Ένα ρέκβιεμ για την ανθρωπότητα. Ο Δημήτρης Καραντζάς επιστρέφει στη Στέγη με Το Σπίτι, μια περφόρμανς-παραβολή για τη βία, τον εθισμό στην εικόνα και την κατάργηση των ψευδαισθήσεων ή, αλλιώς, για την πραγματικότητα που, ό,τι κι αν κάνεις για να την αποφύγεις, αργά ή γρήγορα θα έρθει να σε βρει.
«Τα πλακάκια έμοιαζαν πάντα έτοιμα να σκάσουν, σαν πίσω απ’ τους τοίχους να ήταν τα χέρια και τα χείλη και τα πόδια όσων έμειναν εδώ, αλλά ποτέ δεν έσκασαν· έμειναν εκεί σαν ημερολόγιο ποια χρονιά κάναμε τι και τι έζησαν όλοι οι άνθρωποι».
Το σπίτι μας. Η γωνιά μας μέσα στον κόσμο. Το κατεξοχήν καταφύγιο. Εκεί είμαστε ασφαλείς. Ή μήπως όχι; Ένα νέο έργο, ελλειπτικό και εστιασμένο κυρίως στη δράση μέσα στη σιωπή, είναι η παραβολή που συνθέτουν με πρωτότυπο κειμενικό υλικό ο Δημήτρης Καραντζάς και η ομάδα των συνεργατών του. Το Σπίτι, που κάνει πρεμιέρα στη Μικρή Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση στις 30 Σεπτεμβρίου, έρχεται να μας ξεβολέψει. Με ελάχιστο λόγο, αμείωτη ένταση, υποδόριο χιούμορ και δύο ηθοποιούς, την Αλεξία Καλτσίκη και τον Φιντέλ Ταλαμπούκα, να εκτελούν την καθημερινή τελετουργία του νοικοκυριού στο σπίτι τους, έως ότου η βία του κόσμου εισβάλει εντός και ξεθεμελιώσει τα πάντα.
Στο Σπίτι, δύο πρόσωπα, μια γυναίκα και ένας άνδρας (αδέρφια; συγκάτοικοι; σύντροφοι;), περνούν μια οποιαδήποτε ημέρα στο σπίτι τους, που μπορεί να είναι στην Αθήνα, στο Τόκιο, στο Λονδίνο, στη Μαδρίτη, στο Άμστερνταμ, στη Νέα Υόρκη. Σε μια οποιαδήποτε μεγαλούπολη από αυτές όπου οι άνθρωποι ζουν σε σπίτια-κελιά, χωρίς ταυτότητα, και όπου όλα μοιάζουν μεταξύ τους. Τα δύο πρόσωπα κάνουν δουλειές, τακτοποιούν τα ψώνια, πληρώνουν τους λογαριασμούς, μαζεύουν τα ρούχα, φροντίζουν τον χώρο και τη δομή τους. Η τέχνη του να μην κάνεις τίποτα σημαντικό ανάγεται σε μια ποιητική παραβολή, με την καθημερινή ρουτίνα να εισβάλει στους αρμούς της σκέψης των ηρώων και να καταλαμβάνει τη σκηνή. Οι δυο τους περιχαρακώνονται για να μην αναμετρηθούν με την πραγματικότητα και να απαλύνουν τις θηλιές που κρύβει ο έξω κόσμος.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Όμως, ένα παράθυρο τρέφει και τρέφεται από αυτούς: ένα παράθυρο του σπιτιού κοιτάζει σε έναν ήσυχο δρόμο, από τον οποίο, αραιά και πού, διέρχονται περαστικοί. Όσο συνεχίζεται η ημέρα τους, το παράθυρο μεταμορφώνεται σε μια χοάνη, ένα εφιαλτικό καλειδοσκόπιο, από το οποίο παρελαύνουν διαφορετικές εκφάνσεις της βίας της εποχής μας και ακραίες στιγμές της σύγχρονης ιστορίας του 21ου αιώνα. Τα δύο πρόσωπα, παθητικοί δέκτες της βίας των εικόνων, προσπαθούν να συνεχίσουν τη φροντίδα του χώρου και του μικρόκοσμού τους μέχρι η βία να εισβάλει στο καταφύγιό τους και να τους εκτοπίσει. Το μόνο που θα μείνει θα είναι ο ήχος της καταστροφής.
Συντελεστές
Κείμενο & Σκηνοθεσία: Δημήτρης Καραντζάς
Σύνθεση: Δημήτρης Καραντζάς, Γκέλυ Καλαμπάκα, Τάσος Καραχάλιος
Βίντεο: Γκέλυ Καλαμπάκα
Σκηνικό: Κλειώ Μπομπότη
Κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη
Κίνηση: Τάσος Καραχάλιος
Μουσική: Γιώργος Ραμαντάνης
Φωτισμοί: Δημήτρης Κασιμάτης
Βοηθός Σκηνοθέτη: Κέλλυ Παπαδοπούλου
Βοηθός Σκηνογράφου: Αγγελική Βασιλοπούλου Καμπίτση
Εκτέλεση Παραγωγής: Ρένα Ανδρεαδάκη, Ζωή Μουσχή
Στη δραματουργία συνέβαλαν όλοι οι συντελεστές
Διάρκεια: 60‘
Παραγωγή: Στέγη Ιδρύματος Ωνάση
Δημήτρης Καραντζάς
Δέκα χρόνια πριν, το 2013, έκανε το ντεμπούτο του στη Στέγη ο Δημήτρης Καραντζάς, με το έργο του Δημήτρη Δημητριάδη, Ο κυκλισμός του τετραγώνου, για τις εξαντλητικές εξισώσεις των ερωτικών σχέσεων. Έναν χρόνο μετά, το καλοκαίρι του 2014, η παράσταση παρουσιάστηκε στο Φεστιβάλ της Αβινιόν, με την εφημερίδα Libération να τη χαρακτηρίζει «μια από τις καλύτερες παραγωγές της διοργάνωσης». Η παράσταση ανέβηκε και στο Ίδρυμα Calouste Gulbenkian στη Λισαβόνα.
Μετά τον Κυκλισμό του τετραγώνου, ο Δημήτρης Καραντζάς επανήλθε στη Στέγη άλλες δύο φορές. Το 2017 σκηνοθέτησε, στο πλαίσιο της Εφηβικής Σκηνής, Τα κύματα της Virginia Woolf, έναν ύμνο στη φιλία, στον έρωτα και στη διαφορετικότητα. Το 2018 ανέβασε το έργο του πολυβραβευμένου σεναριογράφου Ευθύμη Φιλίππου, Ρομπ/Rob: μια παράδοξη τελετή γύρω από τη βία, με πηγή έμπνευσης το Ρομπέρτο Τσούκο του Bernard-Marie Koltès, το οποίο παρουσιάστηκε και στο Le Lieu Unique της Ναντ τον Απρίλιο του 2019.
Το Σπίτι σηματοδοτεί την πρώτη δραματουργική απόπειρα του Δημήτρη Καραντζά σε συνεργασία με την Γκέλυ Καλαμπάκα, για τη δημιουργία ενός πρωτότυπου έργου, ύστερα από ανάθεση της Στέγης. Στο παρελθόν, έχει σκηνοθετήσει τα έργα του, Χιόνι στο στόμα (η πρώτη παράστασή του, σε ηλικία 19 ετών, που παρουσιάστηκε τον Μάιο του 2008 στο Θέατρο του Νότου [Θέατρο Αμόρε]) και Η γυναίκα που κάθεται (2011) στο Θέατρο Άρτι.
Η παράσταση είναι ένα πολυμεσικό πείραμα, με βασικά εργαλεία την εικόνα, την κίνηση και τη σιωπή, αντλώντας έμπνευση από το διήγημα του Julio Cortázar, «Το Σπίτι» (1946), το μονόπρακτο θεατρικό έργο της Λούλας Αναγνωστάκη, Η Παρέλαση (1965), και αρχιτεκτονικές έρευνες για την πρόσληψη του ανοίκειου.
Το 2018, ως Onassis AiR fellow, ο Δημήτρης Καραντζάς πραγματοποίησε έρευνα πάνω στο αρχαίο δράμα, παρακολούθησε παραστάσεις και συνάντησε φορείς σε σημαντικά ευρωπαϊκά φεστιβάλ και οργανισμούς που εστιάζουν στη σύγχρονη περφόρμανς: Kunstenfestivaldesarts (Βρυξέλλες), Alcantara (Λισαβόνα), Théâtre de la Ville (Παρίσι), Vooruit Arts Centre (Γάνδη) κ.ά.
