Τα αποτυπώματα της παράδοσης στη σύγχρονη τέχνη, μέσα από τα έργα δύο σημαντικών νέων καλλιτεχνών, ανιχνεύει η έκθεση «Σχετικές Κινήσεις, Julien Prévieux – Ευαγγελία Κρανιώτη» που διοργανώνεται στο πλαίσιο του κεντρικού προγράμματος της 5ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης και πραγματοποιείται με τη συνεργασία και υποστήριξη της Πρεσβείας της Γαλλίας στην Ελλάδα, του Γαλλικού Ινστιτούτου, του Γαλλικού Ινστιτούτου Ελλάδος, του Γενικού Προξενείου της Γαλλίας στη Θεσσαλονίκη και του Γαλλικού Ινστιτούτου Θεσσαλονίκης.
Η έκθεση, που θα εγκαινιαστεί στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης (Αποθήκη Β1, λιμάνι), την Τετάρτη 24 Ιουνίου στις 12.00 το μεσημέρι (διάρκεια: 23 Ιουνίου-30 Σεπτεμβρίου 2015), σχολιάζει με πρωτότυπο τρόπο κοινωνικές, πολιτικές, οικονομικές και καλλιτεχνικές πτυχές της σύγχρονης πραγματικότητας, αναζητώντας το νήμα που τις συνδέει με το παρελθόν. Η συνομιλία των δύο καλλιτεχνών φέρνει στην επιφάνεια ζητήματα και προκλήσεις της σύγχρονης εποχής με αναφορές στην παράδοση της Μεσογείου, μέσα από μία ποικιλία παραδοσιακών τεχνικών και σύγχρονων εκφραστικών μέσων: σχέδια, βίντεο, φωτογραφίες, εγκαταστάσεις, καθώς και πρωτότυπες κατασκευές. Την επιμέλεια ανέλαβαν η Κατερίνα Κοσκινά, ιστορικός τέχνης και διευθύντρια της 5ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης με τη συνεργασία της επιμελήτριας του ΚΜΣΤ Άννα Μυκονιάτη.
Η έκθεση «Σχετικές Κινήσεις» ακολουθεί συγγενή θεματική έρευνας με την έκθεση «Παράδοση – Ανατροπή» της 4ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης το 2013, αφού «…αναφέρεται σε δράσεις, κινήσεις και ενέργειες που πλέον δεν υφίστανται, όχι γιατί έχουν χάσει την ουσία τους αλλά γιατί έχουν καταργηθεί οι λόγοι που τις συντηρούσαν, δηλαδή εξέλειπαν οι δυναμικές και οι ανάγκες που τις προκάλεσαν αρχικά και τις διατήρησαν ενεργές για αιώνες. Συνεχίζουν όμως να υπάρχουν στη συλλογική μας συνείδηση και να ψάχνουν αφορμές για να πυροδοτήσουν τη μνήμη σε ατομικό ή συλλογικό επίπεδο», όπως σημειώνει στον κατάλογο της 5ης Μπιενάλε η Κ. Κοσκινά. «Οι διακριτικές αλλά καθοριστικές αναφορές στην παράδοση της ευρύτερης γεωγραφικής λεκάνης της Μεσογείου, που ορίζουν το έργο των Ε. Κρανιώτη και J. Prévieux, δύο καλλιτεχνών που δεν γνωρίζονταν πριν από αυτήν την έκθεση, δημιουργούν έργα με ένταση, πρωτοτυπία, ποίηση και διαδραστικότητα, αξίες και χαρακτηριστικά ικανά να τα εντάξουν, με τη συνδρομή της τεχνολογίας, στις προκλήσεις, τις συνθήκες και τις ιδιαιτερότητες της σύγχρονης εποχής, χωρίς ωστόσο να απορρίπτουν ή να αποκόπτονται από τη συνέχεια της παράδοσης. Ταυτόχρονα, τονίζουν την υγιή σχέση τέχνης – παράδοσης και προβάλλουν τις εκλεκτικές συγγένειες και τις «σχετικές κινήσεις» καλλιτεχνών με βαριά πολιτισμική παράδοση που δείχνουν τρόπους μετάπλασης της σε σύγχρονη έκφραση, σε μια αντιφατική, ρευστή και παράδοξη εποχή μετάβασης και αλλαγής, όπως είναι η σημερινή».
Τα έργα
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Ο Γάλλος καλλιτέχνης Julien Prévieux κέρδισε το βραβείο Marcel Duchamp 2014, ένα από τα σημαντικότερα βραβεία διεθνώς για το έργο του «What shall we do next», το οποίο και θα παρουσιαστεί στην έκθεση «Σχετικές Κινήσεις» στο ΚΣΤΘ. Πρόκειται για ένα βίντεο, στο οποίο εμφανίζονται ηθοποιοί και χορευτές, καθώς και ο ίδιος ο καλλιτέχνης, σε μία σύνθεση χορογραφίας και εικαστικών, τεχνολογίας και πειραματισμού.
Στην έκθεση στο ΚΣΤΘ θα παρουσιαστούν επίσης έργα από τη σειρά σχεδίων του με τίτλο «Στην αναζήτηση ενός οικονομικού θαύματος» καθώς και μία σειρά αγγελιών ευρέσεως εργασίας και επιστολών με τις οποίες απάντησε ο καλλιτέχνης σε αυτές, προκειμένου να …μην εκδηλώσει το ενδιαφέρον του για τις προσφερόμενες θέσεις! Πρόκειται για «επιστολές μη ενδιαφέροντος», όπως τις ονομάζει ο ίδιος. Πέντε πουλόβερ, φτιαγμένα από τον ίδιο, από τη σειρά «Από τον Οκτώβριο στο Φεβρουάριο», καθώς και τμήμα εγκατάστασης του Julien Previeux («Το σύνολο των αληθινών προθέσεων»), συμπληρώνουν, ανάμεσα σε άλλα έργα, την έκθεση.
H Ελληνίδα Ευαγγελία Κρανιώτη που ζει και εργάζεται στο Παρίσι, συμμετέχει στην έκθεση με την εγκατάσταση «Antidote»: πρόκειται για ένα πραξινοσκόπιο (μηχανή – πρόγονος του κινηματογράφου, εμπνευσμένη από το Théâtre Optique του Emile Reynaud), που έχει σχεδιάσει η ίδια. Μέσω του σπάνιου και εντυπωσιακού αυτού μηχανήματος προβάλλονται καρέ εικόνων, κεντημένων από την καλλιτέχνιδα.
Στον χώρο του ΚΣΤΘ θα παρουσιαστούν παράλληλα φωτογραφίες της τραβηγμένες στα ταξίδια που πραγματοποίησε για την ταινία της «Exotica, Erotica, Etc.», ενός έργου ποιητικού που κινείται στο μεταίχμιο μεταξύ κινηματογράφου και ντοκυμαντέρ που καταγράφει τη ζωή των ελλήνων ναυτικών στα πλοία και τα λιμάνια.
Για τις ανάγκες του κινηματογραφικού πρότζεκτ της, η Ευαγγελία Κρανιώτη μπάρκαρε με ναυτικούς σε τάνκερ και φορτηγά πλοία, αρχικά στη Μεσόγειο και την Μαύρη Θάλασσα και στη συνέχεια στον Ατλαντικό, τον Ειρηνικό και τη Βαλτική και μοιράστηκε μαζί τους στιγμές καθημερινές, νόστου και μοναξιάς. Η ταινία έκανε πρεμιέρα στο Forum της φετινής Berlinale. Βραβεύθηκε πρόσφατα στο Φεστιβάλ του Τορόντο και στο Φεστιβάλ της Hyeres (βραβείο Επιτροπής), ενώ επίσης προβλήθηκε και διακρίθηκε σε πολλά άλλα φεστιβάλ από την αρχή του χρόνου.
Η 5η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης (23.06-30.09.2015) είναι η τελευταία διοργάνωση του τριμερούς σπονδυλωτού προγράμματος που ξεκίνησε το 2011 και υλοποιείται μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος Μακεδονία-Θράκη 2007-2013 του ΕΣΠΑ που συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης) και την Ελλάδα. Η οργάνωση είναι του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και πραγματοποιείται με τη συμμετοχή και συνεργασία της «Κίνησης των 5 Μουσείων Θεσσαλονίκης» και άλλων πολιτιστικών και εκπαιδευτικών φορέων, ινστιτούτων και ιδρυμάτων της πόλης, και την υποστήριξη του Δήμου Θεσσαλονίκης.