Θέατρο: Υπό…κρίση και 1ο Μονοθυματικό Συνέδριο- Off off Athens Festival

Στις 14 και 15 Ιουνίου, στα μέσα του πρώτου καλοκαιρινού μήνα και στα μέσα του Off-Off Athens Festival που διοργανώνει του θέατρο Επί Κολωνώ, παρακολουθήσαμε την παράσταση «Υπό … κρίση».

Από τη Φωτεινή Τσαρδούνη

Η «Ομάδα στην Τύχη» συσπείρωσε το δυναμικό της εν καιρώ κρίσης και κατέθεσε την δική της ματιά και σχόλιο σε αυτό το «φαινόμενο» που μας κάνει όλους υπόλογούς της. Επτά άνθρωποι (Θεώνη Δέδε, Αλέξανδρος Δημόπουλος, Χρήστος Καλμαντής, Ελένη Κωστοπούλου, Ξενοφών Μπακούρας, Βάσια Τραμπούλη, Δώρα Τσόγια) έγραψαν την δική τους ιστορία που αφορά την κρίση.

Μία θηλυκή μορφή με τόση επιβολή κι επιρροή έχει ένα παιδί που ξεπηδούσε ανάμεσα στις ιστορίες, σαν να ξεπηδάνε αθέλητα μικρές σκέψεις που είναι φιμωμένες και μας κάνουν ν’ αναρρωτιόμαστε για το πως βλέπουμε τα πράγματα σήμερα (‘Το παιδί της κρίσης’). ‘Η Φυσική Εξέλιξη’  με χιούμορ, από το ενδυματολογικό κομμάτι έως και το παίξιμο των ηθοποιών, μας έκανε να γελάσουμε , αλλά και να σκεφτούμε πως αν τελικά ο χρόνος είναι γραμμικός τώρα είναι η ευκαιρία μας να κάνουμε ό, τι πρέπει ή θέλουμε να κάνουμε, ενώ αν είναι  κυκλικός, υπάρχει επανάληψη και δεύτερη ευκαιρία.

Είδαμε δύο ανθρώπους, από δύο εντελώς διαφορετικά στρώματα, ν’ αποζητούν ο ένας  τον άλλον, με τον δικό του τρόπο ο καθένας,  για να εκπληρώσουνε τις ανάγκες τους  για επιβίωση και για ψευδοϋπερηφάνια. (Δύο ξαδέλφια… ένα δάνειο).

Συναντήσαμε σ’ ένα παγκάκι δύο ανθρώπους, έναν πιο ρομαντικό και απλοϊκό και μια πιο ρεαλίστρια και προνοητική να ζυγίζουν ένα βραχιόλι κι ένα χάδι (‘Αγορές Χρυσού’). Είδαμε τον πολιτισμένο εξευτελισμό ενός νεαρού ανέργου, την καθημερινή έλλειψη ανοχής από τον ίδιο τον παθούντα και την φαιδρή υπεροχή του έχοντος εξουσία (‘Strike’). Γίναμε θεατές στην σειρά του συσσιτίου και ακούσαμε τις προσωπικές ιστορίες των ανθρώπων που στεκόντουσαν εκεί, καταλαβαίνοντας πως αύριο μπορεί από την ίδια θέση να λέμε την δική μας προσωπική ιστορία (‘3,2,1…’). Κάτσαμε να ξαποστάσουμε σ’ένα ‘Καφενείο Γερόντων’, αλλά αντί να χυθούμε στις καρέκλες μας και ν’ αναπαυθούμε μας τσιγκλούσε η ατμόσφαιρα αυτού του ανυποψίαστου «μελοντικού νεκροταφείου» όπου η κρίση μπήκε απροσδόκητα, καμουφλαρισμένη σαν μια ερωτική ύπαρξη που το μόνο που ήθελε ήταν να επιβληθεί και  ν’ αποπλανήσει.

Όλες οι ιστορίες , πέρα από την κοινή θεματολογική τους βάση, είχαν ως κοινό παρονομαστή  την χρήση του λόγου ως πρωταγωνιστή, την χρησιμοποίησή του για επιχειρήματα και αποκαλύψεις μέσα από το πάντρεμά του με την διαλογική του μορφή , ώστε να μεταδοθούν αυτά που οι συγγραφείς ήθελαν να πουν από την θεατρική σκηνή. Αιχμαλώτιζαν την νόησή μας κυρίως, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι ήταν κουραστικές οι ιστορίες ή στερούνταν κωμικά στοιχεία.  Μπορούσε κάποιος να δει αλληγορίες, υπήρχε διάχυτη ευαισθησία στα ζητήματα που διαπραγματευόντουσαν, καθώς και μια πλανώμενη ρομαντική ατμόσφαιρα.

Σε όλα αυτά βέβαια συνετέλεσαν αποφασιστικά και όλοι οι ηθοποιοί (Γιάννης Αλεξόπουλος, Ευθύμης Δημητρίου, Χρυσάνθη Θεοδόση, Γιώτα Ιωαννίδου, Πάρης Κονιδάρης, Μαρκέλλα Φανού, Ελένη Τριανταφύλλου ) που με την σκηνοθετική καθοδήγηση της Αντωνίας Γκούβη, κρατήθηκαν οι ισορροπίες, αναδείχθηκε η συλλογική δουλειά της ομάδας και δημιουργήθηκαν ειλικρινείς ιστορίες ενώπιών μας.  Μια ενδιαφέρουσα παράσταση που με ταπεινότητα και συνέπεια μετέφερέ τα μηνύματά της στους θεατές.

Το 1^ο Μονοθυματικό Συνέδριο λαμβάνει χώρα στο θέατρο Επί Κολωνώ στις 15 και 17 Ιουνίου. Διοργανώτρια αυτού η νεαρή ομάδα ‘KindergARTen’, αποτελούμενη από τις: Φανή Δαμαρλή, Λίνα Μαργώνη, Αριάδνη Μιχαηλάρη, Ειρήνη Πουλίση, Μάρω Ρίζου.
Τέσσερις κοπέλες και  μία επιβλέπουσα. Πτυχές των προσωπικών τους ιστοριών. Οι σκηνογραφικές επιλογές (χαρτόνια με λέξεις – κεφάλαια στον τοίχο, παιχνίδια, καρέκλες) θύμιζαν περισσότερο ένα χώρο έκφρασης και μάθησης όπως αποτελεί το νηπιαγωγείο (Kindergarten στα γερμανικά), παρά έναν συνηθισμένο συνεδριακό χώρο. Οι κοπέλες – παιδιά όμως, αντιπαρατάχθηκαν απέναντι στον εαυτό τους και «συνεδρίασαν» μαζί του. Θέλησαν ν’ αποτινάξουν από πάνω τους την θυματοποιημένη τους πλευρά, να έρθουν αντιμέτωπες με τις ιδίες ευθύνες τους που τις έκανε έτσι θύτες του εαυτού τους, να καθαρίσουν από όλα όσα τις μετέτρεψαν σε ανυπεράσπιστα παιδιά που περίμεναν απλά σε κάποια γωνιά για να τα προστατεύσει κάποιος άλλος. Κάθε μία θέλησε να ξορκίσει τους περιορισμούς στους οποίους εντασσόταν από άλλους, είτε αυτό είναι η μητέρα, είτε ένας έρωτας, είτε μια φορμαλιστική κοινωνία. Τις ιστορίες τις συνέθεσε η ίδια η ομάδα ‘KindergARTen’.  Εκμυστηρεύσεις που αντλήθηκαν από εμπειρίες, ακούσματα ή βιώματα, άλλωτε περισσότερο συνειρμικές και άλλωτε σαν καταγραφή προσωπικού ημερολογίου, επεξεργασμένες, με διάθεση εξομολόγησης, έκφρασης θυμού, οργής, απογοήτευσης, με θέληση να κραυγάσουν για ότι έμενε καταπιεσμένο μέσα τους. Στο τέλος της παράστασης, κάποιοι μπορεί ν’ αντλήσουν φεμινιστικά μηνύματα. Μητέρες θ’ αναρωτηθούν πόσο «κακό» μπορεί να έχουν κάνει στις κόρες τους μέσα από την, ανυποψίαστη πολλές φορές,  επιρροή που έχουν σε αυτές. Οι άνδρες μπορεί να προβληματιστούν σχετικά με τις παγίδες που μπορεί να δημιουργεί και να πέφτει η γυναίκα σήμερα, κυρίως όσον αφορά ψυχολογικά παιχνίδια του μυαλού και των άλλων.

Τόσο το κείμενο, όσο και το σκηνοθετικό του στήσιμο πάνω στην σκηνή του 1^ου Μονοθυματικού Συνεδρίου, διακατεχόταν από μια διάθεση για όνειρο, για παιχνίδι και επιστορφή στην παιδική αθωότητα, για συγχώρεση και επαναπροσδιορισμό.  Ευρηματικές ενώσεις μεταξύ των ιστοριών που διαδέχονταν η μία την άλλη, σκηνικά αντικείμενα που χρησιμοποιούνταν και πλούτιζαν την σκηνική παρουσία των ηθοποιών έχοντας μάλιστα και σημειολογικό ενδιαφέρον,  έμφαση στο χρώμα και την ποικιλομορφία, αξιοποίηση του χώρου και φροντίδα για το κάθε τι , από την μουσική επιλογή μέχρι το τελευταίο ενδυματολογικό στοιχείο, έκαναν μια παράσταση συγκροτημένη και φρέσκια.

Όντας νέα η ομάδα, η σκηνική της ανασφάλεια ερχόταν φορές στην επιφάνεια, ενώ άλλες στιγμές οι ρόλοι κρατούνταν εσωστρεφείς και αυτολογοκρινόμενοι. Απ΄την μία υπήρχε μεν «δόσιμο» από τις ηθοποιούς, αλλά ένα ακόμα μεγαλύτερο άφημα θα έκανε την διαφορά.  Το όλο εγχείρημα ωστόσο, παραμένει ελπιδοφόρο για την σοβαρότητα και την αγάπη που αντιμετωπίζεται το θέατρο σήμερα από τις νέες ομάδες.