο Dieter Roelstraete σε στενή συνεργασία με τον καλλιτέχνη και την Skarlet Smatana, Διευθύντρια της Συλλογής Γιώργου Οικονόμου. Μια έκδοση με κείμενα του Roelstraete, του Nicholas Cullinan και της Silvia Montiglio συνοδεύει την έκθεση.
Κεντρική φωτογραφία θέματος: Steven Shearer, Sleep II (detail), 2015. | Ink on canvas, 112 ½ Χ 272 inches (286 Χ 691 cm) © Steven Shearer / Courtesy Galerie Eva | Presenhuber and David Zwirner Gallery