Νύχτα, ομίχλη, ουίσκι… Η Μαίρη, ο Τάιρον, ο Τζέιμυ κι ο Έντμοντ… κι οι χαμένες ελπίδες τους, εγκιβωτισμένες σε ένα σπίτι φτιαγμένο με τα πιο πρόχειρα υλικά γεμάτο ανασφάλεια, πασχίζουν για την ένωση οίκου και γένους στην παραλιακή εξοχή… σαν κύματα τα άπιαστα όνειρα μιας ζωής νοτίζουν το πρόσωπό τους. Κάτω απ’ τα ρούχα εποχής, αρρωστημένοι ψυχισμοί σε δρύινο τραπέζι, θολώνουν τα ποτήρια καθώς αλληλοσυγκρούονται προπόσεις… υπέρ υγείας.
Ο επικίνδυνος εθισμός στο ψέμα της μορφίνης, κόβει σαν γυαλί και φέρνει στην επιφάνεια της περιεκτικής οικογενειακής τραγωδίας των Τάιρον, την αλήθεια της ζωής και των εμπειριών τους, ξεπηδώντας μια προς μία απ’ τις σελίδες των καλοστοιβαγμένων θεμάτων της βιβλιοθήκης.
Μαζί τους κι οι αλλεπάλληλες υπερβάσεις πηγαινοέρχονται στις άωρες ώρες της μίας μόνο μέρας, πότε στο θολωμένο τζάμι και πότε στο πάτωμα, σωριάζοντας ανατροπές σα νότες σε ξεχασμένο, ξεκούρδιστο πιάνο…
Και το «Ταξίδι μιας μεγάλης μέρας μέσα στη νύχτα», που μας προτείνει φέτος το καλοκαίρι το ΚΘΒΕ, σε σκηνοθεσία Θανάση Σαράντου, με τη Βέρα Κρούσκα και τον Πέρη Μιχαηλίδη, τον Θανάση Σαράντο, τον Χρήστο Διαμαντούδη και την Σταυριάνα Παπαδάκη ξεκίνησε απ’ τη Θεσσαλονίκη για να περιοδεύσει, στον Πολύγυρο της Χαλκιδικής, στη Βέροια, στην Κοζάνη, στα Γιαννιτσά, στις Συκιές Θεσσαλονίκης, στην Κομοτηνή, στην Αλεξανδρούπολη, στα Ιωάννινα και να επιστρέψει και πάλι στη Μονή Λαζαριστών (αύλειος χώρος) (25 κ 26/9).
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Κι ο πόνος του συγγραφέα φαντάζει πιο πραγματικός από εκείνον των ηρώων του.
Πρόκειται για την κορυφαία στιγμή της αλήθειας του βραβευμένου με Πούλιτζερ για το έργο του, Ευγένιου Ο’ Νηλ.
«Μόνο το παραλήρημα ταιριάζει σε μας, τα παιδιά της ομίχλης».
Με ευφράδεια ποιητή, το αυτοβιογραφικό του ταξίδι μετατρέπεται σε λόγο ύπαρξης. Ο Ο’ Νηλ, καταπιάνεται με τη συγγραφή του ακόμη απ’ την αρχή της σταδιοδρομίας του. Σύμφωνα με τη σύζυγό του, αφιέρωνε ατέλειωτες ώρες αξημέρωτα με προσήλωση. Όσο προχωρούσε την ιστορία τόσο τον βασάνιζε ώσπου στο τέλος της μέρας εμφανίζονταν καταρρακωμένος, κλαίγοντας, με κατακόκκινα μάτια και γηραιότερος κατά δεκαετίες.
«Αν πρόκειται να δημιουργηθεί ζωή. πρέπει να αναπτυχθεί μέσα από τα απλά συστατικά, σ’ αυτόν τον περιορισμένο χώρο», υποδείκνυε στις οδηγίες για τα ανεβάσματα του έργου, που μάλιστα ρητά απαγόρευσε να συμβούν ενόσω βρίσκονταν εν ζωή.
Η διχασμένη ανθρώπινη ύπαρξη, με αμεσότητα, κι αλήθεια, σαφήνεια στον χρονοχώρο και σωρεία μεταπτώσεων, δε χρειάζεται σκηνικά αντικείμενα να αναδειχθεί, μήτε προσωπεία. Αρκεί η ψυχοφθορά της περιπέτειας των χαρακτήρων της οικογένειας Τάιρον.
