Ο Στράτος Τζώρτζογλου μιλάει για τους προβληματισμούς που προκύπτουν από την παράσταση Πεινάει κανείς?. Εξηγεί γιατί ο εγωισμός όταν γίνει από υπηρέτης, το αφεντικό πεινάει συνεχώς και τρέφεται από την δυστυχία, όχι την ευτυχία του άλλου. Επισημαίνει ότι η κακή χρήση της σκέψης μας μπλοκάρει σωματικά προκαλώντας ασθένειες …
Συνέντευξη στην Λίλιαν Αλεξάκου
Λίλιαν Αλεξάκου: Ποιο είναι το κεντρικό θέμα της παράστασης πεινάει κανείς;
Στράτος Τζώρτζογλου: Η παράσταση πεινάει κανείς είναι πάνω στο κεντρικό πρόβλημα του σύγχρονου ανθρώπου, κυρίως τα τελευταία δέκα χρόνια αν και δεν είναι μόνον τώρα, αυτό ήταν πάντα το πρόβλημα νομίζω. Απλώς τώρα εκδηλώνει σε μεγάλη κλίμακα το τρομερό της πρόσωπο αυτή η ασθένεια που λέγεται εγωισμός. Κάποτε ο εγωισμός οδηγούσε σε πόλεμο με όπλα, στην αρχή ήταν τα ακόντια, τα βέλη, μετά τα αεροπλάνα, η πυρηνική καταστροφή Τώρα ο πόλεμος είναι διαφορετικός, κάτι ακόμα πιο χειρότερο είναι οικονομικός δηλαδή δεν συμφέρει να πεθαίνει ο κόσμος από όπλα οπότε τι κάνουν, τους χρεώνουν όλους.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Η παράσταση μας μιλάει για την αδυναμία των ανθρώπων να είναι ελεύθεροι, γιατί όταν είσαι πραγματικά ελεύθερος δεν στηρίζεις την ευτυχία σου στη δόξα, στα χρήματα στο να κατέχεις κάποιον, στο να προσπαθείς να βρεις την ευτυχία μέσα από την κακή χρήση του σεξ, τα ναρκωτικά. Όλα τα πράγματα είναι ενέργειες, όπως ο κεραυνός, ο ήλιος μπορεί να δίνει ενέργεια φως στην ανθρωπότητα αλλά την ίδια στιγμή μπορεί να σκοτώσεις ή να σκοτωθείς αν τον πιάσεις με γυμνά χέρια ή τον στείλεις κάπου. Τίποτα δεν είναι καλό ή κακό ή χρήση τους τα κάνει καλά ή κακά. Η κακή χρήση της αγάπης χωρίς υπευθυνότητα, αγάπη χωρίς συμπόνια, αγάπη χωρίς γενναιοδωρία, αγάπη χωρίς ταπεινότητα, είναι αγάπη εγωιστική. Οπότε γίνεται μια καταστροφική δύναμη η αγάπη όταν χρησιμοποιηθεί αρνητικά. Το ίδιο συμβαίνει με το σεξ, τα χρήματα, τη δόξα, με τα φάρμακα. Τα φάρμακα τα παίρνεις για να θεραπευθείς ή γίνεσαι ναρκομανής.
Λ. Α.: Το έργο ασχολείται με τον κανιβαλισμό;
Σ. Τ.: Το έργο είναι γύρω από τους προβληματισμούς για τον κανιβαλισμό στο σέξ, στα χρήματα, στην πολιτική, στην θρησκεία. Τον κανιβαλισμό με την μεταφορική του έννοια. Κάποτε οι άνθρωποι τρώγανε νεκρούς ή ζωντανούς ανθρώπους για να πάρουν κάποια κομμάτια της ψυχής του ανθρώπου λίγο πρίν πεθάνει. Τον σφάζανε και την τελευταία στιγμή του παίρνανε και τις ενέργειες, αυτό συμβαίνει για να πάρει κανείς δύναμη. Εκεί έγκειται ο κανιβαλισμός, ότι τρώγοντας τον άλλον παίρνεις τις ιδιότητες και την δύναμη του. Αυτό λοιπόν μεταφορικά δηλαδή πρακτικά στη ζωή μας το κάνουμε.
Έχουμε έναν άνθρωπο λέμε ότι τον αγαπάμε λέμε ότι τον έχουμε ανάγκη , γινόμαστε θύτες και θύματα και δημιουργείται ένα είδος κανιβαλικής σχέσης που προσπαθείς μέσα από την δυστυχία του άλλου τελικά όχι μέσα από την ευτυχία του, γιατί τον έχεις φυλακισμένο στη σχέση, να του πάρεις την προσοχή του. Παίρνοντας του την προσοχή, του παίρνεις και την δύναμη του. Εσύ αισθάνεσαι καλά, βέβαια την χρησιμοποιείς κοντοπρόθεσμα για να αντλήσεις ευτυχία εκείνα τα δευτερόλεπτα. Είναι όπως τα ναρκωτικά όλα αυτά τα πράγματα τα χρήματα, η δόξα, η κακή χρήση του σέξ, του έρωτα σου δίνουν ευτυχία, ικανοποιείται το εγώ σου για πολύ λίγο, αλλά είναι σαν την λερναία ύδρα πεινάει. Κόβεις το ένα κεφάλι βγαίνουν δύο οπότε ποτέ δεν είσαι ευτυχισμένος και τελικά αν ρίξεις μια ματιά στη ζωή σου έχεις δημιουργήσει χιλιάδες θύματα άθελα σου. Είμαστε θύτες και θύματα του εαυτού μας ,κοιτάμε να πάρουμε δύναμη ή ενέργεια κοντοπρόθεσμα. Αντί να είμαστε ελεύθεροι και να νοιώσουμε ολοκλήρωση μέσα από τον ίδιο μας τον εαυτό. Το πρόβλημα δεν είναι ότι οι άνθρωποι το κάνουν αυτό απλώς δεν έχουν συνειδητοποιήσει ότι το κάνουν.
Λ. Α.: Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε την σχέση μας με το εγώ μας;
Σ. Τ.: Όλες οι μεγάλες θρησκείες, τα πνευματικά μονοπάτια μιλάνε για σχέσεις «εγώ». Σου λένε πρώτα απ’ όλα εξαφάνισε το εγώ σου, προσπάθησε να έχεις αγάπη χωρίς όρια και χωρίς όρους. Γίνε ταπεινός. Όλα αυτά αν δεν τα μεταφράσεις σωστά, δεν εξυπηρετούν κανέναν άλλον, παρά να ταΐζεις τα μαγαζιά που λέγονται εκκλησίες. Γιατί όλα αυτά ξεκινήσανε αγνά από τους ιδρυτές ακόμα και στην ψυχανάλυση που σου λένε πράγματα , το ζητούμενο είναι τι εφαρμογή κάνεις σε αυτά τα θέματα. Όλες οι μορφές τέχνης είτε λέγεται Σαίξπηρ, Ιψεν, Τσέχωφ, οι Αρχαίοι τραγικοί, είτε λέγεται ποίηση, μουσική, ζωγραφική ποιο σκοπό έχουν; Να απελευθερώσουν τον άνθρωπο από τις φοβίες, τους φόβους τις εμμονές και να τον καταστήσουν ανθρώπινο όν με όλη τη σημασία της λέξης άνθρωπος δηλαδή ελεύθερος κατ’ εικόνα και ομοίωση του Θεού. Ο Θεός δεν έχει ανάγκη ούτε τα χρήματα, ούτε τη δόξα, ούτε να τον αγαπάμε.
Αν υποθέσουμε πως υπάρχει Θεός αυτό που λέμε στην Χριστιανική ορθοδοξία ο ζωντανός Χριστός μέσα στον καθένα, σε κάνει τόσο ελεύθερο και δυνατό που το μυαλό σου δεν υπόκειται στο εγώ σου. Τα εγώ είναι η συμπεριφορά που μαθαίνεις πώς να επιβιώνεις, είναι καλό για επιβίωση αλλά όχι για να ζήσεις. Το εγώ σε προστατεύει να μην βάλεις το χέρι στην πρίζα με βρεγμένα δάχτυλα στην πρίζα και πάθεις ηλεκτροπληξία αλλά είναι υπηρέτης όμως με κανέναν τρόπο δεν πρέπει να γίνει κύριος και αφεντικό. Οι άνθρωποι νοιώθουν έναν υποσυνείδητο φόβο ότι δεν μπορούν να επιβιώσουν, οπότε συσσωρεύουν χρήματα για τον εαυτό τους και πολλές φορές ενάντια στον ίδιο τους τον εαυτό.
Λ. Α.: Γίνεται αρρώστια ο φόβος της επιβίωσης;
Σ. Τ.: Το άγχος είναι η μεγαλύτερη μορφή αρρώστιας και η βασική αρχή του καρκίτη. Έχουμε γεμίσει την ζωή μας με αρρώστιες συναισθηματικές σωματικές. Το όριο θνησιμότητας έχει φτάσει πολύ χαμηλά, οι άνθρωποι είναι ζήτημα αν θα φτάσουν 40-50 χρονών με τόσες αρρώστιες που υπάρχουν. Οι σωματικές αρρώστιες είναι μπλοκαρίσματα που ξεκινάνε από την κακή χρήση της σκέψης
Λ. Α.: Η κακή χρήση του τρόπου που σκεφτόμαστε μας μπλοκάρει;
Σ. Τ.: Κακή χρήση της σκέψης σημαίνει ότι δεν έχουμε συνειδητοποιήσει την πνευματικότητα που υπάρχει σε όλους μας. Εάν αυτή ξεμπλοκάρουμε και ζούμε με τους άλλους και για τους άλλους δηλαδή δίνουμε μόνον χωρίς να προσδοκάμε να πάρουμε κάτι. Στο δόσιμο κρύβεται η ευτυχία , εκεί είναι η αληθινή δύναμη, εκεί δείχνεις ότι δεν φοβάσαι. Τότε όλη η ζωή απελευθερώνεται, ξεμπλοκάρουν όλα και γλυτώνεις τις σωματικές ασθένειες. Το 80% των ασθενειών ξεκινάνε από την κακή χρήση της σκέψης, το έχει παραδεχτεί επίσημα και η επιστήμη. Η ζωή είναι ένας αγώνας για επιβίωση με εμπόδια αλλά εμείς είμαστε υπεύθυνοι για τα εμπόδια που έχουν δημιουργηθεί, δεν έρχονται κατά τύχη. Απλώς είναι αλυσιδωτές αντιδράσεις σαν το ντόμινο. Κάνεις μια κίνηση αλλά δεν ξέρεις τι θα επακολουθήσει δεν είμαστε λοιπόν πλήρως συνειδητοί άνθρωποι.
Λ. Α.: Φταίει η ανευθυνότητα για τα εμπόδια που συναντάμε;
Σ. Τ.: Η μεγαλύτερη αρρώστια είναι ότι κανείς δεν είναι υπεύθυνος, η κοινωνία φταίει, η κατάσταση η οικονομική φταίει, φταίνε πάντα οι άλλοι. Κανείς δεν παίρνει την κατάσταση στα χέρια του και να πει. Για ότι μου συμβαίνει υπεύθυνος είμαι εγώ. Χωρίς αυτό να σε κάνει αδύναμο, ούτε μίζερο και κυρίως καθόλου ενοχικό. Δεν πρέπει να νοιώθεις ενοχή απλώς πρέπει να πάρεις τα πράγματα στα χέρια σου και να κοιτάξεις βήμα βήμα να κατανοήσεις τι αποτέλεσμα θα φέρουν στην ζωή σου, οι σκέψεις σου, τα συναισθήματα σου και οι πράξεις σου. Οτιδήποτε δεν λειτουργεί το αλλάζεις. Όπως ένα φαγητό ,μπορεί να φτιάξεις το παστίτσιο στους 300 βαθμούς και να το κάψεις. Κάποια στιγμή θα κατανοήσεις ότι χρειάζεται να μπαίνει στο φούρνο στους 120 βαθμούς για μισή ώρα. Μπορεί κάποια υλικά στο φαγητό να μην κολλάνε μεταξύ τους. Η ζωή μας είναι μια θαυμάσια μαγειρική.
Λ. Α.: Τι ρόλο παίζετε στην παράσταση Πεινάει κανείς;
Σ. Τ.: Είμαι κάτι μεταξύ αγγέλου και δαίμονα, είμαι το υποσυνείδητο των ηρώων. Το κεντρικό πρόσωπο είναι ένας καθρέφτης, είμαι ένας κινούμενος καθρέφτης, δείχνω στον καθένα τις αρετές του, τα ελαττώματα του, πράγματα που λειτουργούν ή δεν λειτουργούν Γίνομαι λύκος, γιατί ο κάθε άνθρωπος κρύβει ένα λυκάνθρωπο μέσα του, όχι πάντα και όχι σε όλη την διάρκεια της ζωής, αλλά υπάρχουν στιγμές που γινόμαστε λυκάνθρωποι. Γίνομαι παλιάτσος, γίνομαι vampire, γίνομαι κλόουν, γίνομαι παιδί, γίνομαι γυναίκα. Μεταμορφώνομαι συνεχώς στη σκηνή και κάποια στιγμή εμφανίζομαι ως αποτυχημένος ηθοποιός που κατέληξε στο Σύνταγμα να είναι ένας βαμμένος κλόουν με αργές κινήσεις και παίζει το ακορντεόν δίπλα του. Κάποια στιγμή μιλάει αυτός ο ήρωας πως κανιβαλίστηκε στη ζωή του από την μαμά του, την γιαγιά του, την θεία του, τις ξαδέλφες του, που του φουσκώσανε το εγώ. Νόμιζε ότι με τις σεξουαλικές ικανότητες θα κατακτήσει όλο τον κόσμο, θα γίνει σπουδαίος ηθοποιός και τελικά το μόνο που κατάφερε ήταν να καταλήξει εκεί. Και συνειδητοποιεί ότι το μόνο φάρμακο που υπάρχει είναι η αγάπη, αυτό δίνει στον κόσμο και αυτό εισπράττει, αγάπη ανθρώπους.
Λ. Α.: Έχετε φιλοξενούμενους στο τέλος;
Σ. Τ.: Στο τέλος της παράστασης φέρνουμε ανθρώπους να μιλήσουν αν έχουν κανιβαλίσει οι ίδιοι άλλους ή αν έχουν κανιβαλιστεί από άλλους. Δέχτηκαν να μιλήσουν η Δήμητρα Λιάννη, ο Μαμαλάκης ως μάγειρας, η Λια Βισση ως τραγουδίστρια. Προσπαθούμε να φέρουμε γιατρούς δικηγόρους, ο οποιοσδήποτε απλός άνθρωπος μπορεί μετά το τέλος της παράστασης να σηκωθεί και να πεί μια δική του ιστορία γύρω από τον κανιβαλισμό ή την πείνα με την μεταφορική της πάντα έννοια.