Το εικαστικό έργο της Θάλειας Φλωρά-Καραβία, που εμπιστεύθηκε η οικογένεια Φλωρά στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, παρουσιάζεται σε αυτή την πρώτη έκθεση του επετειακού προγράμματος του ΕΙΜ για τα 100 χρόνια από την Μικρασιατική Εκστρατεία. Τα έργα συνοδευόμενα από επιλεγμένα ιστορικά κειμήλια του ΕΙΜ ζωντανεύουν το κρίσιμο έτος 1921.
Η πρωτοπόρος ζωγράφος Θάλεια Φλωρά-Καραβία, για δεύτερη φορά σε μία δεκαετία, μετέβη το καλοκαίρι του 1921 ως ανταποκρίτρια στο θέατρο του πολέμου. Είχαν προηγηθεί οι Βαλκανικοί Πόλεμοι το 1912-13, τώρα όμως πηγαίνει στη Μικρά Ασία, στο πλευρό του «Στρατηλάτη» των Βαλκανικών Πολέμων, Βασιλιά Κωνσταντίνου Α΄, ο οποίος, ως επικεφαλής της νέας στρατιωτικής διοίκησης μετά την εκλογική ήττα του Βενιζέλου, επιστρατεύεται για να ανορθώσει το ηθικό του στρατεύματος.
Η Φλωρά σχεδιάζει και στέλνει φλογερές όσο και βαθιά λογοτεχνικές ανταποκρίσεις από την Αθήνα, τη Σμύρνη, την Προύσα και τα Μουδανιά. Το υλικό δημοσιεύεται στην ελληνική «Εφημερίδα» της Αλεξάνδρειας που εκδίδει ο σύζυγός της Νίκος Καραβίας. Επικεντρώνεται στον υγειονομικό αγώνα που εξελίσσεται στην πιο κρίσιμη φάση του πολέμου, ένα θαυμαστό αγώνα για τη διάσωση της ζωής, όχι μόνο του τραυματισμένου στρατιώτη αλλά του συνόλου των πληθυσμών υπό ελληνική διοίκηση. Σχεδιάζει με μολύβι, κάρβουνο και παστέλ νοσοκόμες, τραυματίες και επισκέπτες των νοσοκομείων, επωνύμους όσο και αγνώστους σε εμάς.
Έμμεσα και με τον τρόπο της, η ζωγράφος συμμετέχει στον αγώνα ανάδειξης της συμβολής των γυναικών σε αυτά που μέχρι τότε λογίζονταν ως «ανδρικές υποθέσεις». Συμμετέχει σε αυτή την αλληλουχία γυναικών που θυσιάζουν την οικογενειακή τάξη και θαλπωρή για να βοηθήσουν όσο μπορούν και όσο τους επιτρέπεται στον εθνικό αγώνα. Τα έργα της, όσο και η ίδια της η παρουσία, αποτελούν ύμνο για τη γυναίκα, στην εποχή που οι αλλεπάλληλοι πόλεμοι αναγκαστικά κάνουν τους κανόνες του ανδροκρατούμενου κόσμου να τρίζουν.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Τα πρωτότυπα έργα της Φλωρά, καθώς και κάποια αποσπάσματα ανταποκρίσεών της που τα συνοδεύουν, παρουσιάζονται μαζί με χαρακτηριστικά δείγματα στρατιωτικών εμπειριών, μέσα από τα – δημοσιευμένα και αδημοσίευτα – στρατιωτικά ημερολόγια του λοχία Ιωάννη Γιαννόπουλου και του φαντάρου Δημήτρη Γεώργαρη. Αυτά αντανακλούν το αίμα και τη βία, την πραγματική φρίκη του πολέμου, που η Φλωρά αντιμετωπίζει δευτερογενώς στα νοσοκομεία. Σήμερα είναι σημαντικό η μελέτη μιας εποχής να λαμβάνει υπόψη και τις εμπειρίες αυτών που δεν χώρεσαν στην «επίσημη» αφήγηση της ιστορίας.
Μέρος των εκτεθειμένων έργων δημοσιεύεται σε in folio φάκελο, σχεδιασμένο από την Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος σε συνεργασία με τις Εκδόσεις Καπόν.
