«Θυμόμαστε δεν χρησιμοποιούμε»: Αφιέρωμα στο Ολοκαύτωμα από τις εκδόσεις Γαβριηλίδης

Για τις εκδόσεις Γαβριηλίδης, ο Ιανουάριος είναι αφιερωμένος στο Ολοκαύτωμα με τίτλο «Θυμόμαστε δεν χρησιμοποιούμε». Με μια σειρά εκδηλώσεων προσπαθούνε να  προσεγγίσουνε τα ιστορικά γεγονότα και τα πρόσωπα με τρόπο που θα καταδεικνύεται η θηριωδία των ναζί, αλλά και η σημασία που έχουν στη σημερινή ταραγμένη εποχή.

Σάββατο 14 Ιανουαρίου 2017

 Έναρξη της έκθεσης γλυπτικής της Κλειώς Μακρή με θέμα: «Παιδί με το γρατζουνισμένο γόνατο»

«Παιδί με το γρατζουνισμένο γόνατο» ονοματίζει την τελευταία της έκθεση στο πατάρι των εκδόσεων Γαβριηλίδης η γλύπτρια Κλειώ Μακρή. Δανείζεται τον τίτλο της από το ομώνυμο ποίημα του Οδυσσέα Ελύτη της συλλογής «Ήλιος ο πρώτος» που εκδόθηκε το 1943 μέσα στη γερμανική κατοχή. Για να δείξει το αγνοημένο και παραγνωρισμένο μέχρι τις μέρες μας, στη χώρα μας, γεγονός του εκτοπισμού των χιλιάδων παιδιών εβραϊκής καταγωγής που οδηγήθηκαν από την Ελλάδα στα στρατόπεδα συγκεντρώσεως των ναζί.

Αποτυπώνει με ταπεινά υλικά, όπως ο πηλός, και με μια τεχνοτροπία που μας παραπέμπει στα έργα των πρώτων δεκαετιών του 20ού αιώνα του Γάλλου γλύπτη, του προερχόμενου από το εργαστήριο του Ροντέν, Σαρλ Ντεσπιώ. Που ενσωμάτωσε τις παραδοσιακές αξίες της γλυπτικής τέχνης σε λυρική αισθαντικότητα.

Πλάθει μικρών διαστάσεων, σχεδόν λιλιπούτιες, εύθραυστες φιγούρες που αναδίνουν μέσα από τις στρογγυλεμένες τους φόρμες, τα λεπτά γνωρίσματα των προσώπων τους, τις ανεπαίσθητες κινήσεις και στάσεις τους καθώς και το ονειροπόλο βλέμμα τους, μιαν τρυφερότητα που αντιτίθεται στις επιτηδευμένες μνημειακές μορφές της αντίστασης, ως απλές καθημερινές μορφές αντίστασης στην τυφλή, αυταρχική εξουσία.

Επιλέγει ως πρότυπά της φωτογραφίες  ανθρώπων που την εποχή εκείνη ήσαν παιδιά.  Τα δείχνει απορροφημένα μέσα στα χαμένα σήμερα ομαδικά παιγνίδια τους που ζωντάνευαν τους δρόμους και τις αλάνες των προπολεμικών πόλεων και αποτελούσαν την εστία της συλλογικότητας. Χωρίς να τα χαρακτηρίζει, αποφεύγοντας μιαν κατηγοριοποίηση που θα τα στιγμάτιζε με τον τρόπο των δημίων τους και θα τα απομόνωνε από το κοινωνικό σύνολο.

Χρησιμοποιεί το αμέριμνο παιγνίδι τους ως λυτρωτική και οικουμενική πράξη, για να υποδηλώσει την ανείπωτη και περιορισμένη μέσα σε ρατσιστικές ιδεοληψίες φρίκη των αρρωστημένων εγκεφάλων και εκτελεστών του ναζισμού που τα οδήγησε εν τη πλήρη αγνοία τους στον βέβαιο θάνατο.

