Η Κατερίνα, μια γυναίκα που ξενιτεύτηκε η ίδια στο παρελθόν, βιώνει ξανά τη μετανάστευση των παιδιών της αυτή τη φορά στη σύγχρονη εποχή λόγω της οικονομικής κρίσης και η συγγραφέας καταγράφει με οξυμένη ευαισθησία την πικρία των γενιών που αναγκάστηκαν να αλλάξουν πατρίδα προκειμένου να επιβιώσουν. Παράλληλα κάνει τον αναγνώστη να σκεφτεί τα ανάλογα των δύο εποχών και να αναλογιστεί την ευθύνη των ανθρώπων που καθόρισαν τη μοίρα αυτού του τόπου και οδήγησαν στη διάψευση των προσδοκιών ολόκληρες γενιές Ελλήνων.
Με τον ανατριχιαστικό όρο «Τεμάχια» οι Γερμανοί καταμετρούν τους Έλληνες μετανάστες στη χώρα τους, μετατρέποντας συλλήβδην τις ανθρώπινες ζωές σε αριθμούς. Πώς επιβιώνει ένας άνθρωπος με την αριθμητική του ομαδοποίηση και την αποποίηση μιας ανθρώπινης ταυτότητας και μάλιστα σε έναν τόπο εντελώς ξένο, στερημένος ουσιαστικά την ανθρώπινη υπόστασή του;
Η κεντρική ηρωίδα του βιβλίου, η Κατερίνα θα ανακαλύψει τις απαντήσεις αυτές μέσα από την ίδια της τη ζωή. Όταν μάθει ότι και το δεύτερο παιδί της πρόκειται να μεταναστεύσει, μαζί με την οικογένειά του η συναισθηματική της συντριβή θα είναι μεγάλη. Νιώθοντας την οδύνη της επανάληψης της Ιστορίας, η Κατερίνα θα ανατρέξει στις προσωπικές της αναμνήσεις σε μια εξομολογητική και ταυτόχρονα αποκαλυπτική αναδρομή ζωής.
Από τα παιδικά της χρόνια στη Θεσσαλία μέχρι τις μέρες μας η αφήγηση δίνει το στίγμα μιας ζωής στερημένης, βουτηγμένης στη φτώχια και την ένδεια και την ανάγκη της Κατερίνας να μπορέσει να σπάσει τα στενά δεσμά της, Έχοντας μεγαλώσει τυλιγμένη στις νοοτροπίες του παρελθόντος που θέλει τις γυναίκες να παραμένουν αμόρφωτες, να δουλεύουν στις αγροτικές εργασίες και να παντρεύονται παρά τη θέλησή τους αναπαράγοντας τον φαύλο κύκλο των έμφυλων διακρίσεων της εποχής, η Κατερίνα αναπολεί τα δικά της όνειρα και ην πορεία τους, καθώς δεν κατάφερε να κάνει πραγματικότητα όλα όσα ονειρεύτηκε, να μορφωθεί όπως όσο πολύ ήθελε και πολύ σύντομα βρέθηκε με δυο παιδιά στην αγκαλιά και τις δικές της ανάγκες να καταπνίγονται μέσα της.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Στο αφηγηματικό σύμπαν της Μαστοροδήμου η Ιστορία περνά ανελέητη πάνω από τις ζωές των ηρώων. Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, η Κατοχή και ο Εμφύλιος θα αφήσουν ανεξίτηλα τα σημάδια τους στην ανθρωπογεωγραφία της εποχής και θα πυροδοτήσουν τις πρώτες μεταναστεύσεις στις αρχές της δεκαετίας του ’60. Ανάμεσα στα «τεμάχια» που η Γερμανία θα δεχτεί για φτηνά εργατικά χέρια θα είναι και η οικογένεια της Κατερίνας. Η Κατερίνα θα βιώσει οδυνηρά αυτή την κατάσταση αλλά και όταν επιστρέψει στην πατρίδα, στη Θεσσαλονίκη αυτή τη φορά, μετά τη μεταπολίτευση θα συνεχίσει τη σκληρή δουλειά για την επιβίωση, πιστεύοντας ότι θα καταφέρει τουλάχιστον τα παιδιά της να έχουν ένα καλύτερο μέλλον.
Με ευρηματικό τρόπο η συγγραφέας στήνει το πολιτικό και ιστορικό σκηνικό των διαψεύσεων μιας ολόκληρης γενιάς και παρεμβάλλει στην αφήγησή της ιστορικά ντοκουμέντα της εποχής που παρουσιάζουν ενδιαφέρον καταδεικνύοντας ταυτόχρονα τόσο την αντιμετώπιση των μεταναστών στον τόπο προορισμού τους όσο και τις δυσκολίες και τον εξευτελισμό που σε κάποιες περιπτώσεις αντιμετώπισαν αλλά κυρίως τις πολιτικές που χάραξαν τη μοίρα τους. Γραμμένο με ευαισθησία και μια έντονη κριτική αποτίμηση των πολιτικών αυτών αλλά και της γερμανικής πολιτικής το βιβλίο εμβαθύνει στις ψυχολογικές διακυμάνσεις των ηρώων, στέκεται και στις ατομικές αλλά και συλλογικές ευθύνες χωρίς να πλατειάζει με πολλές περιγραφές αλλά από μια ευθύβολη οπτική γωνία αναδεικνύει τη μοίρα μιας ολόκληρης γενιάς που σταδιακά φεύγει.
Διαβάστε επίσης:
Χρύσα Μαστοροδήμου – Τα τεμάχια
