Ο Θάνος Μικρούτσικος σφράγισε με το έργο του την ελληνική μουσική συνδέοντας άρρηκτα τα τραγούδια του με τις προσωπικές, αλλά και με τις συλλογικές μας στιγμές. Ο σπουδαίος Έλληνας συνθέτης, φύσει και θέσει ανήσυχος καλλιτέχνης, θεωρώντας ότι η πρωτοπορία είναι μια συνεχής διαδικασία εξέφραζε τις αυτοσχεδιαστικές του διαθέσεις στα τραγούδια του ήδη από τη δεκαετία του ’70 και αναζητούσε διαρκώς τη διεύρυνση των μουσικών του ορίων ανανεώνοντας τις συνθέσεις του.

Το Σάββατο 25 Νοεμβρίου, στο Θέατρο Ολύμπια, βασικοί συνεργάτες του Θάνου Μικρούτσικου, που πορεύτηκαν μαζί του σε διαφορετικές περιόδους, θα προσεγγίσουν μουσικές στιγμές του συνθέτη με τον τρόπο που εκείνος θα ήθελε. Οι Θύμιος Παπαδόπουλος, David Lynch, Γιώτης Κιουρτσόγλου, Μάξιμος Δράκος και Καλλίστρατος Δρακόπουλος, μέσα από μια σύγχρονη ματιά, ενσωματώνοντας την τάση του προς τον σύγχρονο αυτοσχεδιασμό, αγγίζουν τις μελωδίες του και συνομιλούν μαζί τους. Τραγουδάει ο Χρήστος Θηβαίος.

Ο Θάνος Μικρούτσικος και η διεύρυνση των ορίων του

Διεύρυνση των ορίων: αυτός είναι ο ορισμός της πρωτοπορίας για τον Θάνο Μικρούτσικο. Ένα από τα χαρακτηριστικά της μουσικής του είναι ότι πειραματιζόταν σε νέες μουσικές φόρμες και συνεργαζόταν με νέους ανθρώπους τολμώντας πάντα μια καινούργια προσέγγιση στα τραγούδια του.

Κάπως έτσι μπαλάντες, μελωδίες, λαϊκά τραγούδια “ξαναβαφτίστηκαν” και ”ξαναγεννήθηκαν” με ροκ, τζαζ ηχοχρώματα και με σύγχρονο ηλεκτρικό ήχο.

ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!

Άλλωστε ο ίδιος υποστήριζε πάντα ότι η φόρμα συμβαδίζει με την εποχή της: «Η διεύρυνση των ορίων επιχειρείται συνεχώς στη μουσική. Κι αυτό είναι, η πραγματική πρωτοπορία. Και δεν αποτελεί πρωτοπορία η ανακάλυψη ενός εντελώς καινούριου πράγματος που δεν έχει προϋπάρξει. Όλα έχουν υπάρξει».

Από τη Ρόζα Λούξεμπουργκ και τα Πολιτικά, στον Σταυρό του Νότου

Από τη δεκαετία του ΄70 εμφανίζονται στα τραγούδια του Θάνου Μικρούτσικου αυτοσχεδιασμοί και στοιχεία της τζαζ, όπως για παράδειγμα στη «Ρόζα Λούξεμπουργκ» σε στίχους του Μάνου Ελευθερίου που κυκλοφόρησε με τη φωνή της Μαρίας Δημητριάδη σε δίσκο 45 στροφών πριν τα «Τροπάρια για φονιάδες».

Ο ίδιος ο συνθέτης λέει στην αυτοβιογραφία του, στο βιβλίο του Οδυσσέα Ιωάννου “Ο Θάνος κι ο Μικρούτσικος / Μια αυτοβιογραφία μέσα από 24 συναντήσεις”: Η «Ρόζα Λούξεμπουργκ» είναι ένα κομμάτι που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ίσως και το πρώτο έντεχνο τζαζ-ροκ κομμάτι του ελληνικού τραγουδιού και έχει –για παράδειγμα– το εξής χαρακτηριστικό: Τα τέσσερα κλαρινέτα που παίζουν –και μόνο το άκουσμα ότι παίζουν τέσσερα κλαρινέτα σε μια μπάντα οκτώ οργάνων είναι κάτι το ασυνήθιστο– παίζουν σε απόσταση ημιτονίων το καθένα από το επόμενο. Αυτό αυτόματα σημαίνει επιρροή από τη σύγχρονη μουσική, αλλά, παρ’ όλα αυτά, το τραγούδι διατηρεί την αμεσότητά του (Μικρούτσικος σε Ιωάννου, 2011: 60).

Και στα «Πολιτικά τραγούδια», όμως, έναν δίσκο που κυκλοφόρησε το 1975, διακρίνουμε στοιχεία αυτοσχεδιασμού. Στο κομμάτι «Το κακόηθες μελάνωμα» από το «Εμπάργκο» -και κυρίως στη live εκδοχή του από το Αρχαίο Ωδείο της Πάτρας, τον Ιούλιο του ’82, που συμπεριλήφθηκε στο LP «Αραπιά Για Λίγο Πάψε Να Χτυπάς με το Σπαθί»– διακρίνουμε καθαρές τζαζ-ροκαναφορές.

Το «Τρίο», για πιάνο, ηλεκτρικό μπάσο και ντραμς είναι το πρώτο καθαρό τζαζ έργο που γράφει ο Θάνος το 1981, ενώ τα επόμενα χρόνια γράφει μια σειρά έργα, όπως τα: «Τζοκόντα 87», «Φαντασία Νο 1», «Persistence», «Memories», «Φαντασία Νο 2» και «Κύκλοι».

Το 2003 γίνεται πραγματικότητα ένα ακόμα μεγάλο στοίχημα του συνθέτη. Πρόκειται για το έργο «Music stories» για βιμπράφωνο, ορχήστρα εγχόρδων, κλαρινέτο και κρουστά που παίζεται στην Αίθουσα Φίλων της Μουσικής και κυκλοφορεί από τη θρυλική δισκογραφική εταιρία των μεγάλων μουσικών της τζαζ «Blue Note». Ο Θάνος Μικρούτσικος συνεργάζεται με τον διακεκριμένο Αμερικανό βιμπραφωνίστα Γκάρι Μπάρτον στον οποίο αφιέρωσε και το έργο. Μαζί τους η Καμεράτα, η Ορχήστρα Φίλων της Μουσικής και δυο ακόμα σταθεροί συνεργάτες του Θάνου Μικρούτσικου: ο Νίκος Γκίνος κλαρινέτο και ο Δημήτρης Δεσύλλας στα κρουστά.

Ο Θάνος Μικρούτσικος δε σταμάτησε να ανανεώνεται ποτέ. Το βλέπουμε στις πιο διάσημες δουλειές του που έχουν αγαπηθεί από το κοινό. Του αρέσει να τις προσεγγίζει ξανά μέσα από μια νέα ματιά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, ο Σταυρός του Νότου.

Μάλιστα, έλεγε σε συνέντευξή του: «Εκείνο που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι ότι, ενώ στις μελοποιήσεις του δίσκου κινούμαι στο χώρο της μπαλάντας –έναν χώρο που μπορεί να φαίνεται οικείος και σε ακροατές με ηχητικές εντυπώσεις της δεκαετίας του ΄60- μετά την έκδοση του δίσκου άρχισα να παίζω διάφορα κομμάτια του σε συναυλίες με συνεχείς αυτοσχεδιασμούς, φτάνοντάς τα πολλές φορές στην περιοχή της τζαζ μουσικής. Και το πιο σημαντικό: αυτή η σύζευξη της ποίησης του Καββαδία με τους ρυθμούς της τζαζ όχι μόνο δεν κλώτσαγε, αλλά φαινόταν απόλυτα φυσιολογική και νόμιμη. Εδώ βρίσκεται μια ακόμη απόδειξη πως ένας παλιός στίχος, όταν είναι γνήσιος, μπορεί να δεθεί πάρα πολύ ομαλά με μορφές εντελώς σύγχρονες, χωρίς να γίνεται καμιά παραβίαση ή αλλοίωσή του. Κι έτσι γεννήθηκαν οι Γραμμές των Οριζόντων» .

Όσοι θα βρεθούν στο Θέατρο Ολύμπια στις 25 Νοεμβρίου θα ακούσουν τους σπουδαίους σολίστ και συνεργάτες του Θάνου Μικρούτσικου να παίζουν κομμάτια, όπως θα έκαναν αν ήταν και ο ίδιος μαζί τους. Ανανεώνοντας συνεχώς με τον «δικό του τρόπο», διευρύνοντας τα όρια με πάθος και αγάπη για τη μουσική του, ενώ ο Χρήστος Θηβαίος, αγαπημένος ερμηνευτής του συνθέτη, θα τραγουδήσει Καββαδία (Λύχνος του Αλλαδίνου, Ένα μαχαίρι, William George Allum κ.α) Μπρεχτ, Τριπολίτη (Μπουμ, Ένα μπλουζ η αγάπη μου πένθιμο), Καβάφη και Ελευθερίου.

Μουσικοί (με αλφαβητική σειρά):

  • Καλλίστρατος Δρακόπουλος (τύμπανα)
  • Μάξιμος Δράκος (πιάνο)
  • Γιώτης Κιουρτσόγλου (μπάσο)
  • David Lynch (σαξόφωνο, φλάουτο, κρουστά)
  • Θύμιος Παπαδόπουλος (πνευστά)
  • Τραγουδάει ο Χρήστος Θηβαίος

Διαβάστε επίσης:

Ολύμπια Δημοτικό Μουσικό Θέατρο «Μαρία Κάλλας»: Το πρόγραμμα για την περίοδο 2023 – 2024