Το «(Συν)Εργαστήριο για την ιθαγένεια», τα έργα του και οι δράσεις που τα προ(σ)καλούν πραγματεύονται την ταυτότητα, την ελληνικότητα, την ισότητα, τη διαφορετικότητα, τη δημοκρατία, την ένταξη, όχι μόνο ως αναπαράσταση αλλά και ως βιωμένη εμπειρία της συνύπαρξης και της συνδημιουργίας.
Έξι καλλιτέχνες/ιδες, με διαφορετικές καταβολές και πρακτικές αλλά παράλληλα πολλά κοινά στοιχεία, πλαισιωμένοι/ες από επιμελητές/ριες, ανθρωπολόγους και ακτιβιστές/ριες, συζητούν και δημιουργούν με αφορμή τον ισχύοντα νόμο περί ιθαγένειας στην Ελλάδα. Μέσα από μία συνεργατική διαδικασία συναντήσεων και εργαστηρίων με τους οργανισμούς Generation 2.0 και Anasa Cultural Center προκαλούν και προκαλούνται από ερωτήματα όπως εάν η καλλιτεχνική δημιουργία μπορεί να προ(σ)καλέσει κοινωνική λειτουργία και να ενδυναμώσει τη συμμετοχή στην αντιμετώπιση κρίσεων, ανισοτήτων και στερεοτύπων, και το κατά πόσο ο πολιτισμός μπορεί να συμβάλει στην κοινωνική αλλαγή, στην ανάπτυξη και στην ενεργοποίηση κοινοτήτων.
Πρόκειται για ένα πειραματικό κοινοτικό έργο που εδράζεται στη δια-δράση και διασταύρωση ιδεών, εμπειριών και πεποιθήσεων διαφορετικών ανθρώπων καθώς και στην ανάγκη όλων μας για δράση και συμμετοχή στα κοινά και την αναζήτηση περαιτέρω συγκλίσεων ανάμεσα στην καλλιτεχνική δημιουργία και τις διεκδικήσεις συμπολιτών μας. Το «(Συν)εργαστήριο για την Ιθαγένεια» επιθυμεί να λειτουργήσει ως ενισχυτής των διεκδικήσεων ανθρώπων μεταναστευτικής προέλευσης για ισονομία και ισότητα αλλά και να διερευνήσει τρόπους συμμετοχής και όχι παρεμβολής στη συνεχόμενη προσπάθεια για την εξάλειψη ορίων διαφορετικότητας και τον καθορισμό του «Άλλου», μέσα από τη συνεργασία, τη διασταύρωση και την παρουσίαση έργων δημιουργών με διαφορετικές πολιτισμικές καταβολές. Με αυτόν τον τρόπο, η ιδιαιτερότητά της δράσης έγκειται στο γεγονός ότι δίνει εξίσου βάρος στις συνεκτικές και διαδραστικές διαδικασίες που χαρακτηρίζουν τα έργα.
ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΙ
Η Ειρήνη Ευσταθίου είναι εικαστικός καλλιτέχνης. Η δουλειά της περιλαμβάνει διάφορα μέσα, ζωγραφική, χαρακτική, περφόρμανς και εγκαταστάσεις μικρής κλίμακας. Η πρακτική της διερευνά τη συλλογική και αρχειακή μνήμη, το συναίσθημα, την κοινωνική τους επίδραση και το πώς αυτά λειτουργούν στη δημόσια σφαίρα. Είναι απόφοιτος του School of the Museum of Fine Arts της Βοστόνης και του Tufts University (Studio Art Diploma και BFA, 2003), όπου σπούδασε ζωγραφική και χαρακτική, και της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας (MFA, 2010), όπου αυτή την περίοδο εκπονεί τη διδακτορική της διατριβή. Έχει αρκετές ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στο ενεργητικό της στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ. Μεταξύ αυτών, έχει κάνει ατομικές εκθέσεις στην Γκαλερί Κορωναίου στην Αθήνα, και στην Irene Laub Gallery στις Βρυξέλλες, και έχει συμμετάσχει σε ομαδικές εκθέσεις στο DEPO στην Κωνσταντινούπολη, στην Galleria Nazionale d’Arte Moderna e Contemporanea στη Ρώμη, στη συλλογή του ΕΜΣΤ για την documenta 14 στο Κάσσελ της Γερμανίας, στην επετειακή έκθεση του ΔΕΣΤΕ στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, στο Bozar Center for Fine Arts στις Βρυξέλλες, και στο Μουσείο Μπενάκη. Το 2009 έλαβε το Βραβείο ΔΕΣΤΕ και το 2019 την υποτροφία του Ιδρύματος ΝΕΟΝ για την διδακτορική της εργασία. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα.
Η Σεβαστιάνα Κωνστάκη (Ρόδος, 1989) είναι αρχιτέκτων και καλλιτέχνις. Έχει βραβευτεί από το πρόγραμμα υποστήριξης καλλιτεχνών Artworks 2020 (Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος). Σπούδασε στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (διάκριση, 2013) και ολοκλήρωσε το μεταπτυχιακό δίπλωμα Αρχιτεκτονικού Σχεδιασμού με τίτλο ΙNSTEAD-Parapoesis στο ίδιο πανεπιστήμιο (διάκριση, 2016). Η καλλιτεχνική και ερευνητική πρακτική της κινείται στον χώρο του ενδιάμεσου. Περιλαμβάνει αντικείμενα-αφηγήσεις για την επανασύνδεση του σώματος με τις φαντασιώσεις του, όπως πλεκτά/γλυπτά ρούχα, κολάζ, χάρτες, σχέδια, και καλλιτεχνικά βιβλία με απεικονιστικά εργαλεία που πηγάζουν από τη διασταύρωση αρχιτεκτονικής, τέχνης και μόδας. Συνεργάζεται με καλλιτέχνες από το ευρύτερο φάσμα των τεχνών· εικαστικών, παραστατικών, ερμηνευτικών και κοινωνικών. Μεταξύ άλλων, είναι μέλος της οργανωτικής ομάδας του Institute of Post-Epicurean Garden—μιας σειράς συναθροίσεων και καλλιτεχνικών συζητήσεων στη Δροσιά Αττικής—ενώ εργάζεται ως καλλιτεχνική και δημιουργική διευθύντρια της Bespoke Communications και υπεύθυνη καλλιτεχνικού σχεδιασμού και επιμέλειας των προγραμμάτων «Looming Together» και «Το Παραβάν» στο Victoria Square Project. Είναι ιδρύτρια του ατελιέ Studio Asevia (https://studioasevia.com/). Στο παρελθόν υπήρξε βοηθός διοργάνωσης της documenta14 (2017) και υπεύθυνη διεύθυνσης και συντονισμού του Victoria Square Project (2017–2018). Έχει συμμετάσχει σε ομαδικές εκθέσεις όπως στις «Womanhoods» (Noucmas, 2021), «Emfylo-ποιείν: to construct the Gender» (a.antonopoulou.art, 2019) και «Liquid Rings» (Victoria Square Project, 2017).
H Μαλβίνα Παναγιωτίδη (Αθήνα, 1985) ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Σπούδασε αρχιτεκτονική στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και συνέχισε με εικαστικές σπουδές στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα «Art in Context» στο Universität der Künste στο Βερολίνο. Έχει βραβευτεί με το Πρόγραμμα Υποστήριξης Καλλιτεχνών Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (2018) και με το Έπαθλο Σπυρόπουλου (2016). Επιλεγμένες εκθέσεις: «Ο κύριος Ροβινσώνας Κρούσος έμεινε σπίτι. Περιπέτειες σχεδιασμού σε συνθήκες κρίσης», Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα (2021), «When you touch about me, I think myself», Signs, Κωνσταντινούπολη (2020), «Gone today, here tomorrow», AnnexM-Μέγαρο Μουσικής, Αθήνα (2019), «Ψυχοσάββατο-Μέρος II», Rodeo Gallery, Πειραιάς (2019), «Αστερισμοί στο χώμα», ΝΕΟΝ & Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, Κτίριο Αρχαιολογικής συλλογής Κουφονησίου (2018), «It was evening all afternoon», (ατομική), You cannot hide for more than seven years curatorial venture, Αθήνα (2018), «The Equilibrists», Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ & New Museum, Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα (2016), «Hypnos Project», Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, Αθήνα (2016), «The predictions of a one-night king», Chalet Society, Παρίσι (2015), «A monument for the first homosexual emancipation movement», HKW, Βερολίνο (2015). Από το 2009 είναι επίσης ιδρυτικό μέλος της καλλιτεχνικής ερευνητικής ομάδας Σαπρόφυτα.
O Θοδωρής Προδρομίδης (γεν. 1979, Θεσσαλονίκη) είναι εικαστικός καλλιτέχνης και σκηνοθέτης με έδρα την Aθήνα. Σπούδασε Contemporary Media Practice στο University of Westminster και αποφοίτησε από το MFA in Fine Art στο Goldsmiths το 2007, στο Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο. Έχει συμμετάσχει σε διεθνείς εκθέσεις σε γκαλερί, μουσεία και φεστιβάλ, όπως στην 3η Μπιενάλε Βιομηχανικής Τέχνης, Furtherfield Gallery, Galerija Nova, State of Concept Athens, στην 1η και 5η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, 4η Μπιενάλε της Aθήνας, κ.ά. Από το 2017, έχει συνεισφέρει στο School of Redistribution του Future Climates, στο Project P.R.E.S.S. (Provision of Refugee Educatiοn and Support Scheme) του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου και στο πρόγραμμα της WHW Akademija «To care for another, radical politics of care», καθώς και ως μέλος του Institute of Radical Imagination, όπου συνδιοργανώνει το School of Mutation. Για το 2020-2021 είναι ο συνδιοργανωτής του «An album from our square» στο Victoria Square Project, με την υποστήριξη της Πρωτοβουλίας για τις Δημόσιες Ανθρωπιστικές Επιστήμες Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (SNFPHI) στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, υπότροφος του προγράμματος AFIELD Mentorship 2020 του οργανισμού Council για το συμμετοχικό πρότζεκτ «Laying down law». Παράλληλα, πραγματοποιεί καλλιτεχνική έρευνα πάνω στη συμμετοχικότητα και την πολιτειότητα με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, ενώ επίσης συμμετέχει, μέσω της παραγωγής νέου καλλιτεχνικού έργου, στο πρόγραμμα «Communities of Learning, Bridging the Gap of Isolation», μιας πρωτοβουλίας των WHW με την υποστήριξη του Culture of Solidarity Fund του European Cultural Foundation. O Θοδωρής Προδρομίδης είναι Fellow του ΑRTWORKS, Προγράμματος Υποστήριξης Καλλιτεχνών Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος και συμμετείχε στο School of Infinite Rehearsals του Onassis AiR 2021-22
Ο Γιώργος Σαλαμέ είναι Ελληνο-Λιβανέζος εικαστικός καλλιτέχνης και σκηνοθέτης. Γεννήθηκε στη Βηρυτό, το 1973. Σπούδασε κινηματογράφο στο Paris VIII St. Denis. Έζησε στο Λίβανο, την Κύπρο, την Ελλάδα, τη Γαλλία, την Αίγυπτο και τη Σικελία. Από το 1998, έχει δημιουργήσει βίντεο & φωτογραφικές εγκαταστάσεις, έχει σκηνοθετήσει ντοκιμαντέρ, πειραματικές και δοκιμιακές ταινίες.
Η Ωρώκ Σαρχάν είναι εικαστικός και ερευνήτρια της τέχνης της περφόρμανς, των οπτικών τεχνών και της κριτικής θεωρίας. Η πρακτική της εστιάζει στην πολιτική και την ποιητική του ήχου, της εικόνας και του λόγου σε συνάρτηση με την ισχύ και την επιρροή. Γεννημένη στο Ιράκ και παλιά αιτούσα ασύλου στην Ολλανδία, κεντρικά θέματα του έργου της είναι η ταυτότητα και η μετεγκατάσταση, η οικογένειά της και ιστορίες πολιτικών προσφύγων. Ο ήχος-και συγκεκριμένα η φωνή- σε σχέση με τις φόρμες του συλλογικού, της διαφωνίας και του ανήκειν αποτελούν τα πιο πρόσφατα αντικείμενα έρευνας της. Η Ωρώκ είναι κάτοχος του μεταπτυχιακού τίτλου Visual Cultures από το Goldsmiths University στο Λονδίνο και ήταν Υπότροφος του BAK (basis voor actuele kunst) το έτος 2019/2020. Έχει υπάρξει φιλοξενούμενη καλλιτέχνη στο Delfina Foundation στο Λονδίνο και υπότροφος των Royal Dutch Academy of Arts and Sciences (KNAW) στο Άμστερνταμ, Jan van Eyck Academy στο Μάαστριχτ και Ashkal Alwan στην Βηρυτό. Έργα της έχουν παρουσιαστεί στα: Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης, The Mosaic Rooms, Λονδίνο; e-flux Film & Video, Oberhausen Short Film Festival, Γερμανία; the Derivative at the Beirut Art Center; The City Talks Back icw Theatrum Mundi, Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, Αθήνα; Casco Institute Working for the Commons, Ουτρέχτη; Theater of Operations at MoMA PS1, Νέα Υόρκη; Post Opera at TENT, Ρότερνταμ; Live Works at the 38th Drodesera Festival, Ιταλία; 5th Biennial for Young Art at NCCA, Μόσχα and Sonic Continuum at the Nottingham Contemporary. Από τον Οκτώβριο 2020 η Ωρώκ φιλοξενεί την μηνιαία ζωντανή εκπομπή ‘Sound Without Image’ στο Radio Alhara που εκπέμπει από τη Βηθλεέμ της Παλαιστίνης
ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ
Η ΚΟΛΛΕΚΤΙΒΑ είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός που δραστηριοποιείται στο σημείο τομής της κοινωνικής καινοτομίας, του πολιτισμού και της βιώσιμης ανάπτυξης για να ενθαρρύνει θετικές μεταβάσεις για ένα πιο δίκαιο και βιώσιμο μέλλον.
Το Victoria Square Project είναι ένας χώρος σύγχρονης τέχνης, ένας τόπος συνάντησης της κοινότητας, έναρξης διαλόγου για θέματα που αφορούν την ταυτότητα, την συνύπαρξη, την ένταξη και τη συνδημιουργία. Μέγας Δωρητής του VSP είναι το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ). Το επιμελητικό πρόγραμμα του VSP υλοποιείται σε συνεργασία με το Allianz Kulturstiftung.
Το έργο πραγματοποιείται με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και του Οργανισμού Πολιτισμού και Ανάπτυξης ΝΕΟΝ.
Συντελεστές
Μία συνεργασία της ΚΟΛΛΕΚΤΙΒΑ για την κοινωνική καινοτομία και τον πολιτισμό με το Victoria Square Project.
ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΕΣ
Πολύνα Κοσμαδάκη, Δάφνη Κρέμα, Σοφία Χανδακά, Νιόβη Ζαραμπούκα – Χατζημάνου
Η ομάδα του Victoria Square Project
Διευθύντρια VSP: Νιόβη Ζαραμπούκα-Χατζημάνου
Παραγωγή: Δωροθέα Κρητικού
Ενεργοποίηση κοινότητας: Δάφνη Κρέμα & Μαρίνα Νάκη
Διοικητική υποστήριξη: Ηρώ Ζιώζια
Επικοινωνία & ανάπτυξη: Ιωάννα Ντάλη & Άρια Σαρίδη
Γραφιστικός σχεδιασμός: Ειρήνη Θάνου
Διαμεσολαβήτριες: Ηρώ Ζιώζια, Ειρήνη Θάνου, Δάφνη Κρέμα, Δωροθέα Κρητικού, Μαρίνα Νάκη, Ιωάννα Ντάλη, Άρια Σαρίδη