Γίνεται να επιστρέψεις στη νιότη σου; Κι αν ναι, είσαι τουρίστας ή ξεναγός; Ο Danny Boyle έρχεται να απαντήσει στην ερώτηση με αφοπλιστική ειλικρίνεια και αναλλοίωτο χιούμορ. Το T2 Trainspotting είναι ένα δείγμα υψηλής συναισθηματικής νοημοσύνης, όπως ένα γνήσιο, ανθρωποκεντρικό, εκκεντρικό και μεγαλόψυχο σινεμά ξέρει να επιδεικνύει. Η θρυλική παρέα επιστρέφει για να μαλώσει, να παίξει ξύλο, να κλέψει αλλά και να θυμηθεί, να διαπιστώσει την πλάνη του να πιστεύεις ακράδαντα στα κίνητρα σου, να κάνει απολογισμό, να δοκιμάσει τις ίδιες χημείες, κυριολεκτικά και μεταφορικά.
Εξαιρετικές οι ερμηνείες των Ewan McGregor, Ewen Bremner, Jonny Lee Miller και Robert Carlyle που σηκώνουν με ελαφρότητα και απόλυτη επίγνωση στους ώμους τους το βάρος της μεγάλης επιτυχίας που πριν από 21 χρόνια τους καταχώρησε ανεπιστρεπτί στην παγκόσμια ποπ κουλτούρα.
Ευρηματική η σκηνοθεσία του ώριμου και την ίδια στιγμή νεανικού Danny Boyle που τόλμησε να συνομιλήσει με μια ταινία-ορόσημο: με τη δική του ταινία-ορόσημο για την ακρίβεια.
Αριστοτεχνικό το σενάριο του John Jodge, που ξέρει να συμπυκνώνει την αγάπη, τη ζήλεια, την προδοσία, τη ματαίωση και την ελπίδα στους διαλόγους και φυσικά στους αξέχαστους μονολόγους του, που και σ’ αυτή την ταινία χορηγεί σε σωστές και ακαριαίες δόσεις.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Σύνοψη
Στην αρχή έμοιαζε με ευκαιρία… μετά έγινε προδοσία. Έχουν περάσει 21 χρόνια. Πολλά έχουν αλλάξει. Ο Mark Renton (Ewan McGregor) επιστρέφει στο μοναδικό μέρος που μπορεί να αποκαλεί σπίτι. Εκεί τον περιμένουν όλοι: ο Spud (Ewen Bremner), ο Sick Boy (Jonny Lee Miller) και ο Begbie (Robert Carlyle). Αλλά όχι μόνο αυτοί. Τον υποδέχονται η λύπη, η απώλεια, η χαρά, η εκδίκηση, το μίσος, η φιλία, η αγάπη, η επιθυμία, ο φόβος, η μετάνοια, η ηρωίνη, η αυτοκαταστροφή, ο θανάσιμος κίνδυνος. Όλα έχουν παραταχθεί για να τον καλωσορίσουν.
Πού τους αφήσαμε;
Οι τέσσερις παιδικοί φίλοι/συνεργάτες/εχθροί πήγαν μέχρι το Λονδίνο για να πουλήσουν μια σεβαστή ποσότητα ηρωίνης που έφτασε στα χέρια τους τυχαία. Όσο οι άλλοι κοιμούνται, ο Mark Renton το σκάει παρέα με όλα τα λάφυρα: 16.000 λίρες σε μετρητά. Το σκάει. Και δεν ξαναγυρίζει. Αφήνει 4.000 λίρες σε μία θυρίδα για τον Spud. Μια ευγενική κίνηση, χωρίς καλό αποτέλεσμα, καθώς ο αποδέκτης έχει ακλόνητο εθισμό στην ηρωίνη.
Ο Sick Boy, που ποτέ δεν προβληματίστηκε από την ανάγκη να είναι πιστός, ζηλεύει οικτρά και θυμώνει. Αν κάποιος έπρεπε να προδώσει τους φίλους του, αυτός ήταν ο κατάλληλος. Καταριέται την αδυναμία του και ονειρεύεται να πάρει εκδίκηση.
Ο Frank Begbie πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ενήλικης ζωής του σαν κινούμενη χειροβομβίδα. Ο Renton τον απασφάλισε. Η οργή του μπορεί να είναι αυτοκαταστροφική, αλλά δεν πρόκειται να είναι η μοναδική απώλεια.
Colonized by wankers (Trainspotting, 1996)
Η πρώτη ταινία, με προϋπολογισμό 2 εκατομμύρια λίρες από την ομάδα του Shallow Grave (Μικρά Εγκλήματα Μεταξύ Φίλων) ξεπέρασε τις ανεξάρτητες ρίζες της και εξαπλώθηκε παντού ως ένα πολιτιστικό φαινόμενο. Ο Danny Boyle θυμάται: «Με την πρώτη ταινία φτιάξαμε την καριέρα μας. Είχαμε μόλις κάνει το Shallow Grave, που είχε πάει αρκετά καλά και ξαφνικά όλοι ήθελαν να κάνουμε κι άλλη ταινία. Είχαμε το καταπληκτικό βιβλίο του Irvine και μας στοίχειωνε ακόμα. Ο John Hodge είχε αρχίσει να δουλεύει το σενάριο και κατευθείαν ξέραμε ότι θα το κάναμε. Μας παρέδωσε 20 σελίδες και φυσικά είπαμε ναι, θα το κάνουμε. Οπότε βασικά πέσαμε πάνω του».
