Η διερεύνηση του φύλου, το δικαίωμα του έμφυλου προσδιορισμού και άλλα, καίριου προβληματισμού ζητήματα ταυτότητας, όπως τα προσεγγίζει η σύγχρονη τέχνη, αποτελούν το θέμα της πολύπτυχης δράσης «Ταυτο-ετερό-τητα», που εγκαινιάζεται στις 17 Ιουνίου (διάρκεια: 17.06 – 31.07.2015), στο πλαίσιο του κεντρικού προγράμματος της 5ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης.
Μία έκθεση, ένα συμπόσιο και μία περφόρμανς συγκροτούν τον κορμό της «Ταυτο-ετερό-τητας», που αποτελεί προϊόν συνεργασίας ανάμεσα στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, το Πεδίο Δράσης Κόδρα, το Thessaloniki Pride και τον Δήμο Θεσσαλονίκης.
Η διοργάνωση δίνει την ευκαιρία να συνομιλήσουν μέσα από τα έργα τους καθιερωμένοι καλλιτέχνες όπως ο David Hockney και η Lynda Benglis, αλλά και πολλοί νέοι δημιουργοί.
Στόχος των διοργανωτών είναι να ανιχνεύσουν και να παρουσιάσουν διαφορετικές εικαστικές μορφοποιήσεις ενός ζητήματος που αποτελεί και σήμερα πεδίο αντιπαράθεσης σε μια εποχή έξαρσης του νέο-συντηρητισμού, των ρατσιστικών, ομοφοβικών, λεσβιοφοβικών και τρανσφοβικών συμπεριφορών, επιθέσεων κατά των δικαιωμάτων των γυναικών και των διακρίσεων στη βάση της φυλής, της εθνότητας, του σεξουαλικού προσανατολισμού και της ταυτότητας φύλου.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
«Το ζήτημα της ταυτότητας του κοινωνικού φύλου και το δικαίωμα του έμφυλου αυτοπροσδιορισμού επανέρχεται σήμερα ως ζωτικό πεδίο αμφισβήτησης και διεκδίκησης ακόμη και σε κοινωνίες που έμοιαζε κεκτημένο. Η έννοια της ετερότητας, του ξένου ή του διαφορετικού ενυπάρχει μέσα στην ταυτότητα. Το ξένο ή το ανοίκειο είναι κομμάτι του εαυτού και ως τέτοιο αντιμετωπίζεται από ένα μεγάλο σώμα θεωρητικών προσεγγίσεων και καλλιτεχνικών προτάσεων», σημειώνουν οι επιμελητές της έκθεσης και του συνολικού προγράμματος, Συραγώ Τσιάρα και Θοδωρής Μάρκογλου εκ μέρους του Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης του ΚΜΣΤ.
Η επιμελητική ομάδα του Πεδίου Δράσης Κόδρα που αποτελείται από τους Δημήτρη Μιχάλαρο, Παναγή Κουτσοκώστα και Ανθή Αργυρίου ανέλαβε τη διοργάνωση ανοιχτής πρόσκλησης (Open Call) από την οποία προέκυψε το πρότζεκτ «Ταυτο-ετερό-τητα – But still in one piece».
ΤΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
Έκθεση «Ταυτο-ετερό-τητα» με θέμα τη διερεύνηση του φύλου και του ζητήματος του έμφυλου αυτοπροσδιορισμού.
Η έκθεση, που περιλαμβάνει φωτογραφίες, βίντεο, σχέδια, ζωγραφικά έργα και περφόρμανς, εγκαινιάζεται την Τετάρτη 17 Ιουνίου, στις 20.30, στο Φουαγιέ του Δημαρχείου Θεσσαλονίκης.
Συμμετέχοντες καλλιτέχνες: Lynda Benglis (USA), Ursula Biemann (CH), Pauline Boudry & Renate Lorenz (CH-DE / DE), Marianne Darlen Solhaugstrand (NO), Yevgeniy Fiks (RU / USA), Κωστής Φωκάς (GR / UK), Hector de Gregorio (UK), Igor Grubic (HR), David Hockney (UK), Deborah Kelly & Tina Fiveash (AU), Majida Khattari (MA/FR), Carlos Motta (CO / USA), Slava Mogutin (RU/USA), Νατάσσα Παπαδοπούλου (GR), Αντώνης Πρωτοπάτσης (GR), Wolfgang Tillmans (DE/UK), Boryana Rossa – Oleg Mavromatti (BG / USA-RU), Milica Tomic (RS)
Στην έκθεση, μεταξύ άλλων:
Ο David Hockney συνδιαλέγεται με την ομο-ερωτική ποίηση του Κ. Π. Καβάφη μέσα από μία σειρά χαρακτικών του, που πλαισίωσαν έκδοση του 1967 με νέα μετάφραση των ποιημάτων του Αλεξανδρινο από τους Stephen Spender και Νίκο Στάγκο.
Ελάχιστα γνωστά στο κοινό είναι τα σχέδια με μολύβι σε χαρτί του Μυτιληνιού ζωγράφου και ποιητή Αντώνη Πρωτοπάτση, καθώς και λάδια, φτιαγμένα στις αρχές του 20ού αιώνα, που αποτυπώνουν με τρυφερότητα σκηνές εφηβικού ερωτισμού.
H Lynda Benglis στη «Γυναικεία Ευαισθησία» (βίντεο, 1973), παρουσιάζει δύο γυναίκες με έντονο μακιγιάζ που φιλούν και χαϊδεύουν η μία την άλλη, επιχειρώντας μια επιθετική ανάγνωση στη φεμινιστική θεωρία του φιλμ γύρω από το «ανδρικό βλέμμα».
Ο Ρώσος καλλιτέχνης-φωτογράφος Yevgeniy Fiks, που συμμετείχε σε πολλές εκθέσεις του ΚΜΣΤ, παρουσιάζει μια σειρά από φωτογραφίες τόπων –πλατειών, που ήταν μέρη συνεύρεσης ομοφυλόφιλων στη Μόσχα. Ανάμεσα στα έργα παρουσιάζει και το γράμμα ενός Σκωτσέζου ομοφυλόφιλου δημοσιογράφου μέλους του Κομμουνιστικού Κόμματος που έστειλε στον Στάλιν το Μάιο του 1934 υποστηρίζοντας, μεταξύ άλλων, ότι η ομοφυλοφιλία είναι συμβατή με τον Κομμουνισμό.
Κι ακόμη, η Σερβίδα Milica Tomic στο βίντεο με τίτλο I’m Milica Tomic συστήνεται ξανά και ξανά στο κοινό αλλάζοντας κάθε φορά εθνικότητα: «Είμαι η Μίλιτσα Τόμιτς, είμαι Κορεάτισσα, Είμαι η Μίλιτσα Τόμιτς, είμαι Νορβηγίδα», λέει αποκαλύπτοντας πληγές στο σώμα της, το τίμημα της εναλλασσόμενης ταυτοποίησης.
Η Majida Khattari στρέφεται εναντίον των οριενταλιστικών συμβάσεων για τη λάγνα Ανατολή, ενώ η Νατάσσα Παπαδοπούλου αμφισβητεί τους στερεότυπους ρόλους του φύλου και διερευνά τους μηχανισμούς της αναπαράστασης της γυναικείας σεξουαλικότητας.
Η ακτιβιστική πλευρά της διεκδίκησης των δικαιωμάτων της LGBT κοινότητας και η βία σε εκδηλώσεις υπερηφάνειας στην Κροατία είναι το θέμα που πραγματεύεται ο Igor Grubić με αρχειακά ντοκουμέντα και με περφόρμανς χορευτών.
Επιμέλεια: Θοδωρής Μάρκογλου, Ιστορικός Τέχνης-Επιμελητής ΚΜΣΤ, Συραγώ Τσιάρα, Ιστορικός Τέχνης-Διευθύντρια ΚΣΤΘ.
Τα εγκαίνια θα πλαισιώσει, στις 21.30, η περφόρμανς με τίτλο «M My Me # 3» (σύλληψη και ιδέα Νατάσσας Παπαδοπούλου, χορογραφία και περφόρμανς: Νατάσσα Παπαδοπούλου – Στέλλα Δημητρακοπούλου).
Στην έκθεση «Ταυτο-ετερό-τητα» εντάσσονται οι δράσεις:
Α) «Ταυτο-ετερό-τητα / But still in one piece»
Έκθεση στο πλαίσιο ανοιχτής διεθνούς πρόσκλησης του Πεδίου Δράσης Κόδρα
Συμμετέχοντες καλλιτέχνες: Κατερίνα Αθανασοπούλου (GR), Μαριλένα Αλιγιζάκη (GR), Αγγελική Αυγητίδου (GR), Chiara Bertin (IT), Εύα Βέη Γερομιχάλου (GR), Μαρίνα Γκενάντιεβα (GR), Fred Koenig (GR), George Petrou (CY), Trix Rosen (USA), Κέλλυ Σκουλαριώτη (GR), Manuel Vason (IT)
Επιμέλεια: Δημήτρης Μιχάλαρος, Διευθυντής ΠΔΚ, Ανθή Αργυρίου – Παναγής Κουτσοκώστας Επιμελητές ΠΔΚ
Β) «Ταυτο-ετερό-τητα. Η προβληματική του φύλου στη σύγχρονη τέχνη»
Συμπόσιο που αντλεί βασικές αναφορές από τις πολιτικές αναπαράστασης του φύλου στην τέχνη και τη σύγχρονη θεωρητική – ακτιβιστική εμπειρία. Πέμπτη 18 Ιουνίου, 16.00 – 21.00 (Αίθουσα Πολλαπλών Χρήσεων, Δημαρχείο Θεσσαλονίκης)
Εισηγητές: Μαρίνα Γαλανού, Κώστας Γιαννακόπουλος, David Getsy, Δημήτρης Μιχάλαρος, Slava Mogutin, Boryana Rossa, Jules Rosskam, Συραγώ Τσιάρα, Yevgeniy Fiks.
Συνεργαζόμενοι φορείς: Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, Δήμος Θεσσαλονίκης, Thessaloniki Pride, Πεδίο Δράσης Κόδρα-Δήμος Καλαμαριάς
Η 5η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης
Με άξονα τη Μεσόγειο, διαρθρώνονται το κεντρικό και το παράλληλο πρόγραμμα της 5ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, που θα πραγματοποιηθεί από τις 23 Ιουνίου έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2015, υπό τη γενική διεύθυνση της Κατερίνας Κοσκινά.
Η διοργάνωση θα εγκαινιαστεί την Τρίτη 23 Ιουνίου στις 20:00, στο Περίπτερο 6 (Λεωφ. Στρατού & 3ης Σεπτεμβρίου, εντός ΔΕΘ).
Η 5η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης είναι η τελευταία διοργάνωση του τριμερούς σπονδυλωτού προγράμματος που ξεκίνησε το 2011 και υλοποιείται μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος Μακεδονία-Θράκη 2007-2013 του ΕΣΠΑ που συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης) και την Ελλάδα. Η οργάνωση είναι του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και πραγματοποιείται με τη συμμετοχή και συνεργασία της «Κίνησης των 5 Μουσείων Θεσσαλονίκης» και άλλων πολιτιστικών και εκπαιδευτικών φορέων, ινστιτούτων και ιδρυμάτων της πόλης, και την υποστήριξη του Δήμου Θεσσαλονίκης.
Περισσότερες πληροφορίες για την κεντρική έκθεση της 5ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης μπορείτε να δείτε εδώ: 5η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης: Παλιές Διασταυρώσεις-Make it Νew ΙΙΙ
Φωτό: D. Kelly – T. Fiveash