Σκηνοθετικό σημείωμα Θανάση Σαράντου
Πόσο μπορεί να μας αφορά το 2021 εν μέσω παγκόσμιας πανδημίας, μια ιστορία που διαδραματίζεται σ’ ένα εξοχικό του Κονέκτικατ της Αμερικής σε διάστημα 16 περίπου ωρών, μέσα σε μια Αυγουστιάτικη ημέρα το μακρινό 1912;
Ο Αμερικανός συγγραφέας Ευγένιος Ο’ Νηλ μας παραδίδει το 1941 το αριστουργηματικό του έργο «Ταξίδι μιας Μεγάλης Μέρας μέσα στη Νύχτα». Ένα αυτοβιογραφικό ταξίδι, μια προσωπική και επίπονη καταγραφή για το παρελθόν της δικής του οικογένειας, γραμμένη με «δάκρυα και αίμα» όπως ο ίδιος αναφέρει. Η συναρπαστική ιστορία των Ιρλανδών Τάιρον, όμως θα μπορούσε να είναι και η ιστορία της κάθε οικογένειας, σε κάθε εποχή και σε κάθε τόπο που τολμά να έρθει αντιμέτωπη με ό,τι κρύβει η ομίχλη της καθημερινότητας. Μύχια συναισθήματα που αποκαλύπτονται, πληγές του παρελθόντος που δεν έχουν ποτέ επουλωθεί. Αυτή η εμμονική αναμέτρηση με το παρελθόν είναι ίσως και το κύριο χαρακτηριστικό του έργου. «Το παρελθόν είναι το παρόν, είναι το μέλλον» αναφωνεί η Μαίρη Τάϊρον, η κεντρική ηρωίδα του έργου. Ένα πραγματικά μαγικό έργο, μια «τραγωδία δωματίου» με καταιγιστική εσωτερική δράση, αφού σε μια μόνο σελίδα του μπορεί να χωρέσουν τα συναισθήματα του μίσους, της αγάπης, της συγχώρεσης, του θυμού, της ενοχής, του πόθου, της λύπης και της απογοήτευσης. Και όλα αυτά συμβαίνουν καθώς η ομίχλη του παρελθόντος και των εξαρτήσεων τυλίγει ασφυκτικά και τους τέσσερις βασικούς χαρακτήρες του έργου. Δύο γονείς που δεν ανέλαβαν ποτέ ουσιαστικά την ευθύνη για τα παιδιά τους. Δύο αδέρφια που αναγκάστηκαν ν’ αναλάβουν από τα παιδικά τους χρόνια τον ρόλο της μητέρας και του πατέρα στην οικογένεια. Ανεκπλήρωτα όνειρα που στοιχειώνουν το παρόν και των τεσσάρων.
Στο τέλος, οι ήρωες εγκλωβισμένοι και μετέωροι συνεχίζουν να ελπίζουν, συγχωρούν έστω αν και ποτέ δεν ξεχνούν, ένοχοι αλλά ταυτόχρονα αθώοι. Η ανθρώπινη περιπέτεια σ’ όλο το μεγαλείο της, ένας ύμνος στην αγάπη που τελικά επικρατεί και λυτρώνει.
Βέρα Κρούσκα
«Είναι ένα υπέροχο- δύσκολο όμως πολύ έργο. Είναι απίστευτα ρεαλιστικό, δεν έχει καμία αλληγορία κι αυτό το κάνει ακόμη πιο απαιτητικό και άρα ενδιαφέρον. Νομίζω πως πρόκειται για έναν απ’ τους δυσκολότερους ρόλους που κλήθηκα να υποστηρίξω».
Πέρης Μιχαηλίδης
«Είναι ένας «ρόλος- βουνό» για κάθε ηθοποιό, που αυτόματα καλείται να αναμετρηθεί στα όρια της αυτοψυχανάλυσης με δικά του βιώματα. Όσο για το έργο κρύβει επικαιρότητα, αφού και σήμερα οικογένειες έρχονται αντιμέτωπες μ’ αντίστοιχα- αν και όχι ίδιας έκτασης- προβλήματα. Ο κόσμος θα ταυτιστεί…»
Χρήστος Διαμαντούδης
«…ο Σαράντος θεωρώ πως προσπαθεί να μπήξει το μαχαίρι στο κόκκαλο φθάνοντας στο μεδούλι της οικογένειας. Θέλει να βγάλει αλήθειες στη σκηνή, να αγγίξει τη ρίζα των ανθρώπινων σχέσεων και της περιπέτειας των χαρακτήρων. Όσο για μας, ζητούμενό του είναι να μην νοιώθουμε ότι παίζουμε αλλά ότι είμαστε…»
Σταυριάνα Παπαδάκη
«…αφελής, συμπονετική, μοναχική, με τσαγανό κι ευαισθησία, φλύαρη κι ανυπόμονη, η ιρλανδή μετανάστρια Καθλίν με τις φωναχτές σκέψεις, υπηρετώντας το βαρύ τοπίο στο εξοχικό των Τάϊρον, είναι η μόνη υγιής, φωτεινή και κάποτε κωμική πινελιά του έργου»
Ταυτότητα παραγωγής
Απόδοση: Νίκος Γκάτσος
Σκηνοθεσία- Δραματουργική επεξεργασία: Θανάσης Σαράντος
Σκηνικά: Άση Δημητρολοπούλου
Κοστούμια: Μπιάνκα Νικολαρέϊζη
Μουσική: Κωνσταντίνος Ευαγγελίδης
Φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος
Επιμέλεια προβολών video: Άντα Λιάκου
Βοηθοί σκηνοθέτη: Παναγιώτης Γκιζώτης, Γιάννης Γκρέζιος
Δραματουργική συνεργασία: Μάρκος Τσούμας
Βοηθός σκηνογράφου– ενδυματολόγου: Δανάη Πανά
Οργάνωση παραγωγής: Εύα Κουμανδράκη
Οδηγός σκηνής: Καλλιόπη Παπαθανασίου
Φωτογράφιση παράστασης: Τάσος Θώμογλου
Σχεδιασμός αφίσας: Σιμώνη Γρηγορουδη
Διανομή (κατά σειρά εμφάνισης):
Πέρης Μιχαηλίδης/ Τάκης Χρυσικάκος, διπλή διανομή (Τζέιμς Τάιρον)
Βέρα Κρούσκα (Μαίρη Κάβαν Τάιρον)
Θανάσης Σαράντος (Τζέϊμς Τάιρον Τζούνιορ)
Χρήστος Διαμαντούδης (Έντμοντ Τάιρον)
Σταυριάνα Παπαδάκη (Κάθλιν)