Το μοντέλο Suzanne Valadon εξελίχθηκε σε μια εμπορικά επιτυχημένη ζωγράφο της οποίας τα γυναικεία γυμνά ήταν εξαίρεση στην εποχή της καθώς απεικόνιζε την ερωτική επιθυμία. Τώρα, το Barnes Foundation στη Φιλαδέλφεια, μετά από περισσότερα από 80 χρόνια από τον θάνατό της, αναγνωρίζει την αξία της Valadon με την πρώτη μεγάλη έκθεση έργων της στις ΗΠΑ: η έκθεση «Suzanne Valadon: Model, Painter, Rebel» θα διαρκέσει έως τον Ιανουάριο του 2022, πριν μετακομίσει στη Ny Carlsberg Glyptotek στην Κοπεγχάγη.
Η ιστορία της Valadon ξεκινά μέσα στη φτώχεια. Ήταν Marie-Clémentine έως ότου ο Lautrec, ο εραστής της την είπε Suzanna και η Valadon «μεταμορφώθηκε» σε Suzanne. Η μητέρα της δούλευε πλύστρα, πατέρας δεν υπήρχε, χρόνος να πάει σχολείο η Marie δεν υπήρχε. Άρχισε να δουλεύει σε ηλικία 11 χρόνων και στα 15 της συνειδητοποίησε ότι μπορούσε να τα καταφέρει ως μοντέλο ζωγράφων. Η παρουσία της στον καμβά ήταν ισχυρή καθώς «κατοικούσε» στους ρόλους που υποδυόταν και διατηρούσε για πολλή ώρα δύσκολες πόζες (λέγεται ότι αυτή τη δεξιότητα την εξέλιξε επειδή δούλευε σε τσίρκο). Ποζάροντας για ζωγράφους, έβλεπε και μάθαινε. Είχε αρχίσει να ζωγραφίζει στα εννιά της, αλλά δεν είχε καμία εκπαίδευση. Ποζάροντας ως μοντέλο, έμαθε το πώς κινούνται τα σώματα. Την ενθάρρυνε ο Lautrec. Ο Degas αναγνώρισε τη ευφυΐα της, έγινε ο μέντορας και πάτρονάς της.
Χρησιμοποίησε ως μοντέλα και τη μητέρα της και τον γιο της, τον ζωγράφο Maurice Utrillo, τον οποίο έφερε στον κόσμο το 1883. Το 1894, ήταν η πρώτη αυτοδίδακτη καλλιτέχνις που εξέθεσε στο Salon de la Société Nationale des Beaux-Arts του Παρισιού. Δυο χρόνια αργότερα, παντρεύτηκε τον πλούσιο επιχειρηματία Paul Mousis και πλέον είχε τη δυνατότητα να έχει οικιακό προσωπικό που θα μπορούσαν παράλληλα να ποζάρουν ως μοντέλα.
Το 1909, ο φίλος του γιου της, ο καλλιτέχνης André Utter, πάνω από 20 χρόνια νεώτερός της, έγινε εραστής της. Αφότου πήρε διαζύγιο από τον Mousis, η Valadon υποχρεώθηκε να κερδίζει το ψωμί της από την τέχνη της και άρχισε να κάνει αποκλειστικά ελαιογραφίες, κυρίως γυμνά επειδή έτσι μπορούσε να κερδίζει περισσότερα (instagram.com ). Σε έργο της του 1909, απεικονίζεται η Valadon και ο Utter ως Αδάμ και Εύα, με την 44χρονη ζωγράφο να προσκαλεί τον 23χρονο εραστή της να δαγκώσει το μήλο. Το να ζωγραφίσει γυναίκα εκείνη την εποχή ανδρικό γυμνό ήταν ανήκουστο· αργότερα, πρόσθεσε φύλλα συκής στον πίνακα για να μπορέσει να τον παρουσιάσει σε έκθεση. Η αυτοπροσωπογραφία της του 1911, σε ηλικία 46 χρονών, δείχνει μια δυνατή, όλο αυτοπεποίθηση γυναίκα, ίσως κάποια που, στη διαδρομή, έχει περάσει κάποιες δυσκολίες· η παλέτα, μπροστά της, είναι σχεδόν σαν επέκταση του σώματός της.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Η έκθεση «Suzanne Valadon: Model, Painter, Rebel» ( instagram.com ) ολοκληρώνεται στις 9 Ιανουαρίου.
Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ | Κεντρική φωτογραφία θέματος: Photo: ©Bettman/Corbis. / ΝUVO magazine