Τα νήματα της αφήγησης, δομημένη πάνω στο πρωτοπόρο κείμενο, κινεί ο εξαιρετικός ηθοποιός Χάρης Γρηγορόπουλος.
Stand up comedy μέσα σε ένα υπαρξιακό δράμα, ή μία θεατρική παρουσία ενός μόνου ατόμου στη σκηνή, που ο λόγος του διακόπτεται από τα χαρακτηριστικά αυτού του είδους της κωμωδίας;
Ένα έργο που περιγράφει την ανθρώπινη υπόσταση και συμπεριφορά με διττό τρόπο δράσης, άλλοτε με τραγική έκφραση και άλλοτε με αστεία, προκαλώντας γέλιο, υποψήφιο για το βραβείο Pulitzer 2005, σε πρώτη πανελλαδική παρουσίαση.
Ο Will Eno, ο συγγραφέας, θεωρείται ο Samuel Beckett της γενιάς του Jon Stewart (αμερικανός κωμικός, σκηνοθέτης), όπως χαρακτηρίστηκε από τους New York Times. Όταν ρωτήθηκε για το χαρακτήρα που δημιούργησε είπε: “Ήλθε για να αποδείξει την ύπαρξή του κατ’ αρχήν στον εαυτό του και μετά στον κόσμο και το κοινό. Να μπορεί να πει ” εδώ ήμουν” και” έτσι ένιωσα” και ίσως ” ιδού πώς είμαστε όλοι μας και ίσως δεν θα έπρεπε”. Ταυτόχρονα σαρκαστικός και ποιητικός, πληγωμένος και ανθρώπινος, ο Thom Pain είναι ένας ανεξίτηλος στη μνήμη χαρακτήρας”.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Ο κριτικός θεάτρου των New York Times, Charles Isherwood έγραψε:” Υπάρχει κάτι που είναι υπαρξιακό stand up comedy; Πρόκειται για μια απ’ αυτές τις αστείρευτες θεατρικές νύχτες, που σ’ αφήνουν με κομμένη την ανάσα από την έκσταση και αναλόγως την ευαισθησία στα σκοτεινά και υπέροχα μυστήρια της ζωής, με δάκρυα στα μάτια. Και φυσικά με γέλιο”.
Ο πυρήνας αυτής της ιστορίας αφορά στη διεξοδική περιγραφή της παιδικής και ερωτικής ζωής του ήρωα και ακολουθώντας την αδιάλειπτη ετοιμότητα του μυαλού του, τον βλέπουμε ταυτόχρονα να διατηρεί με τους θεατές μία επαφή έντονα ζωηρή, δραστική και εμψυχωτική. Οι καταιγιστικές κωμικοτραγικές διαστάσεις του έργου, εξελίσσουν τη ροή, δημιουργώντας με καίριο τρόπο λειτουργική αποδόμηση των αφηγήσεων, ικανή να κατευθύνει το κοινό σε μία διαρκή εναλλασσόμενη και αυτοαναιρούμενη μνήμη. Αυτή η διαδικασία από μόνη της έχει δυναμική και αυτογνωσιακή εμβέλεια απέναντι στους δέκτες/ θεατές. Μιλάει για τα προσωπικά αδιέξοδα, το φόβο που μας κρατά δέσμιους, το ψέμα, τον εγωισμό, τον πόλεμο, την απάθεια, τις θανάσιμες σχέσεις, τη ντροπή, τις ενοχές, τα λάθη, την “αποχή” από το “είναι” μας και την έλλειψη πλούσιας εσωτερικής ζωής.
“Να είστε ο εαυτός σας, μην σκέφτεστε τίποτε. Κρατηθείτε σταθεροί”. Φράσεις του μονολόγου, που περικλείουν όλο τον προβηματισμό του κειμένου.
Μέσα σε ένα υπέροχο σκηνικό με γοτθικές πινελιές, αισθητικά άριστο, αποδίδοντας καταλυτικά και με ενάργεια το θολό μυαλό του ήρωα, κινείται με την άνεση του έμπειρου καρατερίστα, ο Χάρης Γρηγορόπουλος, υπηρετώντας με πειθαρχία -το σε πολλά σημεία ποιητικό ύφος του κειμένου-, αλλά και με την απαραίτητη ένταση. Υποδυόμενος τον Thom Pain, μας παραδίδει ένα πρόσωπο τραυματισμένο, φοβισμένο, μέσα σε σκληρό, για ένα παιδί, οικογενειακό περιβάλλον, σκοτεινό, με συνεχή κριτική και έλλειψη ανθρωπιάς. “Η προσωπικότητα διαμορφώνεται στα σκοτεινά”, ακούγεται να λέει. Αγωνίζεται με αξιοπρέπεια και σεβασμό στα βιώματά του, ώστε να αποκτήσει το δικό του ζωτικό χώρο, το”αίσθημα του ανήκειν”, γιατί ξέρει ότι τα χρονικά όρια στενεύουν και κάνοντας έναν απολογισμό του παρελθόντος, αναδεικνύει ανάμεσα σε άλλα και τη ματαιότητα του έρωτα, όταν αφορά σε υπάρξεις κακοποιημένες συναισθηματικά και ψυχολογικά. ” Τρομακτικός και ανεξέλεγκτος ο έρωτας” υπογραμμίζει ο ερμηνευτής μας. Αεικίνητος, άμεσος, ανθρώπινος, ειρωνικός, αυτοσαρκαστικός, ξεδιπλώνει το αδιαμφισβήτητο ταλέντο του και εκμεταλλευόμενος την έκταση των υποκριτικών του ικανοτήτων, ενσαρκώνει το χαρακτήρα καταπληκτικά, με ωριμότητα, εκφράζοντας το συναίσθημα μέσα από την αντίφαση, υποστηρίζοντας έτσι το “παράλογο” του κειμένου. Χειμαρρώδης και εκρηκτικός αλληλεπιδρά με το σκηνικό χώρο/ installation του εικαστικού Α. Αντωνόπουλου, που φωτίζεται υποβλητικά από τη Στέλλα Κάλτσου, για να πλάθει διαρκώς εναλλασσόμενους χώρους με πολλαπλές σημειολογικές αναφορές.Έτσι αποκτιέται η αναμενόμενη μέθεξη με το κοινό του, κάνοντας το θεατή να αποχωρήσει πλήρης και χαρούμενος, γευόμενος την αξία του θεατρικού.
Ένα δύσκολο πόνημα, μία θραυσματική ιστορία, που επιφανειακά είναι χωρίς συνοχή, ενώ στο βάθος και δομή έχει και αφηγηματικό νόημα, τα οποία διευκολύνουν τη δραματουργική ροή και ποιότητα, που κλιμακώνεται άλλοτε με αναπάντεχο αστείο τρόπο και άλλοτε με αξεπέραστο δραματικό τόνο.
Η εμπνευσμένη και ρεαλιστική σκηνοθεσία της Αναστασίας Κουμίδου με το απαιτούμενο μέτρο για ένα τέτοιο ιδιαίτερο κείμενο, απογειώνει την παράσταση. Διαχειριζόμενη αριστοτεχνικά το υλικό της, απέδωσε εύστοχα το “εφιαλτικό” τοπίο, το οποίο με τη σειρά του υποστηρίζει σθεναρά τον παιγνιώδη ρόλο του ήρωα, έτσι ώστε να συμβιώσουν οι έντονες υπαρξιακές ανησυχίες με τον ιλαρό χαρακτήρα και την πνευματώδη ειρωνεία του stand up comedy. Όπως λέει η ίδια σε συνέντευξή της ο Thom Pain απέκτησε χώρο, χρόνο, ελληνική φωνή, φως, ήχο, μαγεία και ρίσκο και αυτό γιατί, όλοι οι συντελεστές πίστεψαν στην αισθητική της παράστασης. Η γεωμετρία του έργου από τη σκηνοθέτιδα μαζί με τη λειτουργική κινησιολογική καθοδήγηση της Τατιάνας Μύρκου, ενώνονται με ένα τρόπο αλληλεπίδρασης, αλλά και με την ανεξάρτητη παρουσία του κάθε καλλιτεχνικού έργου χωριστά.
Στην όλη προσπάθεια συντέλεσε και η καλαίσθητη αρτίστικη παρέμβαση του Α.Αντωνόπουλου- πρώτη φορά σε θέατρο-, με ένα μαγευτικό σκηνικό από στοιχεία εγκαταστάσεων και κατασκευών τελευταίων ετών και είναι σαν ο συγκεκριμένος μονόλογος να γράφτηκε για να αναδειχθεί μέσα από τη δουλειά ενός από τους κορυφαίους σύγχρονους εικαστικούς μας.
Συγκεκριμένα στο σκηνικό υπάρχουν στοιχεία της έκθεσης” Περί τυφλότητας” ( Art Athina 2015), της ατομικής του έκθεσης “Ανοίκειες Οικειότητες” και της εγκατάστασης ” Μετέωρο”(Art Athina 2016). Τα πορτραίτα με το λευκό κολάρο, κρεμασμένα σε έναν από τους σκούρους γκρι τοίχους της σκηνής, συμβολίζουν τον έλεγχο και την εξουσία πάνω στο ανθρώπινο ον. Το μετέωρο σπίτι, που δεσπόζει στο χώρο, εκπέμπει τη μυρωδιά μιας άλλης εξουσίας, της οικογενειακής, η οποία συχνά στερεί από τους ανθρώπους της την αυθυπαρξία, καθιστώντας τους άβουλα όντα, ενώ άλλες φορές μετατρέπεται σε λίκνο υποστήριξης των μελών της. Μέσα από όλα αυτά φωτίζονται οι στοχασμοί και οι ανησυχίες του συγγραφέα, που είχε την έμπνευση να γράψει αυτό το ιδιαίτερο υπαρξιακό έργο με τη μορφή του stand up comedy.
Αξιόλογη και η μουσική του Διαμαντή Αδαμαντίδη, που συνόδευσε το θεατρικό δρώμενο.
Μια σπουδαία, άρτια σκηνική δημιουργία, διαχρονική και ανθρώπινη, ένα δύσκολο θεατρικό παζλ για υποψιασμένους θεατές.
“Ελπίζεις για κάτι καλύτερο, αλλά τελικά δεν έγινε καμία αλλαγή. Είναι όλα όπως παλιά!“, Will Eno.
Συστήνεται ανεπιφύλακτα.
Διαβάστε επίσης: Thom Pain, του Will Eno στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης