Το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης παρουσιάζει την έκθεση «ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1912-2012. Η…
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΜΙΑ ΕΚΑΤΟΝΤΑΕΤΙΑΣ» από τις 15 Φεβρουαρίου έως 14 Απριλίου 2013. Η έκθεση που συνδιοργανώνεται από το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, τα Αρχεία Νεοελληνικής Αρχιτεκτονικής του Μουσείου Μπενάκη και το Δήμο Θεσσαλονίκης παρουσιάσθηκε αρχικά στο Μουσείο Μπενάκη (18/10/2012-25/11/2012) με μεγάλη επιτυχία και τώρα, «επιστρέφει» στην πόλη της Θεσσαλονίκης, στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.
Τη μουσειολογική και μουσειογραφική επιμέλεια έχει ο αρχιτέκτων και ιστορικός της αρχιτεκτονικής, καθηγητής κ. Βασίλης Κολώνας με τη συνεργασία της αρχιτέκτονος MSc, κας Σωτηρίας Αλεξιάδου. Το 2012 συμπληρώθηκαν 100 χρόνια από την απελευθέρωση της πόλης. H αλλαγή της εικόνας της πόλης είναι πολυσήμαντη, πολυδιάστατη και ιδιαίτερα εντυπωσιακή. Γεγονότα, όπως ο A\\’ Παγκόσμιος Πόλεμος, η μεγάλη πυρκαγιά του 1917, η μελέτη και η εφαρμογή του νέου σχεδίου, η ανοικοδόμηση, η μεταπολεμική ανασυγκρότηση, τα μεγάλα έργα της δεκαετίας 1955-1965, η ίδρυση της Πολυτεχνικής Σχολής και οι γενικοί οικοδομικοί κανονισμοί συνιστούν ορόσημα στην εξέλιξη του αστικού της χώρου και αφετηρίες για μία διεξοδική ανάλυση και παρουσίαση της αρχιτεκτονικής της. H μετεξέλιξη του εκλεκτισμού, κυρίαρχου αρχιτεκτονικού ρεύματος στη Θεσσαλονίκη κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας, σε μία ποικιλία τύπων και μορφών στενά συνδεδεμένων με την νεοελληνική πραγματικότητα, αλλά και τη διεθνή αρχιτεκτονική επικαιρότητα (μοντέρνο κίνημα, Art Déco), σηματοδοτεί την αλλαγή της εικόνας μιας πόλης, πάντοτε ανοιχτής σε νέες ιδέες, που εντάσσεται δυναμικά στο ελληνικό κράτος.
H έκθεση ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1912-2012. Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΜΙΑ ΕΚΑΤΟΝΤΑΕΤΙΑΣ έχει ως στόχο να παρουσιάσει την εικονογραφία της πόλης, μέσα από τα τυπολογικά και μορφολογικά χαρακτηριστικά των κτιρίων της. Βασικό κριτήριο επιλογής των έργων που παρουσιάζονται στην έκθεση του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης αποτελεί η αντιπροσωπευτική τους ικανότητα ως προς έναν ορισμένο κτιριακό τύπο ή αρχιτεκτονικό ρυθμό, η ταυτότητα του φορέα-ιδιοκτήτη και η σημασία της εντολής στην παραγωγή του αρχιτεκτονικού έργου. Τα κτίρια που παρουσιάζονται, καταδεικνύουν τις δυνατότητες που είχε η Θεσσαλονίκη να εξελιχθεί σε μια πόλη, διαφορετική από τη σημερινή, εάν αυτά τα κτίρια αποτελούσαν την πλειοψηφία και όχι τη μειοψηφία στις τελικές επιλογές φορέων και ιδιοκτητών.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
H έκθεση παρουσιάζει κυρίως υλοποιημένο έργο, ενώ βασικός στόχος της έρευνας ήταν ο εντοπισμός πρωτότυπου υλικού, σχεδίων και φωτογραφιών από την εποχή αποπεράτωσης των κτιρίων, ώστε να είναι ορατό το αποτέλεσμα της αρχιτεκτονικής πρόθεσης και της εγγραφής του κτιρίου στο αστικό τοπίο.
H έρευνα στο αρχείο της Πολεοδομίας Θεσσαλονίκης, στα Αρχεία Νεοελληνικής Αρχιτεκτονικής του Μουσείου Μπενάκη, σε φωτογραφικά και σε προσωπικά αρχεία αρχιτεκτόνων, καθώς και η αποδελτίωση του ημερήσιου και περιοδικού τύπου έφερε στο φως άγνωστα μέχρι σήμερα στοιχεία και υπέδειξε αρχιτέκτονες με αξιόλογο αρχιτεκτονικό έργο. H απουσία της σύγχρονης μνήμης είναι τεράστια. Οι ελλείψεις και οι παραλείψεις σε μια τέτοια προσπάθεια είναι αναπόφευκτες. Ιδιαίτερα στις τελευταίες δεκαετίες, όπου τα κτίρια δεν έχουν ακόμη καταγραφεί στη συλλογική μνήμη ως γεγονότα του αστικού χώρου, η επιλογή είναι δυσχερής όσο και πρώιμη.
Σε κάθε περίοδο είναι φανερή η κυρίαρχη τάση στην αρχιτεκτονική της πόλης. H μετάβαση από τη μια περίοδο στην άλλη, αποκαλύπτει μια διαφορετική πόλη σε συνύπαρξη ή αντιπαράθεση με την προηγούμενη. O χρόνος ομογενοποιεί τις διαφορές και μέσα από τους όγκους του μπετόν, μπορεί ακόμη να διακρίνει κανείς ό,τι δεν είναι απρόσωπο, κι αυτό να αναδείξει.
Η Θεσσαλονίκη, παρ\\’ όλες τις μορφικές και χωρικές μεταβολές, δεν έπαψε ποτέ να είναι αυτό που ο καθένας θέλει να σκέφτεται και να πιστεύει ότι είναι η δική του πόλη, με τις πολυκατοικίες, το κυκλοφοριακό πρόβλημα, την έλλειψη πρασίνου, αλλά και με αυτή την ακαταμάχητη γοητεία που συνεχίζουν να ασκούν τα κτίριά της, σύμβολα της εικόνας που επιχειρεί να παρουσιάσει η έκθεση.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΈΚΘΕΣΗΣ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΟΛΩΝΑΣ