Σχολείο των Γυναικών, σε σκηνοθεσία Έκτορα Λυγίζου στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Από φόβο μην γίνει «κερατάς», ο Αρνόλφος γίνεται δυνάστης! Για τον ίδιο, μια γυναίκα μπορεί να είναι ενάρετη μόνο όταν είναι αδαής και ανόητη. Για να αποκτήσει μια σύζυγο όπως τη φαντάζεται, ο Αρνόλφος μεγαλώνει τη μικρή Αγνή σε απομόνωση, με σκοπό να την παντρευτεί, μόλις εκείνη φτάσει σε ηλικία γάμου. Εν ολίγοις, τα έχει προβλέψει όλα. Όλα;

Το «Σχολείο των Γυναικών» ανέβηκε για πρώτη φορά στο Βασιλικό Θέατρο Palais στις 26 Δεκεμβρίου 1662, εγκαινιάζοντας στο γαλλικό θέατρο το είδος της ψυχολογικής κωμωδίας. Η παράσταση έτυχε ενθουσιώδους υποδοχής αλλά και δριμειών αντιδράσεων –γνωστών και ως «κωμικός πόλεμος»-, στις οποίες ο Μολιέρος απάντησε με ένα σύντομο έργο με τίτλο «Κριτική του Σχολείου των Γυναικών», γελοιοποιώντας τους πολέμιούς του και εκθέτοντας τις θεωρητικές του απόψεις για την κωμωδία.

Παρότι το «Σχολείο των Γυναικών» αποτελεί μια φάρσα πιστή στην παράδοση του είδους, απομονώνοντας κανείς τη διαδρομή του κεντρικού ήρωα, αποκαλύπτει άλλα αρχέτυπα, τραγικά. Ο στερεοτυπικός χαρακτήρας του απατημένου συζύγου, αυτός ο καταγέλαστος τύπος, ντύνεται τα άμφια ενός ιερέα της πατριαρχίας που κόβει το αίμα, και βαδίζει στα χνάρια ενός φαρσικού Οιδίποδα που βλέπει τις βεβαιότητές του, μία μία, να γκρεμίζονται. Την ίδια ώρα, ο χαρακτήρας της αθώας Αγνής, ένα –εκ πρώτης όψεως- πρόβατο μεγαλωμένο για σφαγή, μετατρέπεται σε λέαινα μόλις αντιλαμβάνεται την απύθμενη δύναμη που πηγάζει από την ίδια της την αθωότητα. Και αυτή η σπάνιας μορφής σωματική και ιδεολογική βία του δυνάστη της, θα στραφεί εναντίον του με την ένταση ενός εφιάλτη, μέσα, όμως, από τον σπαρταριστά κωμικό θεατρικό λόγο του σπουδαίου Γάλλου συγγραφέα.

Άλλωστε, μπορεί φαινομενικά το «Σχολείο των Γυναικών» να στοχεύει να εκπαιδεύσει τις γυναίκες, να τις κάνει πιστές συζύγους, ποιος, όμως, αποκλείει ότι ο ύστατος σκοπός του δεν είναι να απελευθερώσει (μέσα μας) το σκλαβωμένο θήλυ; Με όχημα την ευρηματική μετάφραση της Χρύσας Προκοπάκη σε ομοιοκατάληκτο δεκαπεντασύλλαβο στίχο, ο Έκτορας Λυγίζος συνεχίζει τον πειραματισμό του στο απαιτητικό είδος της φάρσας, αναδεικνύοντας τη μουσικότητα του έμμετρου λόγου. Ταυτόχρονα, εξερευνά την ερεθιστική αμφισημία της «εκπαίδευσης» με στόχο την «ορθή» επιτέλεση των έμφυλων ρόλων.

Έκτορας Λυγίζος

Έχει σκηνοθετήσει έργα των Αισχύλου, Ευριπίδη, Σαίξπηρ, Μπέκετ, Τσέχοφ, Ίψεν, Βέρντι, Ζαρρύ, Φρέιν, Μπόρετζ και Μάρρεϋ, Κουμεντάκη, Γουόλς, Μινυανά, Μάτεσι, Κλάους, Όουεν, στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού, στο Εθνικό Θέατρο, στην Εθνική Λυρική Σκηνή, στο Φεστιβάλ Αθηνών, στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, στο Κ.Θ.Β.Ε., στο θέατρο Αμόρε, στο θέατρο του Νέου Κόσμου, στο θέατρο Χώρα, στο Από Μηχανής, στο Ίδρυμα Κακογιάννη και στο Bios.

Έχει γράψει και σκηνοθετήσει τη μεγάλου μήκους ταινία «Το αγόρι τρώει το φαγητό του πουλιού» (2012) [συμμετοχή σε πάνω από 50 διεθνή φεστιβάλ, 15 βραβεία και διακρίσεις, βραβείο καλύτερης ταινίας από την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου].

Επίσης, έχει γράψει και σκηνοθετήσει τις μικρού μήκους ταινίες «Αγνά Νιάτα» (επίσημη συμμετοχή στο Φεστιβάλ Βενετίας 2004) και «Εσωτερικό σπιτιού με γυναίκα που καθαρίζει μήλα» (Κρατικό βραβείο 2002).

«Σχολείο των Γυναικών», του Μολιέρου

Μετάφραση: Χρύσα Προκοπάκη
Διασκευή – Σκηνοθεσία: Έκτορας Λυγίζος
Σκηνικό: Κλειώ Μπομπότη
Κοστούμια: Άλκηστη Μάμαλη
Φωτισμοί: Δημήτρης Κασιμάτης
Μουσική: The Boy
Μακιγιάζ: Ιωάννα Λυγίζου
Ηχητικός σχεδιασμός: Brian Coon
Φωνητική προετοιμασία: Ευαγγελία Καρακατσάνη
Βοηθός σκηνοθέτη: Εύα Βλασσοπούλου
Βοηθός σκηνογράφου: Φιλάνθη Μπουγάτσου

Διανομή:
Κωνσταντίνος Ζωγράφος (Οράτιος)
Ευαγγελία Καρακατσάνη (Κρυζάλντ)
Γιάννης Κλίνης (Ζωρζέτ)
Σοφία Κόκκαλη (Αγνή)
Έκτορας Λυγίζος (Αρνόλφος ή κύριος Ντε λα Σους)
Άρης Μπαλής (Αλαίν/Ορόντ)
The Boy (Ανρίκ)

Διεύθυνση παραγωγής: Ρένα Ανδρεαδάκη, Ζωή Μουσχή
Παραγωγή: Grasshopper
Επικοινωνία & Προβολή: Ελεάννα Γεωργίου