Θέτει έτσι αμείλικτο το μεγάλο ερώτημα για την ξαφνική απουσία αυτών των παιδιών που απλά ήσαν παιδιά όπως τα παιδιά όλου του κόσμου . Και ίσως πολλοί δεν ενδιαφέρθηκαν καν, δεν ενδιαφέρονται ακόμα και σήμερα, που το φάντασμα του νεοναζισμού πλανιέται πάνω από την Ευρώπη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, για το τι απέγιναν.

Λήδα Καζαντζάκη, ιστορικός τέχνης

Η Κλειώ Μακρή γεννήθηκε στη Βουδαπέστη το 1954. Σπούδασε στο Παρίσι, στην Ecole Nationale Superieure des Beaux Arts ζωγραφική, ψηφιδωτό,γλυπτική,φρέσκο, ταπισερί και λιθογραφία. Φοίτησε στο Πανεπιστήμιο Paris V-Sorbonne, Art en Therapie et en Psychopedagogie. Από το 1998 ζει και εργάζεται στην Αθήνα ως ειδική θεραπεύτρια(Art Therapy), στη Μονάδα Απεξάρτησης 18 Άνω και ως γλύπτρια.                                                  

Τετάρτη 18 Ιανουαρίου 2017

Συζήτηση με τον καθηγητή Ιατρικής Φυσικής, Ιατρικό Τμήμα Πανεπ. Ιωαννίνων, Τζων Καλέφ- Εζρά με θέμα: «Ιατρική, Ναζισμός, Ολοκαύτωμα»

Κατά το πρώτο μισό του 20^ου αιώνα πολλοί γιατροί μεταστράφηκαν από θεραπευτές του ασθενούς σε θεραπευτές του έθνους. Διεύρυναν τον όρο «ασθενής», εντάσσοντας σε αυτόν όσους η συμπεριφορά τους ξέφευγε από τα τότε κοινωνικά πρότυπα ή τους θεωρούσαν ότι δεν ήταν φυλετικά αρκετά «καλοί». Αρχικά πρότειναν και εφάρμοσαν στην κλινική πράξη προγράμματα ευγονικής, που ακολουθήθηκαν από προγράμματα δολοφονίας των ασθενών δεν μπορούσαν να θεραπεύσουν. Τα εν λόγω προγράμματα, που σχεδιάστηκαν και προτάθηκαν από διάσημους πανεπιστημιακούς δασκάλους, από-τέλεσαν τη βάση για τη μεγαλύτερη γενοκτονία που έγινε ποτέ, τη Σσοά (Ολοκαύτωμα). Σε διάστημα περίπου 3.5 ετών δολοφονήθηκαν σε έξι ναζιστικά στρατόπεδα βιολογικής εξόντωσης τρία εκατομμύρια  άνθρωποι με βάση τις προτάσεις, τη σχεδίαση, ενίοτε και με την άμεση συμμετοχή διάσημων γιατρών, συχνά για «την πρόοδο» της επιστήμης. Οι περισσότεροι δολοφόνοι – καθηγητές έμειναν ατιμώρητοι και συνέχισαν την επιστημονική τους δράση.

Πέμπτη 19 Ιανουαρίου 2017

Παράσταση Καραγκιόζη από τον Άθω Δανέλλη με τίτλο: «Ο Καραγκιόζης Σαμποτέρ»

Ο Άθως Δανέλλης με τον Αθηναϊκό Θίασο Σκιών του παρουσιάζει δυο σπάνιες παραστάσεις από το κατοχικό ρεπερτόριο του Καραγκιόζη. Τα έργα γράφτηκαν κατά τη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής και μετά την απελευθέρωση παίχτηκαν από πολλούς καραγκιοζοπαίκτες και γνώρισαν μεγάλη επιτυχία.

Παρασκευή 20 Ιανουαρίου 2017

Παράσταση Καραγκιόζη από τον Άθω Δανέλλη με τίτλο: «Ο καταδότης της Γκεστάπο»

Τρίτη 31 Ιανουαρίου 2017

Προβολή Ντοκιμαντέρ με τίτλο «Block 25 (μαρτυρία ομηρίας)

Πρώτη δημόσια προβολή του ντοκιμαντέρ «Block 25» (Μια μαρτυρία ομηρίας) από υο ομότιτλο βιβλίο των εκδόσεων Γαβριηλίδης. Πρόκειται για ντοκιμαντέρ μνήμης για την Καρολίνα Ναχμούδη-Γαβριηλίδου. Η ελληνίδα Εβραία από τη Θεσσαλονίκη, που επέζησε από την κόλαση των στρατοπέδων συγκέντρωσης των Ναζί και επέστρεψε στην Ελλάδα το 1945. Σκηνοθεσία: Λευτέρης Ξανθόπουλος. Παραγωγή: Cosmote TV-HISTORY. Εκτ. Παραγωγής: FOSS ON AIR Productions.

Τρίτη 7 Φεβρουαρίου 2017

Τέλος της έκθεσης γλυπτικής της Κλειώς Μακρή και συζήτηση με αφορμή το βιβλίο της Έλενας Χουρούζη με τον γενικό τίτλο: «Ολοκαύτωμα – Μνήμη και Λήθη»

Το τελευταίο βιβλίο της Έλενας Χουζούρη «Ο θείος Αβραάμ μένει πάντα εδώ» (εκδ. Πατάκη) δίνει μια πολύ καλή αφορμή για να συζητηθεί το θέμα της Μνήμης και της Λήθης.

Λίγα λόγια το βιβλίο:

Τρεις φωτογραφίες κι ένα χειρόγραφο µε τις χρονολογίες 1931, 1939, 1941-1944 που κληρονοµεί από τη Θεσσαλονικιά γιαγιά της Λούνα, ωθούν την εγγονή Αλίζα να επισκεφθεί τη Θεσσαλονίκη τον Σεπτέµβριο του 2012. Επίσηµη αιτιολογία για το ταξίδι της εικοσιεπτάχρονης µεταπτυχιακής φοιτήτριας ιστορίας στο Πανεπιστήµιο του Τελ Αβίβ, η έρευνα για το µεταπτυχιακό της µε θέµα “Ο βίος και το έργο του Αβραάµ Μπεναρόγια”. Η αλήθεια όµως είναι η επιθυµία της να ανακαλύψει τι κρύβουν τόσο οι τρεις φωτογραφίες όσο και οι χρονολογίες που έχει καταγράψει η Λούνα. Και πραγµατικά κρύβονται πολλά και επώδυνα, τα οποία η Αλίζα ανακαλύπτει σταδιακά και µε δυσκολία. Στο επίκεντρο των ανακαλύψεών της ο µοιραίος έρωτας της Λούνα µε τον αντάρτη Παύλο, ο αιρετικός τρόπος διάσωσής της από το Ολοκαύτωµα, η περιπέτειά της µέχρι να φτάσει στην Παλαιστίνη το 1946. Καθώς η Αλίζα ψάχνει, οι αινιγµατικές χρονολογίες της γιαγιάς της πλαισιώνονται από εικόνες µιας πάλαι ποτέ ευτυχισµένης ζωής στη Salonico, έως την ηµέρα που οι Γερµανοί µπαίνουν στην πόλη. Σ’ αυτές τις εικόνες θέση κατέχει και ο Αβραάµ Μπεναρόγια, καθώς και οι σοσιαλιστικοί εργατικοί αγώνες της Φεντερασιόν στις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα στη Θεσσαλονίκη.

Ένα πολυφωνικό, πολυεπίπεδο, διαχρονικό µυθιστόρηµα για τα πολλαπλά πρόσωπα των συλλογικών ταυτοτήτων, της Μνήµης και προπαντός για τη συµφιλίωση και την παραδοχή των όσων κληρονοµούµε από το παρελθόν και καθορίζουν το παρόν µας. Ένα µυθιστόρηµα για το Ολοκαύτωµα της Θεσσαλονίκης και τα φαντάσµατα των χαµένων σεφαραδιτών Εβραίων που κυκλοφορούν έως σήµερα, αδικαίωτα, στους δρόµους της.