Στα 1119 εννέα ιππότες εμφανίζονται μπροστά στον Βασιλιά της Ιερουσαλήμ ζητώντας να αναλάβουν την προστασία των προσκυνητών που φτάνουν στους Αγίους Τόπους. Το αίτημά θα γίνει δεκτό και οι ιππότες θα εγκατασταθούν στα ερείπια του Ναού του Σολομώντα. Λίγες μόλις δεκαετίες μετά τη μυστηριώδη γέννησή τους οι Ναΐτες βρίσκονται να επιχειρούν ταυτόχρονα στις δύο άκρες της Μεσογείου, πρωταγωνιστώντας στον αγώνα για την εκδίωξη των Αράβων από την Ιβηρική Χερσόνησο και τους Αγίους Τόπους.
Στους αιώνες που ακολουθούν οι Ναΐτες θα αναδειχθούν στην ισχυρότερη στρατιωτική και οικονομική δύναμη της Χριστιανικής Δύσης. Θα κληρονομήσουν το ισπανικό βασίλειο και θα παίξουν καθοριστικό ρόλο στην ίδρυση της Πορτογαλίας. Θα κυβερνήσουν για ένα φεγγάρι την Κροατία. Θα χριστούν θησαυροφύλακες του Γάλλου και του Άγγλου βασιλιά. Θα αγοράσουν την Κύπρο. Θα γίνουν οι πρώτοι τραπεζίτες και η πρώτη πολυεθνική εταιρεία της Ευρώπης και βασικός χρηματοδότης των σταυροφοριών. Θα αναπτύξουν ένα δαιδαλώδες δίκτυο κατασκόπων και διπλωματών. Τα εκατοντάδες κάστρα που χτίζουν αποτελούν προμαχώνα του αγώνα ενάντια στους Σαρακηνούς. Και ωστόσο θα επιτρέπουν πάντοτε σε μουσουλμάνους να προσευχηθούν στις εκκλησίες τους. Θα συγκεντρώσουν αμύθητα πλούτη και απεριόριστη επιρροή.
Η πτώση των Ναϊτών υπήρξε τόσο εκρηκτική και ξαφνική όσο και η άνοδός τους. Στις 18 Μαρτίου 1314, προδομένος από τον Γάλλο βασιλιά και τον Πάπα, ο μεγάλος Μάγιστρος των Ναϊτών Ιπποτών Ζακ ντε Μολαί οδηγείται στην πυρά ως αιρετικός. Θα υπομείνει το μαρτύριο του στωικά και αδιαμαρτύρητα. Είναι το τέλος του θρυλικού τάγματος των Ναϊτών Ιπποτών. Όλος ο πλούτος, η δόξα και η ισχύς τους χάθηκε σε εκείνη την πυρά.
Είναι ποτέ δυνατόν η Ευρώπη να πρόδωσε και να λησμόνησε έτσι τους μεγάλους ευεργέτες και πολεμιστές της; Αλίμονο, η Ευρώπη δεν ξέχασε ποτέ τους Ναΐτες. Τα κατορθώματά τους τους κατέταξαν στη σφαίρα του μύθου. Οι Ναΐτες επιβίωσαν μέσα από τον θρύλο τους, αυτόν της παντοδύναμης μυστικής εταιρείας με την απόκρυφη γνώση. Επιβίωσαν ως κρυφοί φύλακες του Άγιου Δισκοπότηρου και της Κιβωτού της Διαθήκης. Επιβίωσαν μέσα από τον μύθο του Βασιλιά Αρθούρου, τις περιπέτειες του Ιντιάνα Τζόουνς, τα κόμικ του Ντον Ρόσα, τα μυθιστορήματα του Ουμπέρτο Έκο και τα λαϊκά bestseller όπως ο Κώδικας Ντα Βίντσι.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Ω ναι, οι Ναΐτες επιβίωσαν. Το 1793 οι επαναστατημένοι Γάλλοι οδηγούν τον Λουδοβίκο ΙΣΤ’ στην γκιλοτίνα. Το κεφάλι του βασιλιά κατρακυλάει στο έδαφος. Ένας άντρας από το συγκεντρωμένο πλήθος ορμάει στο ικρίωμα και φωνάζει “Ζακ ντε Μολαί, πήραμε την εκδίκησή μας”.
Ποιοι ήταν οι Ναΐτες ιππότες και πώς εντάσσονται στον μεσαιωνικό κόσμο; Πώς κατάφεραν να συγκεντρώσουν τόση δύναμη; Ποιος ο ρόλος τους στις σταυροφορίες και στην μετάβαση στους νεότερους χρόνους; Πώς και γιατί συνελήφθησαν και εκτελέστηκαν; Και πόση αλήθεια μπορεί να υπάρχει στις αμέτρητες θεωρίες συνωμοσίας που υφάνθηκαν γύρω από το όνομά τους;
Ο Θοδωρής Τσομίδης, βοηθός έρευνας και διδασκαλίας στην έδρα ανθρωπίνων δικαιωμάτων Νομικής σχολής Πανεπιστημίου Leiden επιχειρεί μια απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα.