Το Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη παρουσιάζει έως …
και τις 10 Σεπτεμβρίου 2010 τις σπουδαίες εκθέσεις γλυπτικής των διακεκριμένων καλλιτεχνών, Λάζαρου Λαμέρα και Απόστολου Φανακίδη, προσφέροντας μια όαση αισθητικής ανάτασης στο ελληνικό και ξένο φιλότεχνο κοινό.
Στο σύνολο των έργων τους αποτυπώνονται αφαιρετικές, εξπρεσιονιστικές και συμβολικές τάσεις, οι οποίες διακρίνονται για την υπαινικτική και ταυτόχρονα εκρηκτική διατύπωσή τους. Στόχος αυτής της συνεύρεσης είναι η σκιαγράφηση της καλλιτεχνικής διαδρομής των δύο γλυπτών μέσα από μία σειρά εμβληματικών τους έργων.
Σαράντα και πλέον σημαντικά έργα του αείμνηστου Καθηγητή Γλυπτικής της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Ε.Μ.Π., Λάζαρου Λαμέρα, αποκαλύπτουν τον ευρύ κόσμο των εικαστικών του κατακτήσεων από το 1947 έως το 1995. Η έκθεση του πραγματοποιείται με την ευγενική χορηγία της HSBC (ΕΛΛΑΣ) ΑΕΔΑΚ.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Ο Λάζαρος Λαμέρας γεννήθηκε στην Αθήνα το 1911. Ήταν γιος του μαρμαροτεχνίτη Ιωάννη Λαμέρα από τα Υστέρνια της Τήνου και σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας (1932-1938) και του Παρισιού με υποτροφία της Ακαδημίας Αθηνών.
Φοίτησε κοντά στον Ζαν Μπουσέ και το 1939 τιμήθηκε με το Α’ βραβείο. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της πρωτοποριακής ομάδας «Ακραίοι», με επικεφαλής τον Αλέκο Κοντόπουλο. Το 1953 το μνημείο του για τον Άγνωστο Πολιτικό Κρατούμενο βραβεύθηκε σε διεθνή διαγωνισμό και στη συνέχεια εκτέθηκε στην Tate Gallery του Λονδίνου.
Το 1956 εξελέγη τακτικό μέλος του Διεθνούς Ινστιτούτου Γραμμάτων και Τεχνών και το 1957 βραβεύθηκε από τον Δήμο Αθηναίων με το Α\’ βραβείο γλυπτικής. Το διάστημα 1960-1987 διετέλεσε καθηγητής στην έδρα της Πλαστικής της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Ε.Μ.Π. Το 1969 δημοσίευσε μελέτη με τίτλο Πλαστική και το 1975 το Χωροθετικό διάγραμμα γλυπτών έργων Δήμου Αθηναίων Νεωτέρας Ελλάδος.
Τιμήθηκε, επίσης, με το παράσημο του Ταξιάρχη του Φοίνικα. Ανέπτυξε πλούσια εκθεσιακή δραστηριότητα, η οποία ξεκίνησε με συμμετοχή σε ομαδικές εκθέσεις. Το 1933 εξέθεσε με την «Ομάδα Τέχνη» και στη συνέχεια με τους «Ελεύθερους Καλλιτέχνες» (1937-1939).
Έλαβε επίσης μέρος σε Πανελλήνιες Εκθέσεις, στις Μπιενάλε του Σάο Πάολο (1955, 1961) και της Βενετίας (1960), καθώς και στην έκθεση Μεταμορφώσεις του Μοντέρνου, που έγινε στην Εθνική Πινακοθήκη το 1992. Το 1979 οργανώθηκε στην Eθνική Πινακοθήκη ατομική έκθεση έργων του για τα κωφάλαλα παιδιά με τίτλο Αφή-Τέχνη-Παιδί.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1980 ο Λάζαρος Λαμέρας δημιούργησε μια ταινία μικρού μήκους, για τους περιστεριώνες της Τήνου, τιμώντας έτσι τους ανώνυμους λαϊκούς αρχιτέκτονες του νησιού του, που από μικρός θαύμαζε. Το 1992 δημοσίευσε ποιητική συλλογή με τίτλο, Αντί Πολλών. Πέθανε στις 24 Σεπτεμβρίου 1998 στην Αθήνα.
Τριάντα αντιπροσωπευτικά έργα της τελευταίας δουλειάς του Απόστολου Φανακίδη φανερώνουν τη συνέχεια του οραματικού του κόσμου, ορίζοντας τη νέα τομή της δουλειάς του. Ο γλύπτης με τις γνώριμες εξπρεσιονιστικές του φιγούρες δημιουργεί μια νέα πραγματικότητα που βασίζεται στη συνύπαρξη ετερόκλητων υλικών, όπως το κάρβουνο με το φως του νέον.
Ο Απόστολος Φανακίδης, γεννήθηκε στα Βρύσικα Έβρου στις 15 Μαΐου 1945. Με τα γεγονότα του Εμφυλίου Πολέμου βρέθηκε στη Βουδαπέστη. Το 1957, μετά τα δραματικά γεγονότα του 1956 φεύγει από την Ουγγαρία και εγκαθίσταται στη Σόφια. Φοίτησε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας στο Τμήμα της Μνημειακής Γλυπτικής από το 1967 έως το 1972.
Το 1979 λαμβάνει μέρος στην πρώτη ομαδική έκθεση με το Σύλλογο Γλυπτών στο Ωδείο Αθηνών. Το 1981 εκπροσωπεί την Ελλάδα στη Biennale της Βουδαπέστης, όπου κερδίζει ένα από τα πρώτα βραβεία.
Το 1988 λαμβάνει μέρος με τη γκαλερί Α.Δ. στη Foire Saga (FIAC Edition) στο Grand Palais στο Παρίσι και το 1985 στη μόνιμη υπαίθρια διεθνή έκθεση γλυπτικής στο Σικάγο. Το 1999 συμμετείχε σε ευρωπαϊκή συνάντηση γλυπτών στην Ολλανδία με θέμα «Θάλασσα από ατσάλι», όπου δημιούργησε και ολοκλήρωσε ένα ανάλαφρο και συνάμα κινητικό έργο. Το 1988 το Υπουργείο Πολιτισμού προκηρύσσει Πανελλήνιο Καλλιτεχνικό Διαγωνισμό για τη δημιουργία μνημείου για τους 200 εκτελεσθέντες πατριώτες στο Σκοπευτήριο Καισαριανής, για το οποίο κερδίζει το Α’ Βραβείο. Το 2005 έγιναν τα αποκαλυπτήρια του.
«Ο Φανακίδης, σε όλη την καλλιτεχνική του διαδρομή, προσδίδει δραματικότητα στις γλυπτικές του δημιουργίες» σημειώνει, μεταξύ άλλων, ο επιμελητής της έκθεσης, Τάκης Μαυρωτάς, στον κατάλογο της έκθεσης και συνεχίζει «Ο γλύπτης εστιάζει άμεσα το ενδιαφέρον του στην πρωτόγνωρη ομορφιά της φόρμας και του χρώματος, στις αφηγηματικές εναλλαγές και στις εκφραστικές συγκινήσεις μέσα από τις παραμορφώσεις που εισάγει στο έργο του.
Αρκετές δημιουργίες του τείνουν προς το υπερπραγματικό για να συναντηθούν με το απροσδιόριστο και το όνειρο. Τα υλικά του ποικίλλουν: κάρβουνο, γύψος, ορείχαλκος, λεπτά καλάμια κ.ά., για να φτάσει στις ανάγλυφες κατασκευές ή στις γλυπτικές του φόρμες.
Το φως του νέον στην πρόσφατη δουλειά του έχει κυρίαρχο ρόλο. Σε αρκετά επιτοίχια έργα, η ευθεία γραμμή, οριζόντια ή κάθετη, με το διαυγές κόκκινο φως της δυναμιτίζει τη σκοτεινή επιφάνεια από κάρβουνο, προκαλώντας πολλαπλές ερμηνείες. Ωστόσο, το δίλημμα παραμένει. Αν η πραγματικότητα δεν είναι μόνο το φως της ημέρας, τότε το σκοτάδι πρέπει να το αφήνεις στο σκοτάδι».
Με την ευκαιρία των εκθέσεων έχουν εκδοθεί δύο ομότιτλοι κατάλογοι με κείμενα των Γιάννη Γαλανόπουλου και Τάκη Μαυρωτά.
Επιμέλεια εκθέσεων: Τάκης Μαυρωτάς