Ένα φεστιβάλ με 36 ελληνικές, διεθνείς και παγκόσμιες πρεμιέρες στα διαγωνιστικά του τμήματα και 8 ακόμα πρεμιέρες στο Πανόραμα, που συγκέντρωσε στο νησί εκλεκτούς καλεσμένους από το χώρο του κινηματογράφου, πιστούς αλλά και νέους φίλους και επισκέπτες, εθελοντές, σπουδαστές παιδιά του νησιού – κάθε κινητήρια ανθρώπινη δύναμη. Μια εβδομάδα γεμάτη εικόνες, συναρπαστικές ιστορίες, αθέατες πτυχές της ανθρώπινης συνθήκης και τρυφερές αλλά και σκληρές όψεις της καθημερινότητας απ’ όλο τον κόσμο. Γιατί σε ένα φεστιβάλ ντοκιμαντέρ σαν το Beyond Borders μπορούν, μέσω των ταινιών και των δημιουργών τους, να συνυπάρξουν, να συνομιλήσουν, να συμφιλιωθούν διαφορετικοί, ακόμα και συγκρουόμενοι κόσμοι.
Στρατηγικός Εταίρος του Beyond Borders είναι η ΔΕΗ, η κορυφαία εταιρεία ενέργειας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη που στηρίζει ενεργά τις τέχνες και τον πολιτισμό. Ως αναπόσπαστο κομμάτι του κοινωνικού και οικονομικού ιστού της χώρας, η ΔΕΗ ενισχύει το διάλογο με τον πολιτισμό και την τέχνη, υποστηρίζοντας όλους και όσα μας οδηγούν στο μέλλον, ένα μέλλον καλύτερο για όλους, όπου τον πρώτο λόγο έχει ο πολιτισμός.
Στην Τελετή Λήξης προβλήθηκε η ταινία From Abdul to Leila της Leila Albayaty, (Γερμανία-Βέλγιο-Σ. Αραβία, 2024). Μετά από ένα ατύχημα που την αφήνει με αμνησία και αρκετά χρόνια εξορίας, μια νεαρή Γαλλοϊρακινή, η Leila, επανενώνεται με την οικογένειά της σε μια προσπάθεια να καταλάβει ποια είναι. Εκεί, στη νότια Γαλλία έρχεται αντιμέτωπη με τον πατέρα της Abdul και με το δικό του παρελθόν, τον πόλεμο στο Ιράκ, και αποφασίζει να μάθει αραβικά για να τραγουδήσει τα ποιήματα που της έγραψε. Η γλώσσα και η μουσική της ανοίγουν σταδιακά το δρόμο προς τις καταπιεσμένες από καιρό αναμνήσεις και την οδηγούν να ανακαλύψει την καταγωγή της και τον αραβικό κόσμο. Ένα μουσικό ταξίδι μεταξύ Δύσης και Ανατολής, σε ένα λυρικό ντοκιμαντέρ που συνδυάζει το προσωπικό με το πολιτικό ξεδιπλώνοντας με συγκινητικό τρόπο τη συμφιλίωση της ίδιας της σκηνοθέτριας με την Ιρακινή της ταυτότητα και κληρονομιά.
Με παρόντα τον δήμαρχο του νησιού, κο Νικόλαο Ασβέστη, ο Αντιδήμαρχος Πολιτισμού του Δήμου Καστελλορίζου, Στράτος Αμύγδαλος στον χαιρετισμό του εξέφρασε τη χαρά και τη συγκίνησή του για όσα ζήσαμε με δράσεις, εκδηλώσεις και επίκαιρες θεματικές, καθώς και την ανυπομονησία για το τι επιφυλάσσει η επόμενη επετειακή 10η διοργάνωση. Ο Lachlan Scully, αναπλ. πρέσβης της Αυστραλίας στην Ελλάδα, ευχαρίστησε τον δήμο και το φεστιβάλ που μοιράζονται αυτό «το μικρό κομμάτι παραδείσου» και συνεχάρη τους δημιουργούς, γιατί χωρίς αυτούς δεν υπάρχει φεστιβάλ, αλλά και τους διοργανωτές για την «εκπληκτική επιλογή διαφωτιστικών ταινιών που ρίχνουν φως σε θέματα διχαστικά και δύσκολα, όπως πόλεμοι, πανδημίες, οικολογική κρίση, ισότητα φύλων, ζητήματα ταυτότητας, που συχνά παραβλέπονται». Η Αυστραλία ήταν τιμώμενη χώρα στο φετινό φεστιβάλ σε έναν τόπο διασποράς, με 80 χιλιάδες Καστελλοριζιούς στην Αυστραλία που θεωρούν σπίτι τους το νησί και κρατούν ζωντανές τις ρίζες και την ιστορία τους.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Όπως είπε ο Michel Noll, καλλιτεχνικός σύμβουλος και διευθυντής Διεθνούς Ανάπτυξης του φεστιβάλ, είναι σημαντικό να εξακολουθήσουμε να έχουμε ενθουσιώδες κοινό που αγαπά τις ταινίες στις σκοτεινές μέρες που ζούμε και να βρούμε φως και διέξοδο στο σκοτάδι που μας περιβάλλει. Έφερε ως παράδειγμα την ταινία λήξης, που μας δίνει μια εικόνα για τι έγινε στο Ιράκ λίγα χρόνια πριν, ένα ευαίσθητο θέμα που, όπως επισήμανε, δεν έχει αποτυπωθεί ιδιαίτερα σε ντοκιμαντέρ. «Πειραματιζόμαστε, καινοτομούμε, συνεχίζουμε να προσπαθούμε για να είμαστε καλύτεροι, όχι μεγαλύτεροι. Βάζουμε τα δυνατά μας για να φέρουμε ακόμα καλύτερες ταινίες σε ένα ακόμα καλύτερο φεστιβάλ του χρόνου», είπε ο κος Noll που έκανε επίσης αναφορά στο δίκτυο που έχει δημιουργήσει το φεστιβάλ με τις κινηματογραφικές σχολές και τους σπουδαστές τους, τη νέα γενιά κινηματογραφιστών που χρειάζονται μια ευκαιρία να κάνουν ταινίες και να γίνουν εξαιρετικοί δημιουργοί.
Τέλος, η Ειρήνη Σαρίογλου, Καλλιτεχνική Διευθύντρια του φεστιβάλ, αναφέρθηκε στον Κωνσταντινουπολίτη ποιητή, Δημήτρη Παπακωνσταντίνου, που έγραψε ότι προσκυνά την ελευθερία κι ονειρεύεται τον άνθρωπο. «Δεν είναι καθόλου αυτονόητο ότι όλοι οι δημιουργοί ή τα φεστιβάλ το κάνουν, αλλά αυτό εδώ το φεστιβάλ δίνει βήμα σε όλους τους σκηνοθέτες που προάγουν την ελευθερία και ονειρεύονται τον άνθρωπο». Η κα Σαρίογλου αναφέρθηκε στην ταινία I shall not hate που βραβεύτηκε στο φεστιβάλ και που παρουσιάζει τον αγώνα του Παλαιστίνιου γιατρού Ιζελντί Αμπιουλέις, ο οποίος ξεγεννούσε μωρά στο νοσοκομείο του Τελ Αβίβ και έχασε τις δικές του κόρες από ισραηλινό βομβαρδισμό, περνώντας ένα μήνυμα κατά του μίσους και υπέρ του διαλόγου. «Η ταινία δεν μπόρεσε να προβληθεί στην Αμερική, στον Καναδά ή σε άλλα φεστιβάλ της Ελλάδας και του εξωτερικού, αλλά στο Beyond Borders προβλήθηκε και απέσπασε βραβείο. Και ναι, το φεστιβάλ συνεργάζεται τα τελευταία έξι χρόνια με Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ, ακριβώς γιατί έχει καθηγητές που, για παράδειγμα, μας πρότειναν να έρθει αυτή η ταινία εδώ. Εγώ η ίδια διδάσκω σε κρατικό πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης. Τι σημαίνει αυτό;» είπε η κα Σαρίογλου απαντώντας σε σχόλια και παρεμβάσεις σχετικά με την παρουσία ή μη του παλαιστινιακού στοιχείου στο φεστιβάλ. Το Beyond Borders, είπε, είναι ένα ανεξάρτητο φεστιβάλ που προσπαθεί, με πράξεις κι όχι με θεωρίες, να προάγει την ειρήνη και τον διάλογο. Για να στήσεις ένα τέτοιο φεστιβάλ θέλει καθημερινή σκληρή δουλειά και χρωστάω πάρα πολύ μεγάλη ευγνωμοσύνη σε όλους τους χορηγούς και υποστηρικτές, αλλά κυρίως στα πολύ νέα παιδιά που πιστεύουν στο όραμα του Beyond Borders. «Δεν θεωρώ ότι υπάρχει ανθρωπότητα χωρίς όνειρα. Χρειαζόμαστε όνειρα για να γίνουν τα πράγματα καλύτερα», κατέληξε η κα Σαρίογλου.
Πριν την προβολή απολαύσαμε τα παιδιά του νησιού να χορεύουν παραδοσιακούς χορούς από το εργαστήρι που πραγματοποιήθηκε μέσα στην εβδομάδα, ενώ η βραδιά ολοκληρώθηκε με τους ήχους του ρεμπέτικου σε μια υπέροχη μουσική βραδιά με πολύ κέφι και μυρωδιές και μελωδίες από τη Μικρά Ασία, τα στενά του Πειραιά και της Αθήνας, την αύρα των νησιών μας και τη δροσιά των βουνών μας, παρέα με την Κατερίνα Τσιρίδου (τραγούδι – μπαγλαμάς), Τάσο Γιαννούση (μπουζούκι – τραγούδι), Νίκο Πρωτόπαπα (κιθάρα- τραγούδι), Μιχάλη Δανιά (βιολί), Εύη Κανέλλου (κρουστά), σε ενορχήστρωση-δ/νση ορχήστρας του Νίκου Πρωτόπαπα.
Τα Βραβεία του 9ου Beyond Borders
Στα δύο διαγωνιστικά τμήματα, Κυρίως και μicro, απονεμήθηκαν συνολικά 11 βραβεία, συνολικής αξίας 27.500€:
- Κυρίως Διαγωνιστικό Τμήμα
Στο Κυρίως Διαγωνιστικό Τμήμα, με 18 ταινίες τεκμηρίωσης μεσαίου και μεγάλου μήκους, η Κριτική Επιτροπή απαρτίστηκε από τους/τις: Mitzi Goldman (Πρόεδρος, Παραγωγός, CEO Documentary Australia), Valerie Kontakos (Σκηνοθέτις, Παραγωγός), Alan Gilsenan (Σκηνοθέτης, Παραγωγός), Bruce Clark (συγγραφέας, δημοσιογράφος), Shuibo Wang (Σκηνοθέτης).
Στο σκεπτικό της η κριτική επιτροπή αναγνωρίζει το εξαιρετικά υψηλό επίπεδο των ταινιών του Κυρίως Διαγωνιστικού Τμήματος. «Οι ταινίες αυτές αντανακλούν τις συγκρουσιακές αντιθέσεις του παρόντα κόσμου με το παρελθόν. Το φεστιβάλ αναδεικνύει αυτό που είναι τόσο πολύτιμο στο ντοκιμαντέρ—μια οικεία απεικόνιση των κοινών ανθρώπινων εμπειριών μας, από γεωπολιτικές προκλήσεις μέχρι προσωπικές τραγωδίες. Καθένας από εμάς στην κριτική επιτροπή αισθάνθηκε όχι μόνο μια επιβεβαίωση για τη σημασία του ντοκιμαντέρ ως μορφή τέχνης, αλλά μια βαθιά πίστη στον ρόλο του να μας συνδέσει με πολλές και ποικίλες αλήθειες. Θα μπορούσαν να υπάρξουν πολλοί νικητές από τις 18 ταινίες του διαγωνιστικού.»
Τα βραβεία διαμορφώθηκαν ως εξής:
Χρυσό Στεφάνι της Μεγίστης – GRAND PRIX:
Το πρώτο βραβείο απονέμεται στην ταινία “Koka” του Aliaksandr Tsymbaliuk (Πολωνία, 2024). Πρόκειται για ένα όμορφο, ευαίσθητο πορτρέτο ενός αγοριού και του πατέρα του σε ένα απομακρυσμένο ψαροχώρι στον Βερίγγειο πορθμό, ανάμεσα στη Ρωσία και την Αλάσκα. Η σκληρή τρυφερότητα της σχέσης πατέρα και γιου αποτυπώνεται και μοντάρεται με κινηματογραφική μαεστρία, ενώ η σκηνοθεσία της διακρίνεται για την οξυδέρκεια και την ευγένειά της. Αποτελεί ένα καρέ ζωής που διακριτικά σχολιάζει τον πολιτισμικό και κοινωνικό αγώνα για επιβίωση σε ένα άγονο τοπίο εξαντλημένων πόρων. Φτιαγμένο με τρυφερότητα και συμπόνια, προσφέρει μια οικεία ματιά σε έναν κόσμο που αλλιώς δεν θα είχαμε ποτέ την ευκαιρία να δούμε.
Το βραβείο συνοδεύεται από το ποσόν των 10.000€, χορηγία τoυ Ιδρύματος Michael Marks Charitable Trust για την καλύτερη ταινία που πραγματεύεται ιστορικά γεγονότα και προσωπικότητες, τρέχοντα κοινωνικοπολιτικά ζητήματα και την προώθηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων με οποιαδήποτε μορφή και τρόπο.
Αργυρό Στεφάνι της Μεγίστης:
Το δεύτερο βραβείο απονέμεται από κοινού σε δύο ταινίες: “My Place Ozerna” της Karina Będkowska και “Kix” των Dávid Mikulán και Bálint Révész. Η κριτική επιτροπή εκφράζει τον έντονο θαυμασμό της και για τις δύο αυτές ταινίες, αναγνωρίζοντας τις πολύ διαφορετικές αλλά εξίσου σημαντικές τους αρετές.
Το “My Place Ozerna” (Πολωνία, 2022) είναι μια συγκινητική ιστορία για την αγάπη, τη γήρανση και την ταυτότητα. Η διακριτική εξέλιξη της αφήγησης αποκαλύπτει βαθιά θέματα, όπως η ανάγκη για σύνδεση, η αναζήτηση του νοήματος της ζωής και η απλότητα της ύπαρξης. Η όμορφη κινηματογράφηση μας προσκαλεί σε έναν πολύ προσωπικό κόσμο, με μια βαθιά καθολική απήχηση για μια διαγενεακή κρίση μοναξιάς, τόσο σε αγροτικές όσο και σε αστικές περιοχές.
Το “Kix” (Ουγγαρία, 2024) είναι στιλάτο, αναρχικό και οικείο. Η ταινία έρχεται να μας υπενθυμίσει το τι μπορεί να σημαίνει και να κάνει ένα ντοκιμαντέρ, όχι μόνο για το κοινό, αλλά και για τον πρωταγωνιστή. Εκφράζουμε τον σεβασμό μας για τη σταθερή δέσμευση στο θέμα, κατά τη διάρκεια ενός δεκαετούς ταξιδιού, στο οποίο τόσο το αγόρι όσο και οι σκηνοθέτες ωριμάζουν μαζί – ο κύριος χαρακτήρας, ο Sanyi, κυριολεκτικά μεγαλώνει μπροστά στην κάμερα στους δρόμους της Βουδαπέστης, ενώ οι σκηνοθέτες αναπτύσσουν και ωριμάζουν το ύφος και τη φωνή τους. Η εξέλιξη της αφήγησης είναι συναρπαστική, η εμπιστοσύνη στους χαρακτήρες είναι αξιοθαύμαστη και το θάρρος να μην αποφεύγει θέματα όπως η ανεργία, το αλκοόλ και η δυσλειτουργία στην οικογένεια, που είναι τόσο κοινά σε ένα άδικο αστικό περιβάλλον, είναι αξιέπαινο.
Το βραβείο συνοδεύεται από το συνολικό ποσόν των 5.000€, χορηγία τoυ Ιδρύματος Michael Marks Charitable Trust για τη δεύτερη καλύτερη ταινία που πραγματεύεται ιστορικά γεγονότα και προσωπικότητες, τρέχοντα κοινωνικοπολιτικά ζητήματα και την προώθηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων με οποιαδήποτε μορφή και τρόπο.
Χάλκινο Στεφάνι της Μεγίστης:
Το τρίτο βραβείο απονέμεται στην ταινία “I Shall Not Hate” της Tal Barda (Καναδάς, 2024). Μια σπαρακτική, τραγική ιστορία που βρίσκεται στο επίκεντρο των δύο πλευρών της φρικτής Ισραηλινοπαλαιστινιακής σύγκρουσης. Στο σταυροδρόμι μεταξύ ειδησεογραφικών και προσωπικών γεγονότων, η ταινία μας φέρνει τη γνήσια φωνή ενός ανθρώπου που, παρά το γεγονός ότι έχει δουλέψει ακούραστα για να ξεπεράσει τη σύγκρουση, κατακλύζεται από μια προσωπική τραγωδία. Αυτή είναι μια φωνή βαθιάς ανθρωπιάς που πρέπει να ακουστεί, μια ιστορία που πρέπει να αφουγκραστούμε. Ο αγώνας για δικαιοσύνη για τον παλαιστίνιο γιατρό Δρ Abuelaish και η μαρτυρία της οργής και του πόνου του είναι βαθιά και ταπεινά συνάμα.
Το βραβείο συνοδεύεται από το ποσόν των 3.000€, χορηγία της ΕΡΤ για την τρίτη καλύτερη ταινία που πραγματεύεται ιστορικά γεγονότα και προσωπικότητες, τρέχοντα κοινωνικοπολιτικά ζητήματα και την προώθηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων με οποιαδήποτε μορφή και τρόπο.
Το Στεφάνι Μεγίστης, που απονέμεται κάθε χρόνο στις καλύτερες ταινίες του Κυρίως Διαγωνιστικού Τμήματος του Beyond Borders Διεθνούς Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Καστελλορίζου, αποτελεί πιστή και χειροποίητη ρέπλικα του αντικειμένου που βρέθηκε σε αρχαίο τάφο (θήκη) το 1913 και χρονολογείται στα μέσα του 4ου αιώνα π.Χ. Φέρει χρυσά φύλλα κισσού σύμφωνα με την ελληνιστική αισθητική του φυτικού διάκοσμου.
Βραβείο Καλύτερου Ελληνικού Ντοκιμαντέρ:
Το βραβείο για την καλύτερη ελληνική ταινία απονέμεται στην ταινία «Λώξη» των Δημήτρη Ζάχου και Θανάση Καφετζή (Ελλάδα, 2024). Με φόντο το κύρος του Εθνικού Θεάτρου, παρακολουθούμε τη σύγκριση μεταξύ μια πολιτιστικής «αριστοκρατίας» και μιας απαιτητικής οικογενειακής κατάστασης. Σε μια χώρα όπου οι αντιλήψεις για τα άτομα με αναπηρία χρήζουν βελτίωσης, η ταινία παρουσιάζει την ένταξη μιας νεαρής γυναίκας με σύνδρομο Down σε ένα επαγγελματικό θεατρικό περιβάλλον. Η ιστορία είναι ευαίσθητη αλλά χωρίς υπερβολές, τοποθετώντας τη Λώξη στο κέντρο της αφήγησης με ενεργό ρόλο και πάθος. Η ταινία μας προσκαλεί να κατανοήσουμε τι εστί πραγματικά υποστηρικτικό οικογενειακό περιβάλλον και πρότυπο διαπαιδαγώγησης.
Το βραβείο συνοδεύεται από το ποσόν των 2.000€, με την συγχρηματοδότηση της ΕΡΤ και του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου για το καλύτερο ντοκιμαντέρ Έλληνα σκηνοθέτη.
Ειδικό Βραβείο Μεσογειακής Φιλίας:
Το Ειδικό Βραβείο Μεσογειακής Φιλίας του ΕΚΟΜΕ για το ντοκιμαντέρ που προωθεί τις κοινές αξίες και τον ειρηνικό διάλογο μεταξύ των λαών της Μεσογείου, απονέμεται στην ταινία «Searching for Rodakis» του Kerem Soyyilmaz (Τουρκία, 2023). Μια ταινία που, με κινηματογραφική απλότητα και διεισδυτικότητα, παρουσιάζει, σε απόλυτη συμφωνία με την κεντρική θεματική του Φεστιβάλ, την αναγκαστική ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας-Τουρκίας, μια ιστορία για την αναζήτηση της συμφιλίωσης, της αλήθειας και της μνήμης, που επιμένουν να αναδύονται, παρά το βάρος της απώλειας και της λήθης.
Το βραβείο συνοδεύεται από το ποσόν των 500€, χορηγία του ΕΚΟΜΕ για το καλύτερο ντοκιμαντέρ που προωθεί τις κοινές αξίες και τον ειρηνικό διάλογο μεταξύ των λαών της Μεσογείου.
Η ταινία απέσπασε επίσης Ειδική Μνεία από την Κριτική Επιτροπή με το σκεπτικό ότι «αφηγείται μια συγκινητική, ευάλωτη και σταδιακά εξελισσόμενη ιστορία της συνάντησης Ελλήνων και Τούρκων, αναδεικνύοντας την κοινή εμπειρία των δύο λαών και τις ανθρώπινες συνέπειες της βίαιης διάσπασης τους πριν από έναν αιώνα. Στο Καστελλόριζο, έναν τόπο όπου η καθημερινή ζωή εξαρτάται από τη συμβίωση απογόνων και από τις δύο χώρες, η ταινία προσφέρει ένα μήνυμα ελπίδας».
Βραβείο «Οδυσσέας»:
Για την ωμή απεικόνιση των σκληρότερων στιγμών της ανθρώπινης ζωής με τόση ευαισθησία και κατανόηση, για την ποιητική και συναρπαστική ματιά σε μια φαινομενικά καθημερινή ρουτίνα, για την θαυμαστή οικουμενικότητα μιας βαθιά προσωπικής σχέσης και για την άρτια σκηνοθετική προσέγγιση χαμηλών τόνων, η Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας του Υπουργείου Εξωτερικών απονέμει το Ειδικό Βραβείο Οδυσσέας στον Χρήστο Αδριανόπουλο και την ταινία του «Στον ουρανό του τίποτα με ελάχιστα» (Ελλάδα, 2023).
Το βραβείο συνοδεύεται από το ποσόν των 2.000€, με την πρωτοβουλία και υποστήριξη της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας και τη χορηγία της Lady Marina Marks και του Alex Sakalis για το καλύτερο ντοκιμαντέρ Έλληνα σκηνοθέτη της διασποράς.
Βραβείο #THISISEU:
Το βραβείο #ThisisEU απονέμεται στο «The Pickers» της Elke Sasse (Γερμανία, 2024). Η ταινία αποτελεί μια σαφή κλειδαρότρυπα, μέσω της οποίας παρατηρούμε ένα από τα πιο σημαντικά και ταυτόχρονα ανησυχητικά χαρακτηριστικά της οικονομίας της νότιας Ευρώπης. Με εξαιρετική πρόσβαση, το φιλμ αποδίδει ανθρώπινο πρόσωπο στην εκμετάλλευση των ανθρώπων που εργάζονται πίσω από τα ράφια των σούπερ μάρκετ μας. Το ότι ο καπιταλισμός του 21ου αιώνα στηρίζεται στην κακοπληρωμένη εργασία είναι μια σοκαριστική πραγματικότητα, αλλά στις τελευταίες σκηνές της ταινίας φαίνεται ότι αυτό το μοντέλο δεν είναι απαραίτητα μονόδρομος.
Το βραβείο συνοδεύεται από το ποσόν των 1.000€, χορηγία της ΕΡΤ, βραβείο της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα για το ντοκιμαντέρ που προωθεί καλύτερα τις σύγχρονες ευρωπαϊκές αξίες.
- Βραβείο FIPRESCI
Η Κριτική επιτροπή της Διεθνούς Ομοσπονδίας Κριτικών Κινηματογράφου (FIPRESCI) αποτελείται από τους κριτικούς κινηματογράφου Marina Kostova, Peter Kremski και Γιώργο Παπαδημητρίου.
Το βραβείο FIPRESCI απονέμεται στην ταινία «Bangarang» σε σκηνοθεσία Giulio Mastromauro (Ιταλία, 2023), για τη δημιουργία ενός εξαίρετου οπτικού δοκιμίου αθωότητας και ξεγνοιασιάς εν μέσω μιας εξελισσόμενης οικολογικής καταστροφής, η οποία συντελείται μακριά από την κοινή θέα, για τη δεξιοτεχνική απεικόνιση ενός παρακμάζοντος αστικού τοπίου και την αίσθηση ενός σκληρού παραμυθιού με πρωταγωνιστές τα «χαμένα παιδιά» του Τάραντα, δίχως μονοκόμματες κρίσεις ή περιττές εξηγήσεις.
Το βραβείο συνοδεύεται από το ποσόν των 1.000€, χορηγία της ΕΡΤ για την καλύτερη ταινία που επιλέγεται από τη Διεθνή Ομοσπονδία Κριτικών Κινηματογράφου.
- μicro Διαγωνιστικό Τμήμα
Στο μicro Διαγωνιστικό Τμήμα, η Κριτική Επιτροπή αποτελείται από τους/τις: André Singer (Πρόεδρος, Σκηνοθέτης, Παραγωγός), Αγάπη Κεφαλογιάννη (Διευθύντρια Προγράμματος Nova Greece), Elif Akçalı (Ακαδημαϊκός) και Marco Gastine (Σκηνοθέτης, Παραγωγός).
Το τμήμα περιλαμβάνει 23 ταινίες τεκμηρίωσης μικρού μήκους και τα βραβεία είναι τα εξής:
Χρυσός Φοίνικας:
Ο Χρυσός Φοίνικας απονέμεται στην ταινία «Monument» του Maksim Avdeev (Γερμανία, 2024), μια βαθιά συναισθηματική και ειλικρινή ταινία που εξερευνά με θάρρος την αντίθεση μεταξύ των παλαιών ορθόδοξων ιμπεριαλιστικών αξιών της Ρωσίας και του νέου κόσμου, μέσα από την προσωπική ιστορία μιας γενεαλογικής σύγκρουσης απόψεων μεταξύ πατέρα και γιου. Ήρεμη, μινιμαλιστική και γεμάτη αγάπη και κατανόηση, η ταινία αποκαλύπτει με δεξιοτεχνία πολλαπλά επίπεδα νοημάτων, χρησιμοποιώντας βίντεο Super 8 από την παιδική ηλικία του σκηνοθέτη, διασταυρωμένα με διάλογο και εικόνες από το παρόν. Το προσωπικό αφήγημα που χτίζει η ταινία έχει τη δύναμη να συνδεθεί με το τρέχον παγκόσμιο πολιτικό κλίμα, ιδιαίτερα σε σχέση με τον εθνικισμό και τις πολιτικές ταυτότητας.
Το βραβείο συνοδεύεται από το ποσόν των 1.250€, με την υποστήριξη του Phoenix TV για την καλύτερη μικρού μήκους ταινία τεκμηρίωσης από πρωτοεμφανιζόμενο σκηνοθέτη.
Αργυρός Φοίνικας:
Το βραβείο απονέμεται στην ταινία «Sister of Mine» του Mariusz Rusinski (Πολωνία, 2023), μια όμορφα φτιαγμένη και δυνατή ταινία που απεικονίζει τον αντίκτυπο του εθισμού στα ναρκωτικά στα μέλη της οικογένειας και το αίσθημα αδυναμίας τους απέναντί του. Ο σκηνοθέτης εκφράζει το θαυμασμό του για την αδερφή του, αναδεικνύοντας τον δημιουργικό και ευαίσθητο χαρακτήρα της μέσα από την παρατηρητική του κινηματογράφηση. Το έντονα συναισθηματικό αυτό θέμα, που υπογραμμίζει τη σύγκρουση μεταξύ των γενεών, προσεγγίζεται με έναν ρεαλιστικό και οικείο τρόπο.
Το βραβείο συνοδεύεται από το ποσόν των 1.000€ με την υποστήριξη του Phoenix TV για τη δεύτερη καλύτερη μικρού μήκους ταινία τεκμηρίωσης από πρωτοεμφανιζόμενο σκηνοθέτη.
Χάλκινος Φοίνικας:
Το βραβείο απονέμεται στην ταινία «The Board» της Carmen Tortosa (Ισπανία, 2023), η δομή της οποίας είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακή. Η ταινία ξεκινά με ένα γράμμα, στη συνέχεια μεταφέρεται στο κτήριο, την αίθουσα αναμονής και τελικά παρουσιάζει διάφορους χαρακτήρες που εκθέτουν τις υποθέσεις τους σε ένα απρόσωπο συμβούλιο, αποτυπώνοντας το συντριπτικό αίσθημα απελπισίας που βιώνουν πολλοί. Παρά την έλλειψη μιας συμβατικής αφηγηματικής δομής ή στενής εστίασης στους χαρακτήρες, η σκηνοθέτις καταφέρνει να μεταδώσει την δύσκολη πραγματικότητα που αντιμετωπίζουν αυτά τα άτομα, χωρίς να διαφαίνονται σαφείς λύσεις. Το The Board θίγει ένα παγκόσμιο ζήτημα—τον αγώνα ενάντια στη γραφειοκρατία, το κράτος και τα συστήματα στα οποία ζούμε—και επιτυγχάνει να προκαλέσει στον θεατή μια αίσθηση επείγοντος.
Το βραβείο συνοδεύεται από το ποσόν των 750€ με την υποστήριξη του Phoenix TV για την τρίτη καλύτερη μικρού μήκους ταινία τεκμηρίωσης από πρωτοεμφανιζόμενο σκηνοθέτη.
Η Επιτροπή δίνει εύφημο μνεία στην ταινία «El Kala» του Diego Perez Gonzalez (Ισπανία, 2023) για την εξαιρετική επιλογή του ασπρόμαυρου που πρόσθεσε δύναμη στην ταινία, τον ενδιαφέροντα χαρακτήρα της ταινίας με τη θετική προσέγγισή του απέναντι στην απαιτητική του ζωή και την αφοσίωσή του στον κόσμο γύρω του και την πανέμορφη κινηματογράφηση, υποστηριζόμενη από ακριβές μοντάζ και ταιριαστή μουσική, καθώς επίσης και στην ταινία «Crazy Love» της Martyna Peszko (Πολωνία, 2023), ένα τρυφερό ντοκιμαντέρ στο οποίο οι πρωταγωνιστές εκφράζουν ανοιχτά την αγάπη τους και ελπίζουν να παντρευτούν και να ζήσουν μια «κανονική» ζωή. Εξαιρετικά κινηματογραφημένο, αποκαλύπτει σταδιακά τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν, καθιστώντας το μια βαθιά συγκινητική ταινία.
Βραβευμένες και επιλεγμένες ταινίες από το μicro Διαγωνιστικό τμήμα θα προβάλλονται στο κανάλι Phoenix TV, καθώς και στο Κανάλι της Βουλής των Ελλήνων, πάντα με στόχο τη μεγαλύτερη ορατότητα και ενίσχυση των δημιουργών.
Επισημαίνεται ότι οι βραβευμένες ταινίες του 9ου Beyond Borders θα ταξιδέψουν τον Μάρτιο σε ένα τριήμερο προβολών στην Αθήνα
- Audiovisual Pitching Lab
Η Κριτική Επιτροπή του Pitching Lab με Head Moderator την Claudia Schreiner (επικεφαλής Masterschool στο Documentary Campus, Γερμανία) και μέλη της τους προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές/ριες από το Δίκτυο Κινηματογραφικών Σχολών του Φεστιβάλ, Flore Vallery-Radot, Dorin Filimon, Νίκο Κihem και Μelis Terlemez, ξεχώρισε το πρότζεκτ «Reminiscing Kanat» του Can Ture (Τουρκία), το οποίο, με στοιχεία δραματοποίησης και animation, παρακολουθεί την ταραχώδη 11ετή οδύσσεια της Kanat Güner, μιας πρωτοποριακής προσωπικότητας της underground λογοτεχνικής σκηνής της Τουρκίας, στους δρόμους της Κωνσταντινούπολης και το μυστήριο γύρω από το θάνατό της.
Η εταιρεία παραγωγής Filmiki Productions προσφέρει ως έπαθλο έναν κύκλο καθοδήγησης με εξατομικευμένες συμβουλές χρηματοδότησης και ανάπτυξης, αξίας 1.500€.
Διαβάστε επίσης:
9ο Beyond Borders – Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Καστελλορίζου: Η οπτική ταυτότητα της φετινής διοργάνωσης
9ο Beyond Borders: Το Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Καστελλορίζου επιστρέφει!
9ο Beyond Borders: Γνωρίστε τις συναρπαστικές ταινίες που θα διαγωνιστούν!
9ο Beyond Borders: Ενισχυμένα φέτος τα βραβεία με γνώμονα τη στήριξη των δημιουργών
9ο Beyond Borders: Οι Παράλληλες Δράσεις της Διοργάνωσης
9ο Beyond Borders: Γνωρίστε τις Κριτικές Επιτροπές!