Γιάννης Κουνέλλης

Γιάννης Κουνέλλης:

Έργα, arte povera, εκθέσεις, βιβλία, ζωγραφική, γλυπτική, περφόρμανς και όλα τα νέα για τον Γιάννη Κουνέλλη (Jannis Kounellis)

Ο Γιάννης Κουνέλλης (23 Μαρτίου 1936 – 16 Φεβρουαρίου 2017) ήταν Έλληνας εικαστικός και ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του κινήματος της Arte Povera.

Γεννήθηκε στον Πειραιά και εκεί πέρασε τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια. Το 1953 έδωσε εξετάσεις στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών στην Αθήνα αλλά απέτυχε. Το 1956 εγκαταστάθηκε μόνιμα πλέον στη Ρώμη όπου σπούδασε ζωγραφική στην Ακαδημία Καλών Τεχνών.

Αγαπούσε τον Βίνσεντ βαν Γκογκ, και φτάνοντας στην Ιταλία τον γοήτευσε η αναγεννησιακή ζωγραφική και ειδικά τα έργα των Καραβάτζιο και Μαζάτσο. Επίσης αγάπησε με πάθος και το έργο αρκετών καλλιτεχνών όπως οι Ευγένιος Ντελακρουά, Ανρί Ματίς, Αντρέι Ρουμπλιόφ, Κάζιμιρ Μαλέβιτς, Τζάκσον Πόλοκ κ.ά. Βιβλίο που τον σημάδεψε ήταν το μυθιστόρημα “Οδυσσέας” του Τζέιμς Τζόις.

Έκανε την πρώτη του ατομική έκθεση το 1960 στην γκαλερί La Tartaruga όπου θα παρουσιάσει μια σειρά από πίνακες με τον τίτλο “Αλφάβητο” που αποτυπώνει σύμβολα του αστικού πολιτισμού, αριθμούς, γράμματα και σήματα κυκλοφορίας.

Τα πρώιμα έργα του ήταν επηρεασμένα από το κλίμα της Ιταλικής Πρωτοπορίας (Αλμπέρτο Μπούρι, Λούτσιο Φοντάνα κ.ά.). Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να επαναπροσδιορίσει την σχέση του με την ζωγραφική και τον χώρο. Αρχίζει να χρησιμοποιεί στα έργα του φυσικά υλικά και αντικείμενα όπως σίδερα, κάρβουνο, τσουβάλια από λινάτσα, βαμβάκι, ξύλα και να αναδεικνύει την γλυπτική τους διάσταση. Στη συνέχεια προσθέτει και άλλα στοιχεία (χώμα, όσπρια, καφέ, κεριά, λαμπτήρες,γυαλιά, βιβλία, καμπάνες, κρεβάτια, παράθυρα, σπασμένα αγάλματα κ.ά.). Οι εγκαταστάσεις και οι περφόρμανς του αποκτούν το στοιχείο της θεατρικότητας και της τελετουργίας.

Συμμετέχει το 1967 στην έκθεση με τίτλο “Arte Povera e IM Spazio” στη γκαλερί La Bertesca στη Γένοβα που ήταν πολύ σημαντική για την πορεία του. Εκεί συνδέθηκε με την Arte Povera και χαρακτηρίστηκε ως ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της μαζί με καλλιτέχνες όπως οι Μικελάντζελο Πιστολέτο, Τζοβάνι Ανσέλμο, Μάριο Μερτς, Αλιγκιέρο Μποέτι, Πιερ Πάολο Καλτσολάρι, Λουτσιάνο Φάμπρο, Τζούλιο Παολίνι, Πίνο Πασκάλι κ.ά.

Από το 1968 και σε όλη την διάρκεια της καλλιτεχνικής του πορείας, αναλαμβάνει σκηνογραφίες και συνεργάζεται με σκηνοθέτες και θεατρικούς συγγραφείς όπως οι Θεόδωρος Τερζόπουλος, Χάινερ Μιούλερ, Ταντάσι Σουζούκι, Βάλερι Φοκίν, Άννα Μπαντόρα, Κάρλο Κουαρτούτσι κ.ά.

Ξεχωρίζει το 1969 η παράστασή του στη γκαλερί L΄Attico στη Ρώμη όπου παρουσίασε την εγκατάσταση “Άλογα” με δώδεκα ζωντανά άλογα να καταλαμβάνουν τον χώρο.

Παρουσιάζει το 1973 στην γκαλερί La Salita στη Ρώμη την διάσημη περφόρμανς του “Apollo” όπου ο ίδιος με μια μάσκα του Απόλλωνα, κάθεται πίσω από ένα μεγάλο τραπέζι, πάνω στο οποίο υπάρχουν θραύσματα από ένα αντίγραφο αγάλματος, ένα μαύρο κοράκι και δίπλα ένας φλαουτίστας που παίζει Μότσαρτ.

Η πρώτη του επίσημη παρουσία στην Ελλάδα έγινε το 1977 με την ατομική του έκθεση στην γκαλερί Bernier.

Πραγματοποιεί στον Πειραιά το 1994 έκθεση στο αμπάρι του εν ενεργεία φορτηγού πλοίου “Ιόνιον” την οποία οργάνωσε το Ίδρυμα Ι.Φ. Κωστόπουλου και που αποτελεί συγχρόνως την πρώτη αναδρομική του στην Ελλάδα. Την επιμέλεια είχε ο Χρήστος Ιωακειμίδης, την διεύθυνση οργάνωσης η Κατερίνα Κοσκινά και την φωτογραφική κάλυψη ο Μανώλης Μπαμπούσης.

Δίδαξε ως καθηγητής στην Ακαδημία Καλών Τεχνών στο Ντίσελντορφ την περίοδο 1994-2001. Αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτωρ στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Α.Π.Θ (2006) και στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (2009).

Έχει παρουσιάσει πολυάριθμες ατομικές εκθέσεις σε σημαντικές γκαλερί και μεγάλα μουσεία. Συμμετείχε επίσης σε ομαδικές εκθέσεις και διεθνείς διοργανώσεις, όπως στις Μπιενάλε του Παρισιού (1967, 1971, 1969), Documenta (1972, 1977, 1982, 2017), Μπιενάλε Βενετίας (1972, 1974, 1976, 1978, 1980, 1984, 1988, 1993), Μπιενάλε της Κωνσταντινούπολης (1993), Μπιενάλε του Σίδνεϊ (2008).

Σημαντικές εκθέσεις του οργανώθηκαν επίσης στην Αθήνα το 2004 στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και το 2012 στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης.