Στις όψεις και λατρείες της Αφροδίτης με οδηγό τη Σαπφώ, η Άννα Γρίβα χαρίζει στο κοινό ένα σπουδαίο πόνημα

Αφροδίτη, ένα όνομα που δεν παύει να έχει γλυκιά γεύση στο στόμα μας, μια θεά συνυφασμένη με την ομορφιά, τον έρωτα άρα και τη ζωή, την εξέλιξη, μια θεά που εμπνέει και λειτουργεί θεραπευτικά για όλους τους ανθρώπους πολλώ δε μάλλον για τους ποιητές, τους ζωγράφους και όλους εκείνους τους δημιουργούς που έσπευσαν δικαίως να την υμνήσουν, να την τιμήσουν, να την εκθειάσουν μέσα στους αιώνες. Η Αφροδίτη της μυθολογίας μας προερχόμενη από ανατολίτικες θρησκείες δεν έπαψε ποτέ να συναρπάζει και να συγκινεί, να προσφέρει καταφύγιο αλλά συνάμα να προκαλεί και καταστροφές για αυτούς που δεν την σέβονται και δεν την υπολήπτονται. Είναι ένα πρόσωπο φανταστικό αλλά και ένα πρόσωπο πέρα για πέρα λυτρωτικό, σαν τους Αγίους του σήμερα που δεν έχουμε γνωρίσει και όμως τους επικαλούμαστε.

Σε συνδυασμό με τη Δήμητρα είναι αυτή που χαρίζει στην πλάση την αναγέννηση και την γονιμότητα. Και δεν είναι καθόλου τυχαίο άλλωστε πως τόσο η ίδια όσο και ο μύθος της ζουν μέχρι και σήμερα, καθώς η ανάδυσή της μέσα από τους αφρούς της θάλασσας, όπως θέλει ο μύθος, καθώς και η αύρα της έχουν επηρεάσει πλήθος καλλιτεχνών όπως ο Μποτιτσέλι, ο Τιτσιάνο, ο Ρούμπενς. Γλύπτες, ποιητές, συγγραφείς, ζωγράφοι και τόσοι άλλοι επιφανείς δημιουργοί ανά τους αιώνες την έχουν περιγράψει, αναπαραστήσει και απεικονίσει στα θεσπέσια έργα τους. Η Αφροδίτη δεν θα μπορούσε να λείψει από το έργο της σπουδαίας λυρικής ποιήτριας Σαπφούς που την μνημονεύει και την επικαλείται για δικούς της χαμένους έρωτες και για δικούς της λόγους, είναι η δική της Αφροδίτη που ξεδιπλώνεται μέσα από τα εξαίσια ποιήματά της. Η Σαπφώ εμπνέεται από το πνεύμα και την παρουσία της Αφροδίτης καθώς τα αρχαϊκά χρόνια, κατά τα οποία ζει η Σαπφώ είναι η περίοδος ακμής της λατρείας της θεάς, μιας θεάς που είναι προστάτιδα και τιμωρήτρια.

Η Αφροδίτη στο έργο και την ποίηση της Σαπφούς αποκαλύπτεται μέσα σε όλο της το μεγαλείο

Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν πολλούς λόγους να ανατρέξουν στην άνωθεν εξήγηση των όσων τους συνέβαιναν και έτσι έπλασαν τους θεούς, τους ημίθεους και όλες τις ιστορίες των μύθων, ιστοριών δηλαδή που οι άνθρωποι έχουν ανάγκη να αφηγούνται για να εξηγούν τα πολλές φορές ανεξήγητα και δυσερμήνευτα. Η ελληνική μυθολογία είναι “προϊόν” δύο βασικών λόγων που αξίζει να αναφερθούν. Ο πρώτος λόγος είναι πως οι αρχαίοι Έλληνες, όντας ένας λαός με πληθώρα εμπορικών συναλλαγών στην ευρύτερη περιοχή και πάντα ανοιχτοί και φιλικοί σε φροντίδα των ξένων επισκεπτών που έρχονταν σε διάφορες ελληνικές πόλεις ήρθαν σε επαφή με πολλούς λαούς κυρίως στην Μεσόγειο, την θάλασσα μας όπως συνηθίζει να λέγεται. Αφενός λοιπόν επηρεασμένοι από τα ταξίδια τους ίσως να γνώρισαν την πανίσχυρη μυθολογία των αρχαίων Αιγυπτίων και να άντλησαν από εκεί στοιχεία για το “χτίσιμο” ενός δικού τους μυθικού κόσμου όπως εμείς τον γνωρίζουμε σήμερα μέσα από τα βιβλία και θαμπωνόμαστε από την ομορφιά του.

Ο δεύτερος λόγος ενδεχομένως να είναι το γεγονός πως οι ίδιοι αντιμετώπιζαν καθημερινά χίλια δύο προβλήματα, αναζητούσαν απαντήσεις σε καίριες ερωτήσεις της ζωής τους, σε φαινόμενα που οι ίδιοι δεν ήταν σε θέση να αποκρυπτογραφήσουν. Είναι η γη επίπεδη ή όχι; Είναι ο κόσμος αυτός που ξέρουμε ή υπάρχει και κάτι πέρα από αυτό που βλέπουμε γύρω μας; Γιατί η γη φέτος δεν έδωσε τους καρπούς που έδωσε τον προηγούμενο χρόνο; Σε τι οφείλεται η καταστροφή συνέπεια μιας καταιγίδας ισχυρής και πως μπορούμε να φυλαχτούμε; Αυτά τα απλά αλλά και πιο περίπλοκα ερωτήματα απασχολούσαν κάθε άνθρωπο ανάλογα με την τάξη του και βέβαια τους φιλοσόφους. Η Σαπφώ δεν είναι απλώς μια ποιήτρια και μια καλή διαχειρίστρια του λόγου, είναι ένα ανώτερο πνεύμα με πλείστες ανησυχίες, με μια δυνατότητα έκφρασης εκθαμβωτική που, με όπλο της την Αφροδίτη, ξεδιπλώνει την ποιητική της δεξιοτεχνία και δείχνει στους σύγχρονούς της κρυμμένες πτυχές της θεάς μέσα από την εξυμνητική της ποίηση.

Το πόνημα αυτό δια χειρός Άννας Γρίβα, στην οποία αξίζουν πολλά συγχαρητήρια που έφερε εις πέρας μια τόσο άρτια και διαφωτιστική μελέτη, είναι αφιερωμένο σε μια παντοδύναμη και κυρίαρχη θεά, κάτοικο Ολύμπου, την επονομαζόμενη και θεά της ομορφιάς αλλά της κοινωνίας και της ενότητας μέσω της ερωτικής σύνδεσης. Πρόκειται για μια εμπεριστατωμένη μελέτη όπου διαβάζουμε και μαθαίνουμε για την επιρροή της θεάς στο έργο της ποιήτριας, μιας ποιήτριας λόγιας και εμπνευσμένης που κατανοεί τον ρόλο της Αφροδίτης και ξετυλίγει το κουβάρι αυτής της παρουσίας της στο πλούσιο έργο της, ένα έργο ποιητικό που είναι διαχρονικό, ζωντανό και επίκαιρο.

Πρόκειται για μια εξαιρετική μελέτη που μας αναλύει το θέμα Αφροδίτη μέσα από τα μάτια μιας ιδιαίτερης γυναίκας. Η ίδια η συγγραφέας γράφει χαρακτηριστικά: “Η Σαπφώ βλέπει την αγαπημένη της θεά, στα ποιήματα που σχετίζονται με τον Χάραξο, ως εκείνη που σώζει, αποκαλύπτοντας τον πραγματικό έρωτα και απομακρύνοντας κάθε άλλο ψευδεπίγραφο πάθος… Η Σαπφώ δηλώνει πως η Αφροδίτη μπορεί να γίνει ανελέητη προς τη Δωρίχα, η οποία καυχιέται για έναν έρωτα που δεν είναι αληθινός, διαπράττοντας έτσι μια ύβρη προς τη θεά του έρωτα”. Προφανώς και η Αφροδίτη ανήκει σε εκείνο το φανταστικό πλέγμα που οι άνθρωποι επινόησαν για να έχουν ένα σημείο αναφοράς και έναν οδηγό προσανατολισμού στη ζωή τους και η Αφροδίτη είναι η ιέρεια του έρωτα από τον οποίο κανείς μας δεν μπορεί να ξεφύγει.

Αποσπάσματα από το βιβλίο:

«Η θεϊκή δύναμη έχει μια ποιότητα που μπορεί να αντιστραφεί πλήρως σε περίπτωση ύβρεως και από θετική επενέργεια να φέρει τελικά την καταστροφή»

«…η επιφάνεια της θεάς είναι πραγματική για τους παρευρισκόμενους, ο θρήνος αφορά έναν συνεχώς συντελούμενο θάνατο, που θα αναιρεθεί από τη συνεχώς συντελούμενη ανάσταση»

Διαβάστε επίσης: 

Αφροδίτες: Ένα βιβλίο για τις όψεις και τις λατρείες της θεάς από την Άννα Γρίβα