Το 2020 ήταν μία χρονιά που μας επέτρεψε περιορισμένο “ελεύθερο” χρόνο. Και ευχόμαστε το 2021 να μας επιστρέψει τις χαμένες μας συνήθειες, τις βόλτες στην πόλη, στα ανοιχτά θέατρα και τις κινηματογραφικες αίθουσες, στις συναυλίες και τις εικαστικές εκθέσεις. Με αυτή την προσμονή θυμόμαστε μέσα από εικόνες το 2020, όσο ανακαλύπταμε το διαδικτυακό θέατρο, όταν βλέπαμε περισσότερες ταινίες από κάθε άλλη χρονιά με την αίσθηση ότι κάτι λείπει, ψάχνοντας για την εμπειρία της σύγχρονης τέχνης σε μέρη που δε θα έπρεπε και αναζητώντας τη μοναδική αίσθηση της ζωντανής μουσικής.
Η τελευταία τοιχογραφία του πιο διάσημου παγκοσμίως street artist, σχολιάζει για άλλη μια φορά σκωπτικά την πρωτοφανή πανδημία τοου κορωνοϊού. Ο Banksy ζωγραφίζει μία γηραιά κυρία να χάνει μέχρι και τη μασέλα της ενώ τραντάζεται ολόκληρη από το φτέρνισμα. Ήταν μια ιδιαίτερη χρονιά για τον πολυάσχολο και μυστικοπαθή καλλιτέχνη. Δώρισε έργα του που θα δημοπρατούνταν σε νοσοκομεία, εν μέσω της κρίσης που δημιούργησε η πανδημία και δημιούργησε το δικό του διασωστικό πλοίο προσφύγων στη Μεσόγειο. Ευχόμαστε και το 2021 να είναι μία εξίσου δυναμική χρονιά για εκείνον.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Παραμένουμε στη Μεγάλη Βρετανία για να θαυμάσουμε τη χειμερινή ανάθεση της Tate, η οποία γιορτάζει την Ινδουιστική γιορτή των φώτων μέσα από την εγκατάσταση της Chila Kumari Burman. Η Tate κατάφερε να φιλοξενήσει αρκετές από τις προγραμματισμένες της εκθέσεις για το 2020, όπως την αναδρομική έκθεση για τον Andy Warhol, ενώ άλλες αναγκάστηκε να τις μεταφέρει για το 2021. Παραδείγματος χάριν, η πολυαναμενόμενη έκθεση Yayoi Kusama: Infinity Mirror Rooms θα ανοίξει για το κοινό τον ερχόμενο Μάρτιο.
Η Εθνική Λυρική Σκηνή μας ψυχαγώγησε κατά τη διάρκεια της πρώτης καραντίνας με δωρεάν διαδικτυακές μεταδόσεις των παραστάσεων της. Το πρόγραμμά της για το 2020 περιελάμβανε παραστάσεις όπως Η Πάπισσα Ιωάννα σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καραντζά, ο Δον Κιχώτης, και πολλά άλλα που ευελπιστούμε να απολαύσουμε από κοντά με τη νέα χρονιά. Στη νέα διαδικτυακή της τηλεόραση για την όπερα, το μπαλέτο, τη μουσική και το μουσικό θέατρο, την GNO TV, είχαμε τη χαρά να παρακολουθήσουμε μέχρι στιγμής την σπαρακτική Μαντάμα Μπαττερφλάι και το Europa, μια διασκευή της ταινίας του Λαρς φον Τρίερ.
Το 61ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης έμεινε κοντά μας διαδικτυακά με το σύνθημα «Σινεμά με κάθε τρόπο», προβάλλοντας μεταξύ άλλων ελληνικές ταινίες σε πρώτη προβολή που πιθανολογείται πως θα μονοπωλήσουν τις σινεφίλ συζητήσεις για το 2021. Ο λόγος για τα Μήλα του Χρήστου Νίκου, με πρωταγωνιστή τον Άρη Σερβετάλη.
Ακόμα, το 61ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης διοργανώσε μια σειρά από εκθέσεις και εικαστικά δρώμενα στον δημόσιο χώρο. Η εγκατάσταση The Glasshouse Project, του καλλιτέχνη Νίκου Ράκκα είχε ως πηγή έμπενυσης τον εγκλεισμό που βιώνουμε συλλογικά, θυμίζοντάς μας πως ο καθένας λάμπει με τον τρόπο του μέσα στο κουτάκι όπου παραμένει κλεισμένος.
Το Μουσείο Μπενάκη παρέμεινε ανοιχτό στις οθόνες μας και μας ξενάγησε ψηφιακά στις πλούσιες συλλογές του για όσο διάστημα αναγκάστηκε να μείνει κλειστό λόγω της πανδημίας. Μία από τις τελευταίες εκθέσεις που φιλοξενήθηκε στο Μουσείο Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού λίγο πριν περάσουμε στη δεύτερη καραντίνα ήταν και η ατομική έκθεση του καλλιτέχνη Ali Banisadr με τίτλο «Ultramarinus – Beyond the Sea / Πέρα από τη θάλασσα», την οποία προς το παρόν μπορούμε να εξερευνήσουμε στα ψηφιακά previews του μουσείου.
Η έκθεση του Αλέκου Λεβίδη στην Πινακοθήκη Γκίκα, με τίτλο «Μυθ-ιστορικά» ήταν μία από τις εκθέσεις που είχαμε τη χαρά να επισκεφθούμε προτού το Μουσείο Μπενάκη αναστείλλει την λειτουργία του για την πρώτη καραντίνα.
Το 2020 έμελλε να είνα η χρονιά που θα βλέπαμε το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης να ανοίγει τις πύλες του για να υποδεχθεί το κοινό -επιτέλους, σε πλήρη λειτουργία. Δυστυχώς, η τύχη δεν ήταν με το μέρος μας και το μουσείο παρέμεινε ανοιχτό για λίγες μόνο ημέρες, ανοίγοντας ξανά με την άρση των μέτρων της πρώτης καραντίνας. Η πρώτη περιοδική έκθεση που διοργάνωσε το ΕΜΣΤ είχε τον τίτλο Ubuntu και έφερε την ελληνική πραγματικότητα σε επαφή με τους εκπροσώπους της σύγχρονης αφρικανικής τέχνης, όπως το Zanele Muholi.
Το Θέατρο Πορεία μας φιλοξένησε και διαδικτυακά, δίνοντας μας την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε παλαιότερες παραστάσεις του, αλλά και τη νέα πολυαναμενόμενη παραγωγή του, This is not Romeo & Juliet, σε σκηνοθεσία Αργύρη Πανταζάρα και συμπρωταγωνίστριά του την Έλλη Τρίγγου.
Μία από τις σημαντικότερες εκθέσεις της χρονιάς ήταν το αφιέρωμα της National Gallery του Λονδίνου στην Αρτεμίζια Τζεντιλέσκι. Στα 196 χρόνια της ιστορίας της, η Εθνική Πινακοθήκη εγκαινίασε μία μεγάλη έκθεση αφιερωμένη σε γυναίκα ζωγράφο.
Το Ίδρυμα Ωνάση εφηύρε τη δική του χρυσή τομή προσαρμόζοντας στις νέες ηλεκτρονικές συνθήκες το πολυδιάστατο πρόγραμμά του. Μας οδήγησε να πατήσουμε Enter σε νέα πρωτότυπα έργα που εξερευνούσαν το συλλογικό βίωμα της πανδημίας μέσα από αιχμηρές ματιές. Μας κάλεσε να συμμετέχουμε σε διαλόγους που αφορούν τις κοινωνίες που συνδιαμορφώνουμε. Μας θύμισε την πορεία που έχει η πειραματική θεατρκή σκηνή της χώρας και τελικά, μας έδωσε μία πρόγευση του μέλλοντος με οράματα καλλιτεχνών, όπως η Κυριακή Γονή, που φαντάζεται την δυνατότητα αποθήκευσης ψηφιακής πληροφορίας στο DNA φυτών γύρω από την Ακρόπολη.
Το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου μας προσέφερε και αυτό το καλοκαίρι μοναδικές θεατρικές και μουσικές εμπειρίες, παρουσιάζοντας μαζί με το Εθνικό Θέατρο την Λυσιστράτη, σε σκηνοθεσία Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλου και τους Πέρσες, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Λιγνάδη να ξεχωρίζουν στις προτιμήσεις του κοινού.
Η εγκατάσταση του Διονύση Καβαλλιεράτου στο Ηρώδειο που έγινε σε συνεργασία με τον Οργανισμό ΝΕΟΝ έδωσε ακόμα μια πνοή αισιοδοξίας στην πόλη.
Για πρώτη φορά φέτος, το φεστιβάλ επέκτεινε το πρόγραμμά του και κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου και του χειμώνα, συνοδεύοντάς μας ηλεκτρονικά σε αυτή τη δύσκολη για όλους μας περίοδο με τα μοναδικά Radio Plays, αλλά και τα εργαστήρια του Open Plan.
Είδαμε πολλές ταινίες online, αλλά ευτυχώς καταφέραμε να δούμε και κάποιες από τις ελάχιστες νέες παραγωγές που κυκλοφόρησαν στις κινηματογραφικές αίθουσες για το 2020, μία χρονιά τρομερά δύσκολη για τον κλάδο του κινηματογράφου. Μία από αυτές τις ταινίες ήταν και η νέα δουλειά του Γιάννη Οικονομίδη, Η Μπαλάντα της Τρύπιας Καρδιάς.
Το κίνημα Black Lives Matter γέμισε με μία πρωτόγνωρη ενέργεια τους δρόμους των Η.Π.Α. και η ενέργεια αυτή εξαπλώθηκε σε όλη τη χώρα και τελικά, σε όλο τον κόσμο. Σε μία συμβολική κίνηση για τον δημόσιο χώρο, αγάλματα ιστορικών προσώπων που συνδέονταν με τη δουλεία ή με την εκμετάλλευση των ιθαγενών ξηλώθηκαν από τις βάσεις τους και τοποθετήθηκαν εκεί που ανήκουν, στα απορρίματα της ιστορίας.
Το Εθνικό Θέατρο μας έδωσε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε τις μοναδικές παραγωγές του online, ενώ βρισκόμασταν σπίτι. Μαζί με το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά παρουσίασαν μάλιστα το «καταραμένο» έργο του Ουίλιαμ Σαίξπηρ «Μακμπέθ», σκηνοθεσία Δημήτρη Λιγνάδη και συμπρωταγωνίστριά του την Μαρία Κίτσου. Ανυπομονούμε να δούμε ξανά τα θεατρικά έργα, που μερικοί πρόλαβαν και άλλοι πάλι όχι, και να ονειροπολήσουμε μέσα από τα νέα πρότζεκτ που θα έχουμε τη χαρά να δούμε.
