H έκθεση Summer of Love στο Art Space Pythagorion δανείζεται τον τίτλο της από το κοινωνικό και πολιτιστικό φαινόμενο που συνέβη πριν πενήντα χρόνια, το καλοκαίρι του 1967. Αν και η χρονιά του 1968 περιβάλλεται ίσως από ακόμη μεγαλύτερο μύθο στην Ευρώπη, λόγω των φοιτητικών εξεγέρσεων στο Παρίσι και της Άνοιξης της Πράγας, το 1967 υπήρξε από πολλές απόψεις σημαντικότερη χρονιά γεωπολιτικά, πολιτιστικά και πνευματικά. Ήταν η χρονιά του Πολέμου των Έξι Ημερών, που άλλαξε οριστικά το τοπίο στη Μέση Ανατολή.
Στην Ελλάδα, ήταν η χρονιά που έφερε την Επταετία. Από ειρωνεία της τύχης, ήταν επίσης η χρονιά που το Ηνωμένο Βασίλειο υπέβαλε αίτηση για ένταξη στην ΕΟΚ. Στις Η.Π.Α., και σε ολόκληρο τον κόσμο, το 1967 έγιναν επίσης οι πρώτες μαζικές πολιτικές διαμαρτυρίες των νέων κατά του πολέμου στο Βιετνάμ. Η εκρηκτική άνθηση της μουσικής ποπ και των διαφόρων μορφών υποκουλτούρας υπήρξε άλλο ένα καθοριστικό χαρακτηριστικό του «Καλοκαιριού της Αγάπης».
Το 1967 υπήρξε επίσης έτος σημαντικής πνευματικής παραγωγής. Ο θεωρητικός Guy Debord δημοσίευε την Κοινωνία του Θεάματος, ενώ ο βέλγος φιλόσοφος και βασικό μέλος της Καταστασιακής Διεθνούς Raoul Vaneigem –που συμπεριλαμβάνεται στην έκθεση– δημοσίευε την Επανάσταση της καθημερινής ζωής.
Η έκθεση προτείνει μια σύγχρονη θεώρηση αυτής της σημαδιακής χρονιάς, με αφορμή την επέτειο των πενήντα χρόνων της, και φωτίζει εκ νέου μια εποχή που η έννοια της πολιτικής αλλά και της αγάπης είχαν μια πραγματική αίσθηση του επείγοντος, μια περίοδο πολιτικής ανυπακοής, αντι-αυταρχισμού, πολιτικής διαμαρτυρίας, των «παιδιών των λουλουδιών» και του «flower power». Επίσης, υφαίνει έναν ιστό από πολιτιστικά και ιστορικά σημεία αναφοράς, προκειμένου να συνδέσει ιδέες που αναπτύχθηκαν πριν από πενήντα χρόνια με το σημερινό σημείο καμπής στην Ευρώπη και να μας εμπνεύσει ίσως να οραματιστούμε μια διέξοδο από το σημερινό πολιτικό αδιέξοδο.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Η έκθεση Summer of Love ενθαρρύνει τον προβληματισμό σχετικά με τη δυνατότητα για συνέργεια της αγάπης και της πολιτικής, συνδέοντας το καλοκαίρι του 1967 με τον κόσμο το 2017, όπου η έννοια της αγάπης –τουλάχιστον στους πνευματικούς αλλά και τους πολιτικούς κύκλους– απορρίπτεται ως αφελής και υπερβολικά συναισθηματική. Η αγάπη είναι πράγματι μία από τις ισχυρότερες –και πιο πολυσύνθετες– δυνάμεις στην ανθρώπινη ζωή. Οι πιο ενδιαφέρουσες, ίσως, πρόσφατες αντιλήψεις υπέρ μιας διαφορετικής αντίληψης για την αγάπη προέρχονται από τον θεωρητικό της λογοτεχνίας και πολιτικό φιλόσοφο Michael Hardt (γενν. 1960) ο οποίος τάσσεται υπέρ μιας πολιτικής αντίληψης για την αγάπη.
Ο Χαρτ υποστηρίζει ότι η αγάπη πρέπει να διευρύνεται πέρα από τα όρια του ζευγαριού, της πυρηνικής οικογένειας, και τα ψυχαναλυτικά όρια της δυαδικής σχέσης ως μια δύναμη που συμβάλλει επίσης στη συγκρότηση της κοινότητας. Πιστώνει την αγάπη για τη «συλλογική μεταμόρφωση» που βιώνει κάποιος σε ορισμένες μορφές πολιτικής δράσης.
Ο Χαρτ υποστηρίζει μια μορφή αγάπης που δεν πηγάζει από την ταύτιση με κάποιον ή κάτι που είναι ίδιο με εμένα/εμάς, αλλά μια αγάπη «που λειτουργεί μέσα από το παιχνίδι των διαφορών, παρά από την εμμονή στην ομοιότητα». Αμφισβητώντας την αντίληψη της αγάπης ως «συγχώνευση σε ένα», ο Χαρτ υποστηρίζει την αγάπη «ως μια απειρότητα διαφορών, όχι ως απόρριψη των διαφορών, όχι ως συγχώνευση σε μια ενότητα, αλλά ως δημιουργία αστερισμών από διαφορές, κοινωνικές διαφορές.»
Σε καιρούς αυξανόμενης υπαναχώρησης και συντηρητισμού, φαίνεται επίκαιρο να στοχαστούμε πάνω στην κληρονομιά του 1967. Αναζητώντας να ανακαλύψουν εκ νέου τη χαμένη αισιοδοξία και να βρουν τρόπο επιβίωσης μέσα στις δυσκολίες του παρόντος, όλο και περισσότεροι άνθρωποι στρέφονται ξανά προς τις ιδέες και τα ήθη που γεννήθηκαν το Καλοκαίρι του 1967 και μέσα στη δεκαετία του 1960 γενικότερα.
Η έκθεση συμπεριλαμβάνει 9 καλλιτέχνες και μία κολλεκτίβα από 6 χώρες, και πολλά καινούργια έργα έχουν δημιοργηθεί ειδικά για την περίσταση. Ένα ελληνικό νησί, συγκεκριμένα η Σάμος, το καλοκαίρι, προσφέρει ένα ιδανικό σκηνικό για να μιλήσουμε για τα θέματα αυτά. Η έκθεση Summer of Love μάς θυμίζει ότι είναι ιδιαίτερα σημαντικό να επιστρέψουμε στις αξίες που πρωτοήλθαν στο προσκήνιο πριν πενήντα χρόνια αν θέλουμε να οραματιστούμε ένα καλύτερο μέλλον.
Στην έκθεση συμμετέχουν οι:
MELANIE BONAJO / JOHAN GRIMONPREZ / INTERNATIONAL INSTITUTE OF SOCIAL HISTORY / TOMOMI ITAKURA / ΜΙΧΑΗΛ ΚΑΡΙΚΗΣ / ΝΙΚΟΛΑΣ ΚΟΖΑΚΗΣ & RAOUL VANEIGEM / MARKO MÄETAMM / MARGE MONKO / URIEL ORLOW
Φωτογραφία θέματος: Melanie Bonajo, Night Soil – Economy of Love, 2015, HD video, courtesy AKINCI
