Η επιτυχία ενός φεστιβάλ έγκειται εν μέρει και στην ποικιλία των θεαμάτων που φιλοξενεί και παρουσιάζει. Η αλήθεια είναι, πως το Φεστιβάλ Αθηνών – παρά τις μειώσεις επιχορήγησης και κατά συνέπεια και μετακλήσεων από το εξωτερικό, δίνει στο κοινό αυτή την ευκαιρία∙
Από τη Μαριάννα Παπάκη
Να γνωρίσει δηλαδή, νέα ονόματα, να ξαναδεί γνωστούς και αγαπημένους του καλλιτέχνες, να προβληματιστεί, να μελαγχολήσει, να πειραματιστεί.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Τόμας Οστερμάιερ – «Ο εχθρός του λαού» του Ίψεν
Ο Τόμας Οστερμάιερ, αν και με συχνά αμφιλεγόμενο για τη σπουδαιότητά του έργο, αποτελεί ένα από τα αγαπημένα ονόματα του κοινού και γι’ αυτό κάθε παραγωγή του στην Ελλάδα γίνεται σε μικρό χρονικό διάστημα sold out. Αυτή τη χρονιά, μας παρουσίασε με τη Schaubühne, μια διαφορετική θα λέγαμε εκδοχή του «Εχθρού του Λαού» του Ίψεν. Σύγχρονη ανάγνωση που μπορεί σκηνοθετικά να μην έφερε κάτι νέο στο ζήτημα «σκηνοθεσία» αλλά δημιούργησε στην Πειραιώς 260 έναν ζωντανό διάλογο περί δημοκρατίας, δικαιοσύνης και αξιών που το ελληνικό κοινό μάλλον χρειαζόταν. Η χαρακτηριστικότερη παρέμβαση του σκηνοθέτη στο έργο ήταν η αντικατάσταση της ομιλίας του γιατρού Στόκμαν από ένα απόσπασμα της «Επικείμενης Εξέγερσης», ένα πολιτικό κείμενο που υπογράφεται από την «Αόρατη Επιτροπή» και το οποίο γράφτηκε και κυκλοφόρησε στη Γαλλία το 2008. Πρόκειται για ένα μανιφέστο που μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες και αμφιβάλλει για την αρτιότητα της δημοκρατίας ως έχει. (Πληροφορίες από εφημερίδα ΕΦ.) Γι’ αυτό το απόσπασμα κλήθηκε το κοινό να επιχειρηματολογήσει υπέρ ή κατά και να υπερασπιστεί τη γνώμη του. Το αρχικό μούδιασμα και ξάφνιασμα υποδέχτηκαν επιχειρήματα του κόσμου που άλλοτε αδύναμα άλλοτε πιο δυναμικά και ισχυρά δημιουργούσαν μία ατμόσφαιρα διαλόγου, συστατικό στοιχείο της θεατρικής τέχνης. Ο «Εχθρός του Λαού» του Οστερμάιερ ήταν μια από τις καλές παραστάσεις του γνωστού σκηνοθέτη από όσες έχουν έρθει στην Ελλάδα, όχι τόσο για την ευρηματική και σημαντική σκηνοθεσία της όσο για το ότι μας θύμισε με ευθύ τρόπο πως η τέχνη είναι πολιτική πράξη και πως υπάρχουν χρονικές περίοδοι που αυτό θα πρέπει να γίνεται άμεσα και όχι έμμεσα αντιληπτό.
Δύο τραγωδίες σύγχρονα ιδωμένες
Μαρία Πρωτόπαππα – «Ιφιγένεια εν Αυλίδι» του Ευριπίδη
Η Μαρία Πρωτόπαππα στην πρώτη σκηνοθετική της προσπάθεια κατάφερε να αποδώσει μία «Ιφιγένεια εν Αυλίδι» σύγχρονη, πρωτότυπη, μια διασκευή ουσιαστικά της γνωστής τραγωδίας του Ευριπίδη, αλλά με φρέσκια σκηνοθετική ματιά. Το σκηνικό ήταν εξαιρετικό (Σάκης Μπιρμπίλης) και ο θίασος αποτελούμενος από ικανούς και ταλαντούχους ηθοποιούς έδωσε την εντύπωση πως αντιλήφθηκε τη σκηνοθετική διαφορετικότητα που ήθελε να προσδώσει η Μαρία Πρωτόπαππα. Ξεχώρισε η Αγορίτσα Οικονόμου ως Κλυταιμνήστρα. Ενδιαφέρον πρώτο δείγμα, αναμένουμε το επόμενο βήμα.
Νατάσα Τριανταφύλλη – Αντιγόνη του Σοφοκλή
Η αλήθεια είναι πως το αίθριο του Μουσείου Μπενάκη στην Πειραιώς, είναι ένας χώρος που προσφέρεται για καλοκαιρινές παραστάσεις και δίνει τη δυνατότητα εμπνευσμένων σκηνοθετικά ιδεών. Με εξαίρεση, τη χρήση των κεκλιμένων επιπέδων που ενώνουν τους ορόφους του Μουσείου, η Νατάσα Τριανταφύλλη δεν αξιοποίησε αυτή τη δυνατότητα. Το πρόβλημα στη συγκεκριμένη παράσταση όμως, δεν εντοπίζεται εκεί. Η σκηνοθέτις έμοιαζε – κρίνοντας από το αποτέλεσμα – να μην έχει κατανοήσει την τραγωδία του Σοφοκλή. Κι αυτό γιατί ο πυρήνας του τραγικού δεν αποδόθηκε. Ο κακός Κρέων και η καλή Αντιγόνη αποτελούν μονοσήμαντες απεικονίσεις. Η τραγωδία προϋποθέτει αμφίρροπη μάχη. Εκεί έγκειται η έννοια του τραγικού, του διλήμματος, της σύγκρουσης. Όταν η μάχη είναι άνιση και το δίκιο ολοφάνερο, το τραγικό υποβιβάζεται στο επίπεδο του διδακτισμού. Δύσκολη η αναμέτρηση με το αρχαίο δράμα ακόμα και όταν η ομάδα των ηθοποιών (Λένα Παπαληγούρα, Λάζαρος Γεωργακόπουλος, Λυδία Φωτοπούλου, Χρήστος Σαπουντζής, Βίκυ Παπαδοπούλου, Ορφέας Αυγουστίδης) είναι αξιοσημείωτης δυναμικής όπως στην προκειμένη περίπτωση.
Olivier Py – Miss Knife
Ο Olivier Py παρουσίασε χθες, Τρίτη 9 Ιουνίου, τη Miss Knife, την περσόνα του καμπαρέ που δημιούργησε πριν 17 χρόνια, αυτή τη φορά με νέα κείμενα – τραγούδια σε ένα drag show που απείχε πολύ από το επιφανειακό, το φτηνό και το δεύτερο. Τραγούδια υπέροχα σε στίχους δικούς του και μουσική του Stéphane Leach, του πιανίστα της μπάντας που συνόδευε τον Γάλλο σκηνοθέτη. Η ιδέα παλιά, η ατμόσφαιρα όμως γεμάτη συγκίνηση, συναίσθημα και χιούμορ άφηνε μια γλυκόπικρη γεύση που είχε κάτι από Μπρεχτ, κάτι από καμπαρέ, κάτι από μουσική, κάτι από θέατρο. Μια παράσταση που επιβεβαιώνει την άποψη σύμφωνα με την οποία, σημασία δεν έχει πόσο σοβαρό είναι αυτό που κάνεις αλλά πόσο σοβαρά θα ασχοληθείς μαζί του. (Η παράσταση επαναλαμβάνεται την Τετάρτη 10 Ιουνίου στις 21.00-Πειραιώς 260).