"Στον Βυσσινόκηπο", συναυλία και προβολή στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης

Το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης γιορτάζει τα Χριστούγεννα με κλασική μουσική και κλασικό κινηματογράφο! Σε συνέχεια των συναυλιών Μπαρόκ και των παραστάσεων για τον συνθέτη Claude Debussy, φέτος τα Χριστούγεννα στο Θέατρο του Ιδρύματος θα έχουν χαρακτήρα ρωσικό.

Τον κινηματογραφικό «Βυσσινόκηπο» του Μιχάλη Κακογιάννη -την πρώτη κινηματογραφική απόδοση του ομώνυμου θεατρικού έργου του Άντον Τσέχοφ- ντύνουν με μουσικές των Tchaikovsky, Prokofiev και Shostakovich η φλαουτίστα Ναταλία Γεράκη και ο πιανίστας Απόστολος Παληός. Χαρακτηριστικά αποσπάσματα της ταινίας εναλλάσσονται με μουσικά αριστουργήματα οδηγώντας τη βραδιά σε μια δραματική κορύφωση.

Ο «Βυσσινόκηπος» (Вишнёвый сад), το τελευταίο έργο του κορυφαίου Ρώσου συγγραφέα, γράφτηκε το 1903, στις αρχές ενός αιώνα που θα άλλαζε την πολιτικοκοινωνική φυσιογνωμία όχι μόνο της Ρωσίας αλλά και ολόκληρης της Ευρώπης. Το θεατρικό είναι εμπνευσμένο από μια εποχή κατά την οποία ο ρωσικός λαός -αν και θεωρητικά ελεύθερος αφού το 1861 είχε καταργηθεί η δουλοπαροικία- ζούσε ακόμα στη φτώχεια και την αμάθεια. Το έργο υπήρξε προφητικό, αφού προεικόνιζε την επερχόμενη ρώσικη επανάσταση του 1905 και 1917. Ο Τσέχοφ πραγματεύτηκε την αδυναμία των αριστοκρατών να δεχτούν πως η Ρωσία μεταμορφώνεται, πως νέα κοινωνικά στρώματα έρχονται στο προσκήνιο. Η καταστροφή του βυσσινόκηπου -κτήμα οικογένειας αριστοκρατών- ήταν το σύμβολο του παλαιού κόσμο που κατέρρεε. Ο Τσέχοφ οραματίστηκε τον «Βυσσινόκηπό» του ως κωμωδία, αλλά στο θέατρο Τέχνης της Μόσχας, όπου πρωτοπαρουσιάστηκε το έργο, ο Στανισλάφσκι το σκηνοθέτησε ως δράμα. Η δυσαρέσκεια του συγγραφέα ήταν έκδηλη, αφού είχε σχεδιάσει τα πρόσωπα του έργου «κωμικά». Ωστόσο, αυτά φαντάζουν συγχρόνως και τόσο «τραγικά» μέσα από τις αντιθέσεις και τις συγκρούσεις τους…

Ο «Βυσσινόκηπος», η τελευταία από τις 15 κινηματογραφικές ταινίες του Μιχάλη Κακογιάννη, γυρίστηκε το 1999, στα τέλη ενός αιώνα που ολοκλήρωνε τον ιστορικό απολογισμό του. Ήταν η πρώτη φορά παγκοσμίως που το θεατρικό έργο «μεταφέρθηκε» στη μεγάλη οθόνη. Βασισμένος σε δική του μετάφραση, ο μεγάλος σκηνοθέτης συγκρότησε ένα δυνατό επιτελείο ηθοποιών -Σάρλοτ Ράμπλινγκ (Λιουμπόφ), Άλαν Μπέιτς (Γκάγεφ), ‘Οουεν Τιλ (Λοπάχιν), Κάτριν Κάρτλιτζ (Βάρια)- και απέδωσε μοναδικά το κλασικό έργο του Τσέχοφ. «Πρόκειται για την καλύτερη μεταφορά Τσέχοφ στην οθόνη» δήλωσε ο Άλεκ Γκίνες όταν διάβασε το σενάριο που του είχε προταθεί για να παίξει (αλλά η υγεία του δεν του το επέτρεψε).

Ο Μιχάλης Κακογιάννης εμπιστεύτηκε τη μουσική επένδυση της ταινίας στον φημισμένο Ρώσο πιανίστα και μαέστρο Βλαντιμίρ Ασκενάζι, που ηχογράφησε -ειδικά για τον «Βυσσινόκηπο»– έργα Τσαϊκόφσκι στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Ο σκηνοθέτης δικαιώθηκε για την εμπιστοσύνη του στον Ασκενάζι (ο Μιχάλης Κακογιάννης είχε εξάλλου σπουδαία μουσική παιδεία, στα νιάτα του -προτού στραφεί στην ηθοποιία και τη σκηνοθεσία- υπήρξε τενόρος).

Στις υπέροχες μουσικές του Τσαϊκόφσκι που συμπρωταγωνιστούν στην ταινία θα μπορούσαν να προστεθούν κι άλλες που να αποδίδουν επίσης εξαίσια την ατμόσφαιρα της εποχής. Αυτή η σκέψη ενέπνευσε το μουσικό πρόγραμμα που θα συνοδεύει την προβολή σκηνών της ταινίας στις 28 Δεκεμβρίου 2016.

Σε αυτό η Ναταλία Γεράκη (φλάουτο) και ο Απόστολος Παληός (πιάνο) συμπεριέλαβαν και άλλα έργα του ρομαντικού Ρώσου συνθέτη, αλλά και μεταγενέστερες συνθέσεις των Prokofiev και Shostakovich που συμβολίζουν τη νέα εποχή που ακολούθησε την κατάρρευση του παλαιού κόσμου.

Πρόγραμμα

Έργα για Φλάουτο & Πιάνο σε εναλλαγή με σκηνές της ταινίας

PIOTR ILICH TCHAIKOVSKY (1840-1893)
Άρια του Λένσκι από την όπερα “Ευγένιος Ονιέγκιν” έργο 24, 1879
Οι Εποχές έργο 37a, 1875/6
– Μάρτιος: τραγούδι κορυδαλλού
– Ιούνιος: βαρκαρόλα
– Οκτώβριος: τραγούδι φθινοπώρου
– Δεκέμβριος: Χριστούγεννα
Μελωδία από το έργο “Ανάμνηση ενός τόπου αγαπημένου” έργο 42, 1878
Συναισθηματικό Βαλς από τα “6 κομμάτια” έργο 51, 1882

SERGEI PROKOFIEV (1891-1953)
Σονάτα αρ.2, op.94 για πιάνο & φλάουτο, 1943
Andante (3ο μέρος) & Allegro con brio (4ο μέρος)

DMITRI SHOSTAKOVICH (1906-1975)
Φανταστικός Χορός αρ.1 έργο 5, 1922
Marsch-Allegretto

Περίληψη έργου

Παρίσι, 1900. Η Άνια, η δεκαεξάχρονη κόρη της Ρωσίδας αριστοκράτισσας Λιουμπόφ Αντρέγεβνα Ρανιέφσκι, φτάνει στη γαλλική πρωτεύουσα μαζί με τη Σαρλότα, την χωρίς λάμψη και ευτυχία κουβερνάντα της. Σκοπεύει να συνοδεύσει την εύθραυστη και σαγηνευτική μητέρα της πίσω στη Ρωσία. Πέντε χρόνια πριν, όταν ο μικρός της γιος πνίγηκε στη λίμνη, η Λιουμπόφ εγκατέλειψε το πατρικό της κτήμα, το φημισμένο για τον μοναδικό Βυσσινόκηπό του, και εγκαταστάθηκε στη Γαλλία με τον εραστή της, ο οποίος την εγκατέλειψε αφού σπατάλησε όλες τις οικονομίες της. Επιστρέφοντας στο πατρικό βρίσκουν τον Βυσσινόκηπο να ανθίζει, σε αντίθεση με τα κατεστραμμένα οικονομικά τους. Η Λιουμπόφ ξανανταμώνει με τον αδελφό της Γκάγιεφ, έναν χαριτωμένο αργόσχολο που τον φροντίζει ο υπέργηρος και κουφός υπηρέτης Φιρς. Αδυνατώντας να βρει τα χρήματα για την αποπληρωμή των χρεών, ο Γκάγιεφ έχει αφήσει τα πρακτικά ζητήματα και τα προβλήματα στα χέρια της Βάρια, θετής κόρης της Λιουμπόφ. Η Βάρια που εμφανίζει συμπτώματα γεροντοκόρης, καλοβλέπει ένα νεόπλουτο έμπορα, τον Λοπάχιν, του οποίου ο πατέρας ήταν κολίγος στο κτήμα των Ρανιέφσκι. Ο Λοπάχιν ξέρει να κερδίζει χρήματα, αλλά είναι ένας κομπλεξικός αγροίκος που δεν καταφέρνει να ζητήσει σε γάμο τη Βάρια. Προκειμένου να σωθούν από την οικονομική καταστροφή ο Λοπάχιν προτείνει στους Ρανιέφσκι να τεμαχίσουν το Βυσσινόκηπο σε οικόπεδα και να τα πουλήσουν ως παραθεριστικά καταλύματα. Οι Ρανιέφσκι δεν θα καταφέρουν τελικά να σώσουν το πατρικό τους. Ο Βυσσινόκηπος ξεπουλιέται σε πληστιριασμό στον Λοπάχιν και ξυλοκόποι εισβάλλουν στο κτήμα με τα τσεκούρια τους για να κόψουν τα δέντρα. Η οικογένεια εγκαταλείπει το κτήμα λησμονώντας μέσα στο έρημο μέγαρο τον γέρο-Φιρς. Το έργο ολοκληρώνεται με έναν σπαρακτικό μονόλογο του γερο-υπηρέτη: «πέρασε η ζωή, πάει… σαν να μην την έζησα… δεν έχεις πια δύναμη… τίποτα δεν σ’ απέμεινε…».

Παραγωγή σε συνεργασία με: Όπερες των Ζητιάνων

Βιογραφικά

Ναταλία Γεράκη
www.nataliagerakis.com

Ελληνίδα φλαουτίστα με διεθνή παρουσία. Έχει ως βάσεις της καλλιτεχνικής της δραστηριότητας τη Στουτγάρδη και την Αθήνα. Εμφανίζεται ως σολίστ, μουσικός Ορχήστρας και Δωματίου σε σημαντικές αίθουσες και φεστιβάλ σε ολόκληρη τη Γερμανία και την Ελλάδα, σε πολλές χώρες της Ευρώπης, σε Ασία, Αφρική και Ν.Αμερική. Είναι τακτικά προσκεκλημένη καθηγήτρια σε διεθνή σεμινάρια (Springiersbacher Sommerkurse/Γερμανία, Adams Flute Festival/Ολλανδία, International Forum for Flute & Piano/Λουξεμβούργο, Semaine de la Francophonie Lusaka/Ζάμπια, Universidad Mayor Santiago/Χιλή κ.ά.). Ακόμα διδάσκει Μεθoδολογία Φλάουτου στο Κρατικό Πανεπιστήμιο (Ακαδημία) Μουσικής & Παραστατικών Τεχνών της Στουτγάρδης. Ως μουσικός ορχήστρας συνεργάστηκε μεταξύ άλλων με τις Württembergisches Kammerorchester Heilbronn, Staatsoper Stuttgart (Kammertheater), Καμεράτα/Armonia Atenea και διατέλεσε κορυφαία Α’ της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης. Ως σολίστ έπαιξε με τις Bosch Sinfonie-Orchester Stuttgart, ΚΟΘ, Sinfonietta-Ορχήστρα Δωματίου Χανίων, Αθηναϊκή Συμφωνική Ορχήστρα Νέων, Ορχήστρα του Universidad Mayor Santiago/Χιλή κ.ά. Μουσική σπούδασε στο Παρίσι (Conservatoire Municipal Nadia & Lili Boulanger, Δίπλωμα φλάουτου με το Α΄βραβείο της πόλης του Παρισιού) και τη Στουτγάρδη (μεταπτυχιακό στο Κρατικό Πανεπιστήμιο Μουσικής & Παραστατικών Τεχνών της Στουτγάρδης, τάξη Prof. Jean-Claude Gérard) με υποτροφία του ΙΚΥ.

Απόστολος Παληός
www.apostolos-palios.com

Ο σολίστ Απόστολος Παληός χαρακτηρίστηκε ως «καταπληκτικός πιανίστας» (Κυπριανός Κατσαρής) και «ασυνήθιστα χαρισματικός, επικοινωνιακός και αφοσιωμένος μουσικός, με ιδιαίτερη λεπτότητα και εκφραστικότητα» (Yonty Solomon). Είναι απόφοιτος των Ανωτάτων Μουσικών Ακαδημιών Βερολίνου και Λειψίας, αριστούχος διδάκτορας του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του ΕKΠΑ, ενώ μαθήτευσε κοντά σε σημαντικές μουσικές προσωπικότητες (Ciccolini, Perahia, Solomon, Szidon, Κατσαρής, Χατζηνίκος). Υπήρξε υπότροφος πολλών Ιδρυμάτων (ΙΚΥ, Ίδρυμα Ι.Φ.Κωστόπουλου, Friedrich Ebert Stiftung, Κρατίδιο Σαξονίας) και βραβευθείς σε διαγωνισμούς πιάνου και μουσικής δωματίου σε Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία και Ελλάδα. Έλαβε τον έπαινο της Ακαδημίας Αθηνών, το Βραβείο Gina Bachauer του Ιδρύματος World in Harmony και διακρίσεις από την Ένωση Ελλήνων Κριτικών Θεάτρου και Μουσικής. Ως σολίστ εμφανίστηκε σε σημαντικά φεστιβάλ στην Ελλάδα και το εξωτερικό και σε μερικές από τις σπουδαιότερες αίθουσες συναυλιών (Philharmonie Βερολίνου, Κοnzerthaus Βιέννης, Carnegie Hall Ν.Υόρκης, Φιλαρμονική Όσλο, Auditorio de Falla Γρανάδας, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών). Έχει συμπράξει επανειλημμένα με όλες τις ελληνικές ορχήστρες και σημαντικές του εξωτερικού, πραγματοποίησε πολλές πρώτες παγκόσμιες εκτελέσεις έργων και ηχογράφησε μεταξύ άλλων για την εταιρεία Naxos. Διετέλεσε λέκτορας πιάνου στο Τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας.