Το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισµού Θεσσαλονίκης, συνεχίζοντας την παράδοση των τελευταίων χρόνων, οργανώνει θεµατικές εκθέσεις µε ιδιαίτερο κάθε φορά επιστηµονικό ενδιαφέρον, που σχετίζονται µε τα εκθέµατά του, τις εκφάνσεις του βυζαντινού και του µεταβυζαντινού πολιτισµού γενικότερα και του αντίκτυπου που είχε στη νεότερη και τη σύγχρονη καλλιτεχνική δηµιουργία.
Φέτος, είκοσι χρόνια µετά την έκθεση των εικόνων της Συλλογής Βελιµέζη στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισµού, η οποία περιόδευσε ανά τον κόσµο και παρουσιάστηκε σε είκοσι τρία µουσεία, οι υπεύθυνοι της Συλλογής, Χρήστος Φ. Μαργαρίτης και Αλέξανδρος Γερ. Μακρής επιµελήθηκαν και παρουσιάζουν την έκθεση ΤΕΜΠΛΟΝ. Άγιες µορφές, αόρατες πύλες πίστης, 20ός και 21ος αιώνας, µε αντιπροσωπευτικά έργα από το δεύτερο τµήµα της Συλλογής Βελιµέζη, τις προσωπικές Συλλογές τους και από πολλές άλλες ιδιωτικές Συλλογές και αρχεία, µουσεία, ναούς και µονές, όλα έργα που δηµιουργήθηκαν από τον 20ό αιώνα έως τις ηµέρες µας…
Φυσικό σύνορο ανάµεσα στον ανθρώπινο κόσµο (κυρίως ναός) και τον επουράνιο (ιερό βήµα), το τέµπλο συνιστά συµβολικό σηµείο συνάντησης του νοητού και του αισθητού, του επέκεινα και του εφήµερου. Ειδικότερα, τα εκκλησιαστικά τέµπλα (εικονοστάσια) συγκροτούν τις πιο χαρακτηριστικές και επιβλητικές αρχιτεκτονικές και διακοσµητικές ενότητες του εσωτερικού χώρου των νεοελληνικών ναών. Στο πλαίσιο της Έκθεσης επιχειρείται µια ανάγνωση του τέµπλου ως σύνθετη λατρευτική, καλλιτεχνική και πολιτισµική αναπαραστάση, παρακολουθώντας την εξέλιξή του µέσα από συγκεκριµένα παραδείγµατα ναών από τον 19ο αιώνα έως σήµερα.
Ενενήντα επτά εκθέµατα που συνδέονται άρρηκτα µε το «Τέµπλο», όπως βηµόθυρα και θύρες παραβηµάτων, δεσποτικές εικόνες, σχέδια και ανθίβολα για δεσποτικές εικόνες και εικόνες επιστυλίου (αποστολικών, δωδεκαόρτου), για επιστέψεις (Εσταυρωµένος και λυπηρά) κ.ά., δηµιουργίες των καταξιωµένων καλλιτεχνών Στ. Αλµαλιώτη, Κ. Αρτέµη, Σπ. Βασιλείου, Γ. Γλιάτα, Ν. Εγγονόπουλου, Γ. Καρούσου, Φ. Κόντογλου, Ρ. Κοψίδη, Μ. Ματσάκη, Κ. Παρθένη, Δ. Πελεκάση και Π. Ρέγκου, συγκροτούν ένα πανόραµα της νεοελληνικής θρησκευτικής ζωγραφικής.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Επιπλέον, εκτίθενται σχέδια των Ν. Ανδραβιδιώτη, Γ. Νοµικού και Ε. Στίκα για ξυλόγλυπτα τέµπλα, που σµίλεψαν οι ξυλογλύπτες Θ. Νοµικός και µέλη της οικογένειας Ανδραβιδιώτη, ξυλόγλυπτα κιονόκρανα και θωράκια, έργα των ιδίων, ένα σύνολο εργαλείων ξυλογλυπτικής για εκπαιδευτικούς σκοπούς, καθώς και το βηµόθυρο «Ζήτηµα χρόνου» που δηµιούργησε ειδικά για την έκθεση ο Στέλιος Φαϊτάκης.
Σε γόνιµο διάλογο µε τους δασκάλους και σηµείο συνάντησης το «Τέµπλο», εκτίθεται το έργο των σύγχρονων δηµιουργών, Μ. Καµπάνη, Γ. Κόρδη, Κ. Παπατριανταφυλλόπουλου, Π. Σάµιου, π. Σ. Σκλήρη και Στ. Φαϊτάκη, όχι αποκλειστικά µε λειτουργική σηµασία, αλλά µε προσωπικό χαρακτήρα και όρους αµιγώς ζωγραφικούς.
Τα ογδόντα δύο από το σύνολο των ενενήντα επτά έργων της Έκθεσης, παρουσιάζονται για πρώτη φορά, µαζί µε µια σειρά τεκµηρίων από προσωπικά αρχεία των καλλιτεχνών, µέσα σε προθήκες.
Η έκθεση πραγµατοποιείται µε τη στήριξη του Ιδρύµατος Αικατερίνης Λασκαρίδη, τη συµβολή της MVN Consultants και στελεχών του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισµού, στον σχεδιασµό και τη διοργάνωσή της.
Ήδη δύο ευρωπαϊκά µουσεία έχουν ζητήσει την παρουσίαση της έκθεσης στους χώρους τους. Ο τόµος που συνοδεύει την έκθεση, σε επιµέλεια Χρήστου Φ. Μαργαρίτη, περιέχει συνοπτικές περιγραφές όλων των εκθεµάτων, ενώ για τα περισσότερα γίνονται παράλληλα εκτενείς αναφορές στα τριάντα επιστηµονικά κείµενα, που αποτελούν και τον κορµό των περιεχοµένων του, µε σύντοµες περιλήψεις τους στην αγγλική. Η πολυτελής αυτή έκδοση περιλαµβάνει 320 σελίδες µε 190 έγχρωµες φωτογραφίες και 100 σχέδια. Ο µεγαλύτερος αριθµός των αντιτύπων θα προσφερθεί δωρεάν από το Ίδρυµα Αικατερίνης Λασκαρίδη σε Βιβλιοθήκες και Πολιτιστικούς Φορείς στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Η έκθεση τελεί υπό την Αιγίδα της Α.Ε. του Προέδρου της Δηµοκρατίας, Κυρίου Προκοπίου Παυλοπούλου.
Πρόγραµµα ξεναγήσεων:
Στη διάρκεια της έκθεσης οργανώνονται ειδικές ξεναγήσεις για τους επισκέπτες, ενώ παραλληλα οργανώνεται εκπαιδευτικό πρόγραµµα και ηµερίδα µε το ίδιο θέµα.
Η πρώτη ξενάγηση θα γίνει την Κυριακή 29 Οκτωβρίου, ώρα 12:00.
Για τις υπόλοιπες θα ανακοινωθεί πρόγραµµα.