«Το φοβερό είναι να είσαι εντελώς άπειρος» λέει ο σεναριογράφος John Hodge. «Να μην έχεις κάνει πολλά πριν, να μένεις έκπληκτος με αυτό που θα συμβεί. Εμείς ξεκινήσαμε να κάνουμε μια διασκεδαστική ταινία τότε. Τελειώναμε το σενάριο και σταδιακά αντιληφθήκαμε το αυξανόμενο ενδιαφέρον. Έλπιζα ότι κάναμε τους ήρωες πιο ανθρώπινους και ότι αποστασιοποιηθήκαμε από το παραδοσιακό πορτρέτο του θύματος. Και, όπως το βιβλίο, το Trainspotting, έδωσε χιούμορ στους χαρακτήρες και αυτογνωσία. Αυτό ήταν κάτι αμφιλεγόμενο. Άρεσε και δεν άρεσε, για τους ίδιους λόγους».
Για πολλούς οπαδούς, η ταινία ήταν μια ένεση αδρεναλίνης στη βρετανική κινηματογραφική σκηνή, όπου κυριαρχούσαν οι ταινίες εποχής, ο κοινωνικός ρεαλισμός και οι ρομαντικές κομεντί. Τα φευγάτα εικαστικά, το ξεσηκωτικό, θρυλικό πλέον, soundtrack και οι αξέχαστοι αντιήρωες σε συνδυασμό με μια πρωτοποριακή, άμεση επικοινωνία, έκαναν το Trainspotting να πιάσει απόλυτα τον παλμό της εποχής.
Ο Danny Boyle λάτρεψε την απλότητα της όλης διαδικασίας. «Αν κάνεις καινούριες ταινίες, μαθαίνεις καινούρια πράγματα. Αυτό δεν βοηθάει πάντα. Καμιά φορά οι ταινίες είναι καλύτερες όταν γίνονται με πλήρη άγνοια».
Ο Ewan McGregor που υποδύεται τον Renton, θυμάται τη φορά που είδε ένα πρώτο μοντάζ. «Πήγα σε μια μικρή αίθουσα στο Soho με τη γυναίκα μου και τον θείο μου. Θυμάμαι να βγαίνω και να είμαι καθηλωμένος. Κοιταζόμασταν, δεν μπορούσαμε να μιλήσουμε για αυτό που είδαμε. Η διεύθυνση φωτογραφίας του Brian Tufano, οι ερμηνείες, η σκηνοθεσία του Danny, η μουσική… ήταν σαν όλα τα στοιχεία να ήταν όσο καλά θα μπορούσαν να είναι. Και το πιο πιθανό ήταν να μην είναι χάλια. Και δεν ήταν».
Η αρχή του T2 Trainspotting
«Έχουν περάσει 21 χρόνια από την κυκλοφορία της πρώτης ταινίας και θεωρητικά τόσα χρόνια είναι πολλά για να γίνει sequel» λέει ο Boyle. «Η καθυστέρηση δεν ήταν επιτηδευμένη. Το συζητούσαμε για χρόνια. Αλλά τελικά, αυτό δίνει στην ταινία λόγο ύπαρξης. Όταν βάζεις τους ηθοποιούς δίπλα στο πώς έμοιαζαν δύο δεκαετίες πριν, αυτό είναι σκληρό. 10 χρόνια πριν, δεν ήταν τόσο διαφορετικοί. Τους έκανα πλάκα και τους έλεγα ότι πρέπει να ενυδατώνονται συνέχεια! Αλλά 20 χρόνια είναι πολύ καιρός και το νιώθεις αυτό. Οι τύποι είναι πολύ καλά με το πώς είναι τώρα και πώς θα φαίνονται σε σύγκριση με πριν. Ήταν τίμιο. Δεν ντράπηκαν και η ταινία έχει να κάνει μ’ αυτό».
Ο Jonny Lee Miller, που υποδύεται τον Simon (aka Sick Boy), συμφωνεί ότι δεν είναι ένα παραδοσιακό sequel. «Δεν έχει νόημα να κάνεις sequel του Trainspotting εκτός κι αν πραγματεύεσαι μεγάλα θέματα. Πώς είναι να είσαι μεγαλύτερος; Τι έχεις κάνει; Τι συμβαίνει στους χαρακτήρες και ποιες είναι οι συνέπειες; Ένα άμεσο sequel με απαντήσεις στο ποιος ξέφυγε, ποιος εκδικήθηκε, είναι βαρετό. Ο μόνος τρόπος είναι να βάλεις τις ζωές των ανθρώπων ανάμεσα».
«Η βασική ερώτηση ήταν αν ο John θα μπορούσε να γράψει το σενάριο» λέει ο Danny Boyle. «Οι ηθοποιοί είχαν φυσικά κάποιες επιφυλάξεις, γιατί ήθελαν να κάνουν κάτι εξίσου καλό με το πρώτο. Δεν ήθελαν να απογοητεύσουν κάποιον με τον κάνουν μια κακή συνέχεια. Ο John έκανε κάποιες απόπειρες που όλοι ξέραμε, όπως κι αυτός, ότι δεν λειτουργούσαν. Μετά πήγαμε όλοι στο Εδιμβούργο με τους παραγωγούς. Η 20η επέτειος πλησίαζε και θεωρήσαμε ότι ή τώρα ή ποτέ. Ο John έφυγε, έγραψε το σενάριο που μόλις το διάβασα, το έστειλα στους ηθοποιούς. Θα ήταν τρελοί να μην το κάνουν. Μπορεί να έλεγαν όχι για διάφορους λόγους, κυρίως γιατί ένας δύο έχουν τηλεοπτικές καριέρες. Αλλά όλοι ανταποκρίθηκαν και έτσι μπορούσαμε να το κάνουμε».
Ο σεναριογράφος John Hodge ήταν ενθουσιασμένος που εξερεύνησε το πού βρίσκονται οι τέσσερις παλιοί φίλοι. «Η πλοκή και η εξέλιξη των χαρακτήρων πάνε μαζί» λέει. «Οπότε όταν αρχίσαμε να σκεφτόμαστε ας πούμε τον Begbie, η ερώτηση ήταν αν είχε παιδιά. Ναι ή όχι; Κι αν έχει, τι έχει; Οπότε αποφυλακίζεται… ποια είναι η σχέση του με τον γιο του; Είναι ίδιοι; Όχι, είναι λίγο διαφορετικοί. Η μητέρα του τον μεγάλωσε ειδικά για να μην μοιάζει στον πατέρα του. Αυτό σε οδηγεί αλλού και αρχίζει να επηρεάζει την πλοκή. Αναρωτιέσαι που θα πάει τώρα ο Begbie; Είναι απομονωμένος, αποξενωμένος από την οικογένεια του, τι θα συμβεί τώρα;».
Ο Robert Carlyle (Begbie) είχε πολλά και έντονα συναισθήματα για τη διαδικασία. «Όλα μαζί… νευρικός και ενθουσιασμένος κυρίως. Το περίμενα καιρό. Το περίμενα δύσκολο, αλλά δεν ήταν. Είναι λίγο γλυκανάλατο, αλλά ήταν σαν ένα ζευγάρι παλιά παπούτσια. Ήξερα τον Bagbie πολύ καλά. Έχει αλλάξει πολύ, αλλά έχει πολλή πλάκα σαν χαρακτήρας και μια κάποια απελπισία. Έχει μια στενάχωρη ζωή. Αυτό το εξερευνά η ταινία. Έχει να κάνει με το τι έχουν κάνει οι τύποι τα τελευταία 20 χρόνια και πού βρίσκονται. Είναι πολύ πιο συναισθηματική απ’ ό,τι περίμενα, όχι μόνο εγώ, αλλά κι ο Danny».
«Ξέραμε κατά κάποιο τρόπο ότι θα χαιρόμασταν να δούμε αυτούς τους τέσσερις χαρακτήρες ξανά μαζί» συμφωνεί ο Boyle. «Αλλά η μεγάλη έκπληξη είναι η συναισθηματική ένταση. Βλέπεις τα πρόσωπα τους και είναι αυτόματο. Υπάρχει πάθος. Αναγνωρίζεις τι τους έχει κάνει ο χρόνος, τι μας έχει κάνει. Η ταινία είναι σαν τηλεσκόπιο που στρέφεται στον χρόνο, βλέπεις κάπου και το παρελθόν είναι εκεί, τόσο κοντά. Βλέπεις ξανά και έχει φύγει. Έχει πολύ ενδιαφέρον. Το T2 είναι μια μεταφορά δύο βιβλίων: του Porno, το sequel του Irvine 21 χρόνια μετά και μια άμεση επιστροφή στο Trainspotting. Για μένα, το βιβλίο είναι ένας μοντέρνος Οδυσσέας. Είναι αξεπέραστο, νομίζω, και η ανάγνωση του είναι ακόμα σαν τον ωκεανό που ορμάει στην καρδιά. Η νέα ταινία έλκεται από την τροχιά της πρώτης και είναι μεγάλο προνόμιο να ξαναμπείς σε αυτόν τον κόσμο».
Σκηνοθεσία: Danny Boyle
Σενάριο (βασισμένο στα μυθιστορήματα του Irvine Welsh Porno & Trainspotting): John Jodge
Παίζουν: Ewan McGregor, Ewen Bremner, Jonny Lee Miller, Robert Carlyle, Anjela Nedyalkova
Διάρκεια: 117’
