Συνηχήσεις 2019: Μία μουσική συνάντηση Δύσης και Ανατολής στην Στέγη

Το πιανιστικό ντούο Piano for two παρουσιάζει ένα πρόγραμμα με έργα για πιάνο 4 χέρια και σόλο, από τον 19ο έως τον 21ο αιώνα στον μουσικό θεσμό «Συνηχήσεις», που διοργανώνει για πέμπτη χρονιά ο δραστήριος Σύνδεσμος Υποτρόφων του Ιδρύματος Ωνάση στις 12 Ιουνίου στη Μικρή Σκηνή της Στέγης. Καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα συνθετικών στυλ, η μουσική δρα σαν καλειδοσκόπιο, μέσα από το οποίο διαφορετικές κουλτούρες συναντιούνται και μεταμορφώνονται χάρη στη φαντασία των δημιουργών τους.

Ξεκινώντας με μερικά από τα πιο δημοφιλή έργα του Johannes Brahms και του Edvard Grieg, βασισμένα στην τσιγγάνικη ουγγρική και τη νορβηγική παραδοσιακή μουσική, αντίστοιχα, το πρόγραμμα συνεχίζεται με δύο έργα εμπνευσμένα από τους ήχους της Άπω Ανατολής, και πιο συγκεκριμένα τη Ζεν αισθητική της Ιαπωνίας (Takeshi Yoshimatsu) και την αρμονική απλότητα της κινέζικης μουσικής (μέσα από τα μάτια του μινιμαλιστή συνθέτη John Adams), ενώ το ρεσιτάλ θα κλείσει με το θεατρικά δεξιοτεχνικό έργο “Let’s Play a Duet” του Ιάπωνα συνθέτη Tomohiro Moriyama (γενν. 1975).

Πρόγραμμα

Edvard Grieg: “Wedding day at Troldhaugen” (1886)
E. Grieg: “4 Norwegian Dances” (1880)
Johannes Brahms: “Hungarian dances” (1ο Βιβλίο) (1869)
John Adams: “China Gates” (1986) – σόλο: Χρήστος Σακελλαρίδης
Takeshi Yoshimatsu: “Pleiades Dances VIII” (2000)
T. Yoshimatsu: “Regulus Circuit” (1978) – σόλο: Beata Pincetić
Tomohiro Moriyama: “Let’s Play a Duet” (2014)

Η καθοριστική επιρροή της νορβηγικής παραδοσιακής μουσικής στον Έντβαρντ Γκριγκ μπορεί να γίνει αισθητή σχεδόν σε όλα τα έργα του. Ο «Γάμος στο Τρόλντχαουγκεν» γράφτηκε το 1886, για την επέτειο των 25 ετών του γάμου του ίδιου του συνθέτη με τη σύζυγό του, Νίνα. Οι «Νορβηγικοί Χοροί», op. 35, είναι μεταγραφές για πιάνο ντούο παλιών λαϊκών μελωδιών, τις οποίες βρήκε ο Γκριγκ από μια συλλογή του μουσικολόγου και ερευνητή Ludvig Mathias Lindeman.

Οι «Ουγγρικοί Χοροί» του Μπραμς, από την άλλη μεριά, δεν προέρχονται από την ουγγρική παραδοσιακή μουσική, αλλά φιλτράρουν τη μουσική των Ρομά της Ουγγαρίας μέσα από την αισθητική του συνθέτη. Όπως και άλλα σετ εθνικών χορών του 19ου αιώνα, οι «Νορβηγικοί Χοροί» του Γκριγκ και οι «Ουγγρικοί Χοροί» του Μπραμς αρχικά γράφτηκαν για πιάνο ντούο, προκειμένου να ικανοποιήσουν τη ζήτηση για μουσική δωματίου και ενορχηστρώθηκαν αργότερα για συμφωνική ορχήστρα.

Ο συνθέτης Τζον Άνταμς δημιουργεί ένα μουσικό παλίνδρομο, όπου κάθε αρμονική αλλαγή αναδιπλώνεται με το αντίστοιχο είδωλό της κατά τη διάρκεια του κομματιού. Θα μπορούσαμε να το φανταστούμε σαν το ξετύλιγμα ενός διπλού έλικα DNA, συνδυάζοντας αρμονικές κλίμακες που θυμίζουν την πεντατονικότητα της κινέζικης μουσικής.

Εμπνευσμένα από τους αστερισμούς των Πλειάδων και τον Βασιλίσκο (Regulus) από τον αστερισμό του Λέοντα, τα κομμάτια για σόλο πιάνο του Τακέσι Γιοσιμάτσου αποτελούν, σύμφωνα με τα λόγια του συνθέτη, μια απόπειρα να γράψει πρελούδια για το μοντέρνο πιάνο, όπου αντικατοπτρίζει με μια Ζεν αισθητική τις Inventions του J.S. Bach μέσα από σουiτες φανταστικών χορών, που γεφυρώνουν το παρελθόν με το μέλλον.

To έργο “Let’s Play a Duet” του Τομοχίρο Μοριγιάμα αξιοποιεί στο έπακρο τις ικανότητες ενός πιανιστικού ντούο, κάτι που προσδίδει και μια έντονη θεατρικότητα στην ερμηνεία του. Βασισμένο στις αβανγκάρντ τεχνικές της σύγχρονης κλασικής μουσικής και με πινελιές της παραδοσιακής ιαπωνικής μουσικής, χαρακτηρίζεται από έντονο χιούμορ, μια παρωδία στο boogie-woogie και ένα παιχνίδι ανάμεσα σε αντικρουόμενους χαρακτήρες. Μια μουσική περιπέτεια που πρέπει να ακούγεται με ανοιχτό μυαλό!

Piano for two

Το Piano for two είναι ένα διεθνές πιανιστικό ντούο με βάση την Αθήνα, που αποτελείται από δύο αναγνωρισμένους πιανίστες, την Beata Pincetić και τον Χρήστο Σακελλαρίδη. Σύντροφοι στη ζωή και στην τέχνη, παίζουν μαζί από το 2003, εντυπωσιάζοντας κοινό και κριτικούς με τη μουσικότητα και τη δεξιοτεχνία τους.

Η Beata και ο Χρήστος γνωρίστηκαν κατά τη διάρκεια των σπουδών τους στην Ακαδημία “Franz Liszt” της Βουδαπέστης και, μέχρι σήμερα, έχουν δώσει πολυάριθμες συναυλίες στην Ελλάδα (Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και Θεσσαλονίκης, Εναλλακτική Σκηνή της Ε.Λ.Σ.) και στο εξωτερικό (Κροατία, Αγγλία, Ελβετία, Γερμανία, Ιταλία, Νορβηγία, Κύπρος κ.ά.), ενώ έχουν συμμετάσχει σε διεθνή φεστιβάλ, όπως τα Sani music festival, Open Days Festival, Ledra International chamber music festival κ.ά.

Το ντούο έχει στόχο να φέρει τον εκφραστικό πλούτο της κλασικής μουσικής σε ένα ευρύτερο κοινό και στους νέους. Διαλέγοντας με φροντίδα τα προγράμματά του, χτίζει γέφυρες ανάμεσα στο παρελθόν και το σήμερα, το γνωστό και το άγνωστο.

Το Piano for two έχει μια ιδιαίτερη σχέση με τη σύγχρονη κλασική μουσική και συνεργάζεται συχνά με Έλληνες και ξένους συνθέτες, κάνοντας πρώτες εκτελέσεις σε έργα, πολλά από τα οποία έχουν γραφτεί αποκλειστικά για εκείνο.

Έχουν ηχογραφήσει για το Τρίτο Πρόγραμμα, την EBU, την Κροατική Ραδιοφωνία, ενώ το CD τους, “20th century music for two pianos”, το οποίο έχει λάβει διθυραμβικές κριτικές, κυκλοφόρησε με χορηγία του Ιδρύματος Ωνάση.

Η Beata Pincetić κατάγεται από την Κροατία. Είναι απόφοιτη της Μουσικής Ακαδημίας του Ζάγκρεμπ και της Ακαδημίας “Franz Liszt” της Βουδαπέστης. Η καλλιτεχνική της δραστηριότητα περιλαμβάνει ρεπερτόριο για σόλο πιάνο και μουσική δωματίου. Η αγάπη της για τη σύγχρονη μουσική της έχει δώσει την ευκαιρία να συνεργαστεί με πολλούς βραβευμένους συνθέτες και να συμμετάσχει σε διεθνή φεστιβάλ (Μουσικό Φεστιβάλ Ντουμπρόβνικ, ICMC 2014, Open Days στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση κ.ά.).

Ο Χρήστος Σακελλαρίδης γεννήθηκε στην Αθήνα. Είναι απόφοιτος της Ακαδημίας “Franz Liszt”, υπότροφος του Ιδρύματος Ωνάση. Εκτός από τη δραστηριότητά του στο ντούο, είναι επίσης μέλος του συνόλου σύγχρονης μουσικής Ergon Ensemble, ασχολείται με τη μουσική τεχνολογία και έχει γράψει μουσική γιά μπαλέτο, κινηματογράφο και video art.

ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΥΠΟΤΡΟΦΩΝ

Η μεγάλη οικογένεια των υποτρόφων άρχισε να διαμορφώνεται το 1978, τότε που ξεκίνησε το πρόγραμμα υποτροφιών για Έλληνες και ξένους σπουδαστές του Ιδρύματος Ωνάση. Και το 1986, άρχισε να παίρνει την τωρινή της μορφή. Τότε, με πρωτοβουλία των πρώτων υποτρόφων του Κοινωφελούς Ιδρύματος, συστάθηκε ο Σύνδεσμος Υποτρόφων, στον οποίο μπορούν να εγγραφούν όσοι ολοκληρώνουν τις σπουδές για τις οποίες τους χορηγήθηκε υποτροφία από το Ίδρυμα. Σήμερα, ο Σύνδεσμος Υποτρόφων αριθμεί περισσότερα από 2.200 μέλη, που προέρχονται από τα προγράμματα υποτροφιών προς Έλληνες, ενώ πρόσφατα συμπεριέλαβε στις τάξεις του και όλους τους αλλοδαπούς υποτρόφους που έχουν τιμηθεί με ερευνητικές χορηγίες και εκπαιδευτικές υποτροφίες.

Πρόκειται για σημαντικές προσωπικότητες από τους χώρους των γραμμάτων, των επιστημών και των τεχνών, στις χώρες όπου ζουν και εργάζονται. Ο Σύνδεσμος Υποτρόφων θεωρεί βέβαιο ότι η δραστηριοποίηση και οι παρεμβάσεις των αλλοδαπών μελών μπορούν να αποβούν ιδιαίτερα θετικές και χρήσιμες για την Ελλάδα.

Το πρόγραμμα υποτροφιών του Ιδρύματος Ωνάση στηρίζεται στη βαθιά πίστη ότι η κοινωνική πρόοδος συντελείται στο όνομα του συνόλου, στην απελευθέρωση των δυνάμεων της κοινωνίας, που ταυτόχρονα σηματοδοτεί και την κοινωνική εξέλιξη, στην ελεύθερη πρόσβαση στη γνώση για όσο το δυνατόν περισσότερους και στην «επένδυση» στην αριστεία, η οποία κάποτε επιστρέφεται ως προστιθέμενη αξία στην κοινωνία.

Με αυτές τις αδιαπραγμάτευτες αρχές, ο στόχος του Συνδέσμου είναι να λειτουργεί ως φόρουμ, όπου τα μέλη παρουσιάζουν τις δραστηριότητές τους, αλλά και ως δίαυλος επικοινωνίας τόσο μεταξύ τους όσο και με το Ίδρυμα. Η δράση του Συνδέσμου είναι επιστημονική, πολιτιστική, πνευματική και καλλιτεχνική. Έως τώρα έχει αναπτύξει έντονη δραστηριότητα, διοργανώνοντας συνέδρια, διαλέξεις, επιστημονικές και καλλιτεχνικές εκδηλώσεις και ομιλίες διακεκριμένων προσωπικοτήτων από το εξωτερικό. Στόχος είναι να διευρυνθεί περαιτέρω η ενεργός συμμετοχή όλων των μελών, Ελλήνων και αλλοδαπών, στις δραστηριότητες του Συνδέσμου.