Συνταγματάρχης Σαμπέρ – Ονορέ ντε Μπαλζάκ

Οι Εκδόσεις Έναστρον κυκλοφορούν το βιβλίο του Ονορέ ντε Μπαλζάκ, «Συνταγματάρχης Σαμπέρ» σε μετάφραση του Δημήτρης Στεφανάκης.

Ο Συνταγματάρχης Σαμπέρ, ήρωας της μάχης του Εϊλό, γυρίζει κυριολεκτικά από τον τάφο στο αγαπημένο του Παρίσι ύστερα από μια οδύσσεια δέκα χρόνων. Στη Γαλλία της Παλινόρθωσης ωστόσο αντιμετωπίζεται σαν ένα φάντασμα από τα επικά χρόνια του Ναπολέοντα. Ακόμα και η γυναίκα του, ξαναπαντρεμένη με κάποιον αριστοκράτη, αρνείται να τον αναγνωρίσει. Μες στην απόγνωσή του στρέφεται στον δικηγόρο της, τον Ντερβίλ, κι αυτός με αυξημένο αίσθημα δικαίου θα προσπαθήσει να συμβιβάσει τη δεδομένη εντιμότητα ενός γηραλέου στρατιωτικού με την απληστία μιας νέας και φιλόδοξης γυναίκας.

Η συγκλονιστική νουβέλα του Ονορέ ντε Μπαλζάκ γραμμένη με το σφρίγος της αφηγηματικής του νιότης προανήγγειλε τη μεγαλειώδη συγγραφική του πορεία. Αν ο πρωταγωνιστής του είχε πεθάνει πράγματι στη μάχη του Εϊλό θα ήταν ήρωας ανάμεσα σε τόσους άλλους. Διασωθείς και αξιοθρήνητος, όπως ακριβώς αναδεικνύεται από την μπαλζακική ιδιοφυία, περνά μαζί με τον δημιουργό του στην αθανασία.

Με αγάπη και σεβασμό στην κλασική λογοτεχνία, οι εκδόσεις Έναστρον εγκαινιάζουν την καινούρια σειρά «Ξένη Λογοτεχνία». 

Ποιος είναι τελικά ο Συνταγματάρχης Σαμπέρ;

Ο γνωστός Ισπανός συγγραφέας Χαβιέρ Μαρίας στο τελευ­ταίο του μυθιστόρημα με τίτλο Enamoramientos (Ερωτοτροπίες) το οποίο αναμένεται σύντομα και στα ελληνικά, κάνει μια παράλ­ληλη ανάγνωση του Συνταγματάρχη Σαμπέρ καθιστώντας αυτό το μικρό αριστούργημα του Μπαλζάκ όχημα προκειμένου να ξετυ­λίξει το δικό του μύθο. Η αδιανόητη ιστορία του άτυχου συνταγ­ματάρχη ο οποίος επιστρέφει κυριολεκτικά από τον θάνατο και βρίσκει όλες τις πόρτες κλειστές, δεν αποτελεί απλώς συναρπα­στικό αφήγημα. Με την πασίγνωστη νουβέλα του ο Μπαλζάκ χα­ράζει τη διαχωριστική γραμμή ανάμεσα σε δύο αντίμαχους κό­σμους, της ζωής και του θανάτου, των ζωντανών και των νεκρών, την οποία σβήνει στη συνέχεια με την εμφάνιση του πρωταγωνι­στή του.

Ο ίδιος ο συνταγμα­τάρχης Σαμπέρ ενώ αρχικά εμφανίζεται αποφασισμένος να διεκ­δικήσει εκ νέου τη θέση του σε πείσμα θεών και ανθρώπων, αρ­χίζει σιγά-σιγά να χάνει το εκτόπισμά του στην ιστορία, και στο τέ­λος ουσιαστικά αυτοεξορίζεται από τον κόσμο των ζωντανών. Εί­ναι πραγματικά μεγαλοφυής ο τρόπος με τον οποίο ο Μπαλζάκ χειρίζεται τον ήρωά του αλλά και την τελική τροπή του μύθου. Η συνεχής παλινωδία ανάμεσα στο καλό και στο κακό συνοδεύεται από τις γνωστές ψυχολογικές παρατηρήσεις. Ο δημιουργός του Συνταγματάρχη Σαμπέρ αποτελεί τον πρώτο μεγάλο ψυχογράφο στην ιστορία του μυθιστορήματος. Δεν είναι τυχαία η επιρροή του στον Ντοστιογιέφσκι, στον Προυστ και, γιατί όχι, στον Χαβιέρ Μα­ρίας που συγκαταλέγεται στην αφρόκρεμα της παγκόσμιας λογο­τεχνίας του σήμερα.

Ο Συνταγματάρχης Σαμπέρ δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα μάθημα ανατομίας για τον μικρόκοσμο του ανθρώπου.

Ο Γιάννης Αντωνιάδης γράφει κριτική για το βιβλίο.