Θεσσαλονίκη – Κωνσταντινούπολη – Ανατολή: Το νέο βιβλίο του Θωμά Κοροβίνη

Όταν πρωτοπάτησα το πόδι μου στην Πόλη –και δεν ήμουνα καν είκοσι χρονών–, είπα «εγώ εδώ γεννήθηκα». Είπα «κισμέτ»! Η τύχη το ’φερε –πέρα απ’ τις κατά καιρούς πολυήμερες επισκέψεις μου– να τη ζήσω στα γεμάτα την «αυτοκρατορική περίοδό» μου απ’ το 1987 μέχρι το 1995 ως μόνιμος τότε κάτοικός της, ιχνευτής, καθημερινός περιηγητής, παγανιστής και μύστης, απολαμβάνοντας τα ανεξάντλητα μπερεκέτια της – αποθησαυρίζοντας παράλληλα πλούσιο και σπάνιο πολιτιστικό υλικό που δε θα μου ’φταναν δέκα ζωές να το αξιολογήσω και να το αξιοποιήσω γόνιμα. Η Ανατολή πάλι είναι ο τόπος των προγόνων μου, με τραβάει πάντοτε σα να είναι εκείνη το αυθεντικό λίκνο μου, και είναι, ή καλύτερα, όπως γράφω σ’ ένα κείμενο για την εκ πατρός γιαγιά μου, «η μοίρα μας ήταν να ζούμε ανάμεσα σε δυό πατρίδες, το κορμί μας από δω, η ψυχή μας από κει». Η Θεσσαλονίκη είναι ο τόπος που με διαμόρφωσε, λειτουργεί για την προσωπικότητά μου ως διαρκής πόλος έλξης και απώθησης, και τα δυό αδιαπραγμάτευτα, θανάσιμα. Κάποιοι λόγοι για το τί έχει συμβεί μέσα μου εξηγούνται σε μερικά απ’ τα κείμενα του παρόντος τόμου αφηγημάτων. Αφηγήματα θα τα πω, άλλα είναι ατόφια διηγήματα, άλλα μονογραφίες χαρακτηριστικών προσωπικοτήτων με τις οποίες έχω συνδεθεί ή τις έχω θαυμάσει, κάποια άλλα αναφέρονται σε ιδιαίτερες ατμόσφαιρες που έχω ζήσει ή που έχω «ανθιστεί» στο παρελθόν, τώρα πια χαμένες ανεπιστρεπτί. Το συναξάρι αυτό είναι ένα κομμάτι της προσωπικής μου μυθολογίας.

Ένα νοερό νήμα συνδέει τις δύο πόλεις και τη «δική μου» Ανατολή, καθώς είναι οι δύο πολιτείες που με ορίζουν και με το παρελθόν των οποίων βρίσκομαι σε αδιάπτωτη συνομιλία.

Το βιβλίο του Θωμά Κοροβίνη “Θεσσαλονίκη – Κωνσταντινούπολη – Ανατολή” είναι ένα πολυσυλλεκτικό συναξάρι –δημοσιευμένων και αδημοσίευτων– κειμένων τα οποία έχουν γραφτεί για πρόσωπα, γεγονότα και καταστάσεις που σχετίζονται με τις δύο πόλεις που αποτελούν κεντρικό πόλο αναφοράς και δημιουργικής έμπνευσης του ιδιοσυγκρασιακού συγγραφέα: τη Θεσσαλονίκη και την Κωνσταντινούπολη. Το τρίτο μέρος, συμπληρωματικό του δεύτερου, αφορά τη μικρασιατική Ανατολία. Τα κείμενα είναι ποικίλου ειδολογικού χαρακτήρα, άρθρα, σύντομα δοκίμια, περιγραφές τοπίων και ιδρυμάτων, πορτραίτα λογοτεχνών και καλλιτεχνών, χαρακτηριστικά ενσταντανέ από τη γνωριμία του και τη σχέση του με εμβληματικές πνευματικές περσόνες, επιτομικές μονογραφίες προσωπικοτήτων και καθαρόαιμα μικρά ή μεγάλα διηγήματα. Είναι ανθολογία ενός τμήματος από τη συνολική γραπτή παρακαταθήκη του συγγραφέα, που αφήνει απ’ έξω κάποιους άλλους τομείς των γραμμάτων με τους οποίους έχει ασχοληθεί, όπως η ποίηση, η παρουσίαση και η κριτική του έργου άλλων, κείμενα για το λαϊκό τραγούδι κ.ά.

Θωμάς Κοροβίνης

Ο Θωμάς Κοροβίνης, φιλόλογος στη Μέση Εκπαίδευση, έζησε για μια οχταετία στην Κωνσταντινούπολη. Εδώ και χρόνια ερευνά πτυχές του ελληνικού και του τουρκικού λαϊκού πολιτισμού καθώς και τις σχέσεις μεταξύ τους. Συνεργάζεται με διάφορα περιοδικά πολιτιστικού προσανατολισμού.

Έγραψε τα βιβλία: Τουρκικές παροιμίες (Άγρα, 1993), Κανάλ ντ’ Αμούρ (Άγρα, 1996), Τα πρόσωπα της Σωτηρίας Μπέλλου, Φαχισέ Τσίκα (Άγρα, 1998 / 2018), Βωμολοχικές σκανδαλιστικές ελληνικές παροιμίες (Άγρα, 2009), Κωνσταντινούπολη. Λογοτεχνική ανθολογία, Τούρκοι ποιητές υμνούν την Κωνσταντινούπολη, Ο Μάρκος στο χαρέμι, Το χτικιό της Άνω Τούμπας, Τρία ζεϊμπέκικα και ένα ποίημα για τον Γιώργο Κούδα, Οι ασίκηδες. Εισαγωγή και ανθολογία της τουρκικής λαϊκής ποίησης από τον 13ο αιώνα μέχρι σήμερα (Άγρα, 2003), Οι Ζεϊμπέκοι της Μικράς Ασίας (Άγρα, 2005), Αφιέρωμα στον Στέλιο Καζαντζίδη, Θεσσαλονίκη 2005 – Ρεπορτάζ – Στον αδελφό Γιώργο Ιωάννου που λείπει 20 χρόνια στην καταπακτή, Σμύρνη, μια πόλη στη λογοτεχνία, Όμορφη Νύχτα. Χρονογραφία-μυθιστόρημα για 20 χρόνια λαϊκού τραγουδιού στη Θεσσαλονίκη [1985-2005] (Άγρα, 2008), Ο Καραγκιόζης λαϊκός τραγουδιστής (Άγρα, 2009), Ο γύρος του θανάτου (Άγρα, 2010), Θεσσαλονίκη 1912-2012. Μέσα στα στενά σου τα σοκάκια, Το αγγελόκρουσμα. Η τελευταία νύχτα του κυρ-Αλέξανδρου (Άγρα, 2012), ’55 (Άγρα, 2012), Τ’ αγαπημένα – ποιήματα και πεζά, Τι πάθος ατελείωτο (Άγρα, 2014), Το πρώτο φιλί (Άγρα, 2015), Ο κατάδεσμος (Άγρα, 2016), Σκίρτημα ερωτικόν. Ο Κ.Π. Καβάφης εις την Πόλιν (Άγρα, 2017), Ο θρύλος του Ασλάν Καπλάν (Άγρα, 2018), «Ολίγη μπέσα, ωρέ μπράτιμε!» Η τελευταία ώρα του Οδυσσέα Ανδρούτσου (Άγρα, 2019).

Το 1995 τιμήθηκε με το βραβείο Ιπεκτσί. Για το μυθιστόρημά του Ο γύρος του θανάτου τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος 2011, ενώ για το ’55 τιμήθηκε με το βραβείο «Νίκος Θέμελης» 2013.

Είναι συνθέτης, στιχουργός και ερμηνευτής λαϊκών τραγουδιών. Δισκογραφία: Από έβενο κι αχάτη, Φουζουλή: Λεϊλά και Μετζνούν, Τακίμια, Το κελί. Συχνά παρουσιάζει συναυλίες με το δικό του ρεπερτόριο ή με θέματα του ρεμπέτικου και του λαϊκού τραγουδιού.