Το διώροφο της Τσιμισκή – Γιώτα Φώτου: Κριτική βιβλίου

Αν και γνωρίζω την ύπαρξη της κυρίας Φώτου στο ελληνικό λογοτεχνικό στερέωμα -και προσωπικά έχω αποκομίσει τις καλύτερες των εντυπώσεων μέσω της διαδικτυακής μας αλληλεπίδρασης-, και παρά που έχω ακούσει τόσα χρόνια καλύτερα για τα βιβλία της, δεν είχε τύχει μέχρι σήμερα να διαβάσω κάποιο από αυτά. Ίσως να μην ήταν ο καιρός κατάλληλος, ή ίσως η μοίρα να ήθελε να ξεκινήσω με ένα πραγματικά δυνατό βιβλίο, ένα από εκείνα που έχει σίγουρα όσα στοιχεία απαιτούνται για να αναδειχθεί σε ένα από τα καλύτερα της χρονιάς και που όμως, κάτι μέσα μου μού λέει πως θα είναι -τελικά- ένα από τα πλέον αδικημένα.Γιατί, καλώς ή κακώς, οι αναγνώστες επηρεάζονται πολλές φορές από το marketing, ή την όχι και τόσο δυνατή παρουσία αυτού, στηρίζοντας πένες και βιβλία πιο αδύναμα συγκριτικά με εκείνα που κάνουν τη διαφορά.

Θεσσαλονίκη! Μια πόλη αγαπημένη μα και πληγωμένη. Μια πόλη με μεγάλη Ιστορία. Μια πόλη πλημμυρισμένη από φαντάσματα του παρελθόντος, οι κραυγές των οποίων αντηχούν μέχρι και σήμερα. Και στην πόλη αυτή, ένα διώροφο, εκείνο της οδού Τσιμισκή. Ένα σπίτι γεμάτο χαμένα όνειρα και ελπίδες που έσβησαν. Άνθρωποι που αγάπησαν, μίσησαν, εμπιστεύτηκαν, προδόθηκαν. Άνθρωποι του χθες και άνθρωποι του σήμερα. Άνθρωποι που θα βρεθούν στο διώροφο αυτό, ο καθένας με τους δικούς του φόβους, με τις δικές του κρυφές επιθυμίες, με μυστικά και μνήμες που χωρίς να το ξέρουν συνδέονται με μία παλιά ιστορία. Και για να φτάσουν στην άκρη του νήματος αυτού, θα δεχτούν να συμμετάσχουν στο παράξενο παιχνίδι αυτό της μοίρας που αν και δεν το επέλεξαν, ορίστηκαν ως πιόνια.

Θα ξεκινήσω από το πιο σημαντικό για μένα στοιχείο του βιβλίου αυτού, που δεν είναι άλλο από το πόσο καλοδουλεμένη είναι η πλοκή του. Χωρίς να γίνεται φλύαρο, αξιοποιώντας την έννοια της κινηματογραφικότητας στην αφήγηση και στους διαλόγους του, με γλαφυρότητα αλλά όχι με υπερβολή, η κυρία Φώτου ζωντανεύει την αγαπημένη πόλη της Θεσσαλονίκης μέσα στο πέρασμα των δεκαετιών. Παράλληλα, ζωντανεύει τα ήθη, τις αξίες, τις ιστορίες που την σημάδεψαν σε κάθε εποχή που πέρασε από πάνω της, αλλά και από το σπίτι της οδού Τσιμισκή, που στην πραγματικότητα είναι ο πρωταγωνιστής αυτής της ιστορίας. Με τρόπο μαγικό, η συγγραφέας, μετατρέπει το διώροφό της από έναν χώρο αποτελούμενο από τέσσερις τοίχους, σε έναν ζωντανό οργανισμό που βιώνει, αναπνέει και κυρίως, δεν ξεχνάει. Θυμάται κάθε τι που συνέβη μέσα σε αυτό και σαν θησαυρό το φυλάει μέχρι να περάσει αυτό που πρέπει σε κάποιους άλλους, σε μιαν άλλη γενιά, σε ανθρώπους που δεν μπορούν να διανοηθούν πως το παρελθόν συνδέεται με το παρόν τους.

Πολλοί άνθρωποι περνάνε από τις σελίδες του βιβλίου της κυρίας Φώτου και ο καθένας έχει την δικιά του ιστορία να πει, μια ιστορία που συνδέεται με μια συγκεκριμένη χρονική συγκυρία, με την Ιστορία της κάθε εποχής που βουτήχτηκε στο αίμα, στα δάκρυα, στον πόνο, στις επιθυμίες, στα όνειρα, στους έρωτες που ήταν καταδικασμένη από την αρχή, σε κάθε είδους συναίσθημα ή εμπειρία. Με έναν τρόπο μαγικό, όμως, σαν να κέντησαν τις κλωστές του πεπρωμένου τους οι μοίρες, οι ιστορίες όλων αυτών των ανθρώπων ενώνονται, λες και ήταν γραμμένο τους να φτάσουν σε μια συγκεκριμένη στιγμή, σε εκείνη την στιγμή που συνειδητοποιείς πως όσο κι αν πιστεύεις πως ορίζεις την ζωή σου, το μέλλον σου, δεν είναι παρά μια ψευδαίσθηση και το ότι το που θα καταλήξεις, ξεκίνησε να γράφεται για σένα πριν καν να γεννηθείς πολλές φορές.

“Το διώροφο της Τσιμισκή” είναι ένα βιβλίο που συνδυάζει μα άψογο τρόπο την Ιστορία με την μυθιστορία. Ακροβατώντας ανάμεσα στον προσωπικό της μύθο και την πραγματικότητα, η κυρία Φώτου αποδεικνύει πως ένας καλός συγγραφέας μπορεί να μας προσφέρει ένα καλό βιβλίο, χωρίς αυτό να γίνει φλύαρο, υπερφίαλο, υπερβολικό, και χωρίς να επαναλαμβάνεται άσκοπα απλά και μόνο για να αυξηθεί ο αριθμός των υπό έκδοση σελίδων του. Ζωντανεύοντας μια υπέροχη πόλη μέσα στο πέρασμα του χρόνου, και αναβιώνοντας την Ιστορία του τόπου αυτού, αλλά και τις προσωπικές ιστορίες των ανθρώπων που πέρασαν από το διώροφο της Τσιμισκή, ή που έστω πέρασαν από αυτό, το εν λόγω μυθιστόρημα θα σας συγκινήσει, θα κάνει την καρδιά σας να χτυπήσει πιο γρήγορα, θα προκαλέσει ένα κάποια αίσθημα νοσταλγίας στους παλαιότερους, ενώ το δίχως άλλο, θα σας αφήσει έκπληκτους με το πανέξυπνο και ανατρεπτικό του φινάλε. Ένα βιβλίο που αξίζει να διαβαστεί.

Το βιβλίο Το διώροφο της Τσιμισκή της Γιώτας Φώτου, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός.