Από τη Μαρίκα Θωμαδάκη*
Με μια νέα πρόταση, που επαγγέλλεται την εκ νέου επικαιροποίηση της τραγωδίας «Ορέστης» του Ευριπίδη, ο Τηλέμαχος Μουδατσάκις στο θέατρο «Έναστρον», δημιουργεί μια άκρως ενδιαφέρουσα παράσταση με επίκεντρο το σώμα του ηθοποιού. Η μέθοδος την οποία χρησιμοποιεί ο κύριος Μουδατσάκις, πρεσβεύει την «σωματοποίηση του τραγικού». Σημειωτέον ότι η έννοια του τραγικού ταυτίζει τις δυνάμεις του όντος με την αυτογνωσία, στο πλαίσιο της κοινωνικότητας που περιβάλλει την ύπαρξη.
Ο Τηλέμαχος Μουδατσάκις σκηνοθετεί με γνώμονα την ενεργοποίηση όλης αυτής της δυναμικής που κρύβουν οι ρόλοι, ξεκινώντας από τον Ορέστη και την Ηλέκτρα, για να συμπεριληφθεί εδώ ο Πυλάδης, αφήνοντας εκτός της περιρρέουσα ατμόσφαιρα των αντιφάσεων και των αντινομιών. Τόσο οι αντιφάσεις όσο και οι αντινομίες αναφέρονται στην πολιτική υπόσταση του έργου και στους ενεργούς πολίτες που την υπηρετούν.
Ο «Ορέστης», υπό την οπτική γωνία του σκηνοθέτη, υψώνεται σε μορφή πάσχοντος σώματος, που αναζητεί τον έτερο μέσα από το σώμα της Ηλέκτρας από τη μία μεριά και μέσα από το σώμα του Πυλάδη από την άλλη. Με άλλα λόγια, η εξουσία νοσεί, η συνείδηση πλήττεται από το βάρος ανόμων πράξεων και η κάθαρση, στο επίπεδο αυτό, φαντάζει μάταιος κόπος κι ακόμα πιο μάταιη η προσπάθεια συγκροτήσεως ενός ενιαίου ομοιογενούς και αδιαιρέτου όντος. Σε τελευταία ανάλυση, το όντως ον εξουδετερώνεται και κατακερματίζεται από τις δυνάμεις εκείνες που καλλιεργούν και γιγαντώνουν το μίασμα.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Οι ηθοποιοί Κωνσταντίνος Φερεντούρος, Βάσια Βασιλείου, Λεωνίδας Αργυρόπουλος, Χρήστος Βελιάνο, Γιώργος Κυριάκου δημιουργούν ένα σύνολο, που καταλύει το χώρο και το χρόνο και βάλλει κατά της έννοιας του συμβόλου, ως μονάδας δια της οποίας επικυρώνεται το οικουμενικό μεγαλείο του ανθρώπου.
Οι ηθοποιοί, άρτια συντονισμένοι από την σκηνοθεσία, αποδίδουν με ακρίβεια και ευκρίνεια το κείμενο του Ευριπίδη, στην εξεχόντως ποιητική μετάφραση του Τηλέμαχου Μουδατσάκι. Επισημαίνουμε δε το γεγονός, ότι η μετάφραση προβάλλει στοιχεία του ελληνικού πολιτισμού, από τη μετα-κλασική περίοδο, από το Βυζάντιο και από την τρέχουσα λεκτική έκφραση, σε κομψό ύφος.
Τέλος, η μουσική του Βασίλη Πανόπουλου και τα κοστούμια του σκηνοθέτη συμβάλλουν καταλυτικά στην παρουσίαση του ευριπίδειου λόγου, βάση παραλεκτικών και εικαστικών μοτίβων δια των οποίων υπογραμμίζεται περαιτέρω η «σωματοποίηση του τραγικού».
*Η Μαρίκα Θωμαδάκη είναι καθηγήτρια Σημειολογίας του Θεάτρου